Haber Analiz: Çin'in reformlarına ve dışa açılmalarına tanıklık etmek

Sheng Yuhong-CRI Haber Merkezi

Çin'de 1978 yılında başlatılan reform ve dışa açılma uygulamaları, yalnızca Çin'i büyük çapta değiştirmekle kalmadı, dünyayı da derinden etkiledi.

Çin, şükretmeyi bilen bir ülke olarak, son 40 yılda kaydedilen kalkınma başarılarını gözden geçirirken, Çin'e destek olan ve yardım eden yabancıları da tabii ki asla unutmuyor.

Reform ve dışa açılmanın 40. yıldönümü dolayısıyla düzenlenen toplantıda konuşan Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, reform ve dışa açılma uygulamalarına ve modernizasyon inşasına ilgi gösteren ve destek veren bütün yabancı dostlara ve dünya halkına teşekkürlerini sundu.

Toplantıda ayrıca, 10 yabancı "Reform Dostluk Madalyası"na layık görüldü. Çin'de meydana gelen SARS salgını ve kuş gribi gibi kamu sağlığını ciddi şekilde etkileyen olaylarda yürütülen mücadele çalışmalarına yardımda bulunan Alain Mérieux, Çin'in dünya ekonomisine girmesine yardımcı olan Klaus Schwab, Çin'in elektronik sanayisinin kalkınmasına destek veren Konosuke Matsushita, "Çin Modeli"ni kararlılıkla desteleyen Lee Kuan Yew ve Çin'in yeniden Olimpiyat ailesine dönmesini hızlandıran Juan Antonio Samaranch, söz konusu madalyaya layık görülen isimler arasında yer alıyor…

Sağlık, imalat, elektronik, spor, hizmet, siyaset ile finans gibi alanlarda çalışmalar yürüten ve farklı ülkelerden gelen söz konusu yabancılar tek bir unvana sahip: Çin'in reform ve dışa açılma uygulamalarının tanığı ve destekçisi.

Çin'de reform ve dışa açılma kararının alındığı 40 yıl öncesinde Kültür Devrimi'nin getirdiği zararlardan dolayı, ülkenin ekonomisi iflas eşiğinde bulunuyordu. Ancak Çin'in dışında bilim ve teknoloji alanlarında büyük yenilikler yaşanıyordu ve dünya ekonomisi de hızla gelişiyordu. Kalifiye elemanların ve seçkin kalkınma deneyimlerinin Çin'e çekilmesi, reform ve dışa açılma uygulamalarına yeni başlayan Çin'in atması gereken mecburi bir adımdı.

Örneğin, Alman işletme yönetimi uzmanı Werner Gerich, 1984 yılında Wuhan Dizel Motor Fabrikası'nda müdür olarak göreve başladı. Çin'de reform ve dışa açılmanın uygulanmasından sonra davet edilen ilk yabancı fabrika müdürü Gerich, kalite ve piyasanın merkeze alındığı yönetim anlayışı işletme yönetimine getirdi. Onun sayesinde Wuhan Dizel Motor Fabrikası Güneydoğu Asya'daki yedi ülkeye ihracat gerçekleştirdi. Gerich'in yönetim şekli, Çin'in kamu işletmelerinin yönetim sisteminde büyük etkiler yarattı.

Dönemin en önemli örneklerinden biri de Singapur eski Başbakanı Lee Kuan Yew... Lee Kuan Yew'in çabalarıyla, Suzhou kentinde Çin-Singapur Sanayi Bölgesi kuruludu. Bu girişim, Çin'in reform ve dışa açılmasında bir pilot bölge ve uluslararası işbirliğinin önemli örneği haline geldi.

Aslında, Çin'in reform ve dışa açılmasına katılıp katkılarda bulunan on binlerce yabancı var. Madalya takdim edilen on kişi, onların temsilcisi olarak, bu kalabalık grubun sadece küçük bir örneğini oluşturuyor. Onların temsil ettiği çok sayıda yabancı, Çin'in reform ve dışa açılmasına büyük katkılarda bulunuyor. Çin halkı bunu asla unutmayacak.

Tabii ki gelişen Çin dünyayı da pek çok açıdan şaşırttı. Mesela, Çin'in dev piyasası, çok uluslu şirketler için yeni bir büyüme noktası haline geldi; Çin'in dünyanın ekonomik büyümesine katkısı son yıllarda yüzde 30'u aştı; 2013-2017 yılları arasında Kuşak ve Yol güzergahındaki ülkelerde inşa ettiği ekonomik ve ticari işbirliği bölgeleri, o ülkelerde 200 binden fazla istihdam yarattı; Çin, 2004 yılından bu yana toplam 300'den fazla uluslararası insani yardım projesine dahil oldu; Birleşmiş Milletler'in barış koruma hareketlerine aktif olarak katılan Çin, az gelişmiş ülkelerin on milyarlarca yuanlık borcunu ortadan kaldırdı, Afrika ülkelerine en az 60 milyar dolarlık kalkınma fonu sağladı ve gelişen ülkelerde yüz binlerce kişiye eğitim verdi.

Xi Jinping'in konuşmasında vurguladığı gibi, Çin giderek dünya sahnesinin merkezine yaklaşıyor. Ayrıca, "dünyaya barış getiren, küresel kalkınmaya katkıda bulunan ve uluslararası düzeni koruyan bir ülke" oldu.

Bugün reform ve dışa açılmanın yeni bir başlangıç noktasında bulunan Çin, yaklaşık 1,4 milyar nüfuslu büyük pazara, inovasyonu teşvik politikalarına ve sürekli iyileştirilen bir iş ortamına sahip. Çin'in yabancılara, yabancı işletmelere sunduğu gelişme imkanı ve fırsatları da 40 yıl öncesine göre çok daha büyük ve fazla. Çin'in yeni tur reform ve dışa açılmasına tanıklık etmek, katılmak ve sonuçlarını paylaşmak, bütün yabancı kişilerin ve işletmelerin kaçırmaması gereken bir fırsat olacaktır.