"ABD ve Çin için anlaşmazlıklar da işbirliği de aynı masada"

Singapur'da düzenlenen 17. Shangri-La Diyalogu bugün sona erdi.

Diyalogda Çin heyetine Çin Halk Kurtuluş Ordusu Askeri Bilimler Akademisi Başkan Yardımcısı He Lei başkanlık etti. Çin heyeti, ABD Savunma Bakanı Jim Mattis'in Taiwan adasının savunma araçları geliştirmesine yardım edilmesi ve Güney Çin Denizi'nin silahlandırılması ile ilgili açıklamalarına karşı çıktı. Çin ile ABD ve iki ülkenin ordularının kapsamlı ortak çıkarlara sahip olduğunu açıklayan Çin heyeti, ikili ilişkilerde asıl eğilimin işbirliğini genişletmek olduğunu vurguladı.

ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, 17. Shangri-La Diyalogu'nda yaptığı konuşmada, Washington'ın Taiwan İlişkileri Kanunu doğrultusunda Taiwan bölgesinin savunma araçları geliştirmesine yardım edeceğini bildirdi. Çin Halk Kurtuluş Ordusu Askeri Bilimler Akademisi Başkan Yardımcısı He Lei, bu açıklamaya karşılık olarak dünyada tek bir Çin'in bulunduğunu, Taiwan bölgesinin de Çin'in ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı. Çin hükümeti ve Çin halkının, ABD'nin Taiwan'a silah satmasına şiddetle çıktığını ifade eden He Lei, Washington'un Taiwan bölgesiyle üst düzey temaslar kurmasına da itiraz ettiklerini belirterek, sözlerine şöyle devam etti:

"Çin halkı ve Çin hükümeti, hiçbir kişi, siyasi parti veya örgütün, herhangi bir zamanda ve herhangi bir şekilde Çin'in topraklarını parçalamasına izin vermeyecektir. Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun, Çin'in egemenliğini, güvenliğini, toprak bütünlüğünü, kalkınmasını ve çıkarlarını koruma yönündeki kararlılığı, özgüveni ve kabiliyeti tamdır."

ABD Savunma Bakanı Mattis konuşmasında, Güney Çin Denizi'ndeki sözde silahlandırma faaliyetlerine de değindi. Çin Halk Kurtuluş Ordusu Askeri Bilimler Akademisi Muharebe Araştırma Enstitüsü'nden uzman Zhao Xiaozhuo, Mattis'in sözlerine şöyle yanıt verdi:

"Çin'in gerekli savunma tesislerini inşa etmesi silahlandırma oluyorsa, o halde ABD'nin askeri gemilerinin, Çin'in açıkları yakınlarında seyir yapması askeri faaliyet değil de küresel barış ve özgürlüğü korumak adına mı? Yeryüzünde böyle bir mantık var mı? Mattis, Washington'un güvenlik konusundaki bakış açısını belirtiyor diyelim, bu noktada herkesin aklına şu soru gelecektir, ABD Asya-Pasifik bölgesinde nasıl bir rol oynuyor? ABD, Mattis'in ifade ettiği gibi küresel barış ve istikrarı korumak mı istiyor, yoksa bozmak mı?"

Shangri-La Diyalogu, farklı görüşlerin tartışıldığı bir platform olmanın yanında, savunma alanında işbirliğinin de müzakere edildiği çok taraflı bir mekanizma niteliğinde. Çin heyeti, diyalog toplantısında Çin-ABD ilişkilerini pekiştirmenin önemine de vurgu yaptı. Heyet başkanı He Lei, bu konuda şunları kaydetti:

"Çin ve ABD, biri dünyanın en büyük gelişmekte olan ülkesi, diğeri de dünyanın en gelişmiş ülkesi. İki ülke aynı zamanda dünyanın en büyük iki ekonomisi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) daimi üyeleri olarak iki ülke, küresel ve bölgesel barış ve istikrarı koruma konusunda önemli sorumluluklara sahip. Çin ve ABD'nin kapsamlı ortak çıkarları bulunmasından dolayı, Çin hükümeti de Çin halkı da ABD ile ilişkilere büyük önem ve değer veriyor."

2018 Shangri-La Diyalogu 1 Haziran'da Singapur'da başladı. Bu yıl 17.'si düzenlenen diyalog toplantısına 17 ülkenin savunma bakanları, 40 ülkenin üst düzey askeri personeli ve akademisyenleri dâhil toplam 600 kişi katıldı.