"Shanghai Ruhu" çok taraflı işbirliğine güç katıyor

SİÖ'ye üye ülkeler, örgütün kuruluşundan bu yana karşılıklı güven, çifte kazanç, eşitlik, istişare, medeniyet çeşitliliğine saygı ve ortak kalkınma ilkelerini içeren "Shanghai Ruhu" doğrultusunda siyaset, ekonomi ve kültür alanlarında işbirliğini güçlendirdi. Örgüt, geçen yıl Hindistan ve Pakistan'ın katılımıyla genişledi. "Shanghai Ruhu", artık tüm üye ülkelerin ortak kalkınma dinamiği haline geldi.

SİÖ, 17 yıl önce Shanghai'da kuruldu. 2002 yılında "Shanghai Ruhu" SİÖ Tüzüğü'ne resmen alındı. Avrasya bölgesinde yer alan SİÖ'ye üye ülkeler, ülke koşulları açısından birbirlerinden çok farklı olsalar da aralarındaki ilişkiler karşılıklı saygı, eşitlik ve istişare yoluyla ortak kalkınmayı yoğunlaştırma temeli üzerine kurulu. Çin SİÖ Araştırma Merkezi Daimi Konseyi üyesi Shi Ze, eşitlik ve istişareye dayalı "Shanghai Ruhu"'nun üye ülkelerin dayanışmayı güçlendirmesine katkı yaptığını ve öteden beri örgütün gelişme yoluna ışık tuttuğunu kaydetti. Shi Ze bu konuda şunları belirtti:

"Sosyal sistemler, medeniyet, ahlaki değerler ve gelişmişlik düzeyi açılarından birbirlerinden farklı olan SİÖ üye ülkeleri; örgüt çatısı altında bir araya geldiler, bölgesel ekonomik işbirliği ve ortak kalkınma yolunu takip ettiler, bölgesel istikrarı ve refahı korumaya odaklandılar. Bu şartlar altında, Shanghai Ruhu örgüt üyelerine kılavuz olmaya devam edecektir."

Son on yıllarda ekonomik küreselleşmenin yoğunlaşmasına rağmen, anlaşmazlıklar ve belirsizlikler da çoğalıyor. İran Shahid Beheshti Üniversitesi'nden analist Mohsen Shariatinia, "Shanghai Ruhu"nun ülkeler arasındaki anlaşmazlıkların barışçı yollarla çözülmesine ve farklı ülkeler arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesine örnek oluşturduğunu savunarak, şunları kaydetti:

"Bana kalırsa, 'Shanghai Ruhu', anlaşmazlıkların çözülmesi ve işbirliğinin sağlamlaştırılması için önemli bir araç. Avrasya ve bilhassa bölgenin doğu kesimi, yeni yükselen ülkeler için coğrafi konumu itibarıyla hayati önem taşıyor. Bu bölgede yer alan ülkeler arasında anlaşmazlıkların yanı sıra çok sayıda ortak menfaat de mevcut. 'Shanghai Ruhu' da bu ülkeler arasındaki işbirliğine güç katacaktır."

SİÖ, başlangıçta Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan olmak üzere 6 üyeden oluşuyordu. Geçen yıl Hindistan ve Pakistan'ın dâhil olmasıyla üye sayısı 8'e yükseldi. Örgütün bünyesinde ayrıca Afganistan, Belarus, İran ve Moğolistan gibi dört gözlemci statüsündeki ülke ile Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Kamboçya, Nepol, Sri Lanka gibi altı diyalog ortağı bulunuyor. Çin'in İslamabad Büyükelçisi Yao Jing, bunun "Shanghai Ruhu"nun yeni dönemdeki enerjisini ve etki gücünü gösterdiği gibi, Çin diplomasisinin yeni dönemdeki başarısını teşkil ettiğini vurguladı. Büyükelçi Yao, bu hususta şöyle konuştu: 

"Yeni dönemde Çin'e özgü sosyalizm düşüncesi, yeni tip uluslararası ilişkileri ve insanoğlunun ortak kader topluluğunu oluşturmayı hedefliyor. Bu da Shanghai Ruhu'nun yeni dönemdeki tanımlaması ve yansıması. Bu mantıkla bir yandan Shanghai Ruhu'nda ısrar ederek çifte kazanç, eşitlik, karşılıklı saygı ve karşılıklı güven temelinde yeni tip uluslararası ilişkileri kuracağız; diğer yandan da ekonomi ve güvenlik işbirliğini güçlendirerek kültürel değişimi pekiştireceğiz. Ayrıca karşılıklı anlayış, hoşgörü ve ortak kalkınma gibi ilkeleri de örgütün değerleri arasına katacağız, ortak kader topluluğunu inşa etmek için çabalayacağız."