CRI: Trump'ın "teşekkürleri"nin üç amacı var

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in dün Bo'ao Asya Forumu Yıllık Konferansı'nda Çin'in dışa açılmayı artırmasını ilgilendiren dört maddelik tedbirleri açıklaması, uluslararası toplumca takdirle değerlendirildi ve büyük destek gördü.

Xi'nin konuşmasının hemen sonrasında ABD Başkanı Donald Trump'ın Twitter hesabından yayımladığı şu mesaj ise oldukça düşündürücü: "Cumhurbaşkanı Xi Jinping'e gümrük vergilerinin azaltılması ve otomobil ithalatının artırılmasına ilişkin dostane açıklamalar yapması, aynı şekilde fikri mülkiyet hakları ve teknoloji değişimi hakkında olumlu politika mesajı vermesinden dolayı teşekkür ederim. Birlikte daha büyük ilerleme kaydedeceğiz" dedi.

Çin'e vergi tarifesi darbesini indirmesinden sonra Trump'ın sözlerindeki olumlu mesaj son derece olağandışı. Bu, öncelikle Trump'ın dünyanın baskısı altında eylemsiz kalamadığını gösteriyor.

Xi Jinping'in Bo'ao Asya Forumu'nda yaptığı konuşma, Batı basınında da büyük yankı uyandırdı. Batı medyasında, Cumhurbaşkanı Xi'nin dışa açılmada yeni tedbirleri açıklamasının, Çin'in küreselleşmeyi koruma kararlılığı ve samimiyeti ile tüm dünya için sorumluluk alma cesaretini ortaya koyduğu yönünde görüşler hâkim. New York Times gazetesinde yayımlanan haberde, Xi'nin konuşması ile Trump ve hükümetinin saldırgan sözleri arasında keskin bir tezat görüldüğüne dikkat çekildi. AP Haber Ajansı tarafından yapılan yorumda, "Xi Jinping, Çin'in dünya ticareti ve işbirliğinde koruyucu rolü oynamasını sağlarken; Trump 'öncelikle Amerika' sloganıyla ithalat ve ticarete kısıtlama koyuyor. İkisi birbirinden tamamen farklı" ifadesi kullanıldı.

İkincisi, "Çin'e teşekkürleri"ni ifade etmesi aslında kamuoyunu yanlış yönlendirme amaçlıdır.

Trump, mesajında, Çin'in gümrük vergilerinin azaltılması, otomobil ithalatının artırılması ve fikri mülkiyet haklarının korunması olmak üzere dışa açılmayı genişletmeyi hedefleyen tedbirlerinden bahsetti ve bundan dolayı "teşekkürleri"ni ifade etti. Bu ifadede Trump'ın, Çin'in geri adım attığı şeklinde yanlış bir algı yaratmak istediği ve böylece iki ülkenin ticari anlaşmazlığından "puan kazanmaya" çalıştığı aşikâr.

Trump yönetimi kısa vadeli bir bakış açısıyla Çin'in uzun vadeli stratejik planlarını anlayamaz. Çin'in reform ve dışa açılma politikasının tarihini biraz bilenler bile, geride bırakılan 40 yılda köylerden şehirlere, pilot çalışmalardan tecrübeli hale gelinmesine, ekonomik sistemde reformdan reformun kapsamlı olarak derinleştirilmesine kadar, Çin'in her zaman kendi somut durumuna göre sağlam adımlarla ilerlediğini anlayabilir. Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in dün açıkladığı yeni tedbirlere ilişkin esas ilkeler ve izlenecek istikamet, aslında Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 19. Ulusal Kongresi'ne sunulan raporda, Merkezi Komite Ekonomi Çalışmaları Toplantısında ve Çin hükümetinin 2018'e ait yıllık çalışma raporunda açıklanmıştır. Bunlar reformun kapsamlı olarak derinleştirilmesi için Çin'in yaptığı planlı uygulamalardandır. Bunları Çin'in ticaret savaşına karşı aldığı tedbirler olarak görenler ya hiçbir şey bilmiyordurlar ya da uluslararası toplumu yanıltmaya çalışmaktadırlar.

ABD'nin üçüncü amacı, piyasalarını yatıştırmak ve yurtiçi siyasete hizmet etmektir.

Finans piyasasında istikrarın korunması, kasım ayındaki seçime hazırlık yapılması ve Cumhuriyetçi Parti'nin avantajlı statüsünün korunması Trump yönetimin gündemindeki öncelikli üç konudur. ABD'nin Çin'le ticari anlaşmazlığı başlatmasından sonra Wall Street'teki yatırımcılar büyük endişeye kapıldı, ABD borsasında ciddi çalkantılar meydana geldi. Milletvekilleri, sektörlerin liderleri, girişimciler, medya ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri Trump yönetimine eleştiriler yağdırıyor. Çin'in verdiği keskin, güçlü ve sert karşılıklar, Trump'ın saldırı planlarını sekteye uğrattı. Tabii ki, Demokrat Parti bu fırsattan yararlanarak kasım ayındaki seçimlerde Cumhuriyetçi Parti'nin önde bulunduğu eyaletlerden daha fazla destek almaya çalışıyor. ABD basınında, Trump'ın devletin ekonomisini, kendi görevini ve Cumhuriyetçi Parti'nin iktidar ümidini Çin'le ticaret yarışına girdiği kumar masasına bahis olarak koyduğuna dair yorumlar yer alıyor.

Bu karmaşa karşısında Trump, halkın endişesini yatıştırmaya ve eleştirilere son verdirmeye ihtiyaç duyuyor. Tam bu sırada, Xi Jinping'in Bo'ao Asya Forumu'nda yaptığı konuşmaya "teşekkür"lerini göndererek aslında şöyle bir mesaj aktarmak istiyor: Hükümetin önlemleri işe yarıyor, Çin taviz verdi.

Maalesef, Amerika halkı kendisiyle hemfikir değil. Cumhuriyetçi Parti'den bir senatör "Trump aslında kazanabilecek bir durumda değil" açıklamasını yaptı. Siyasi içeriklere ağırlık veren internet sitesi Axios'ta, Trump'ın ciddi olduğu kadar temkinli davranmasını gerektiren ticaret savaşında rastgele ve kaprisli hareket ettiği ve bunun Çin-ABD ticaret savaşına, bilhassa ABD'nin geleceğine dair endişeleri uyandırdığı yorumu paylaşıldı.

ABD'nin ticari anlaşmazlık doğrultusunda Çin'i kışkırtması, Çin'in kalkınmasını frenleme ve kendi hegemonyasını koruma planının önemli bir parçasıdır. Bu nedenle Trump, kimi zaman ağır söz söyler, kimi zaman yumuşak poz verir. Bütün bunlar ABD'nin Çin'i durdurma taktikleridir. Bunlara karşı Çin; ölçülü ve temkinli halini korumak için yeterli stratejik sabra sahiptir, Trump'ın sözüne kulak verir ve adımlarını izler. Çin sadece reform ve dışa açılmayı sürdürmekle kalmayacak, ticarette kendini savunma savaşında da zafer kazanacaktır.