Çin Kongfusu'nun Hazinesi– Tai Ji Quan

Yi Jing (Değişimler Kitabı) felsefesindeki Ying-yang ve beş unsurun değişimini bir araya getiren, Çin tıbbındaki enerji meridyenleri, antik Yindao tekniği ve nefes tekniğini birleştiren Tai Ji Quan, insanın hem vücuduna hem de ruhuna hitap eder; yumuşaklık, yavaşlık, esneklik, ağırlık ve hafiflik özelliklerini bir araya getirir.

Çin hükümeti Tai Ji Quan'i 2006 yılında Birinci Grup Ulusal Maddi Olmayan Kültür Mirasları Listesi'ne aldı.

Tai Ji Quan, bir öz savunma sanatı olmakla birlikte temelde yaşam enerjisini yoğunlaştırmayı, bu enerjiyi uzuvlara yayarak tüm bedende dolaştırmayı ve vücudun yer ve gök ile iletişim kurmasını sağlamayı öğretir. Bedeni bir makine gibi yüksek tempolu çalıştırmayan, yorulma hissi yaratmayan, her yaşta yapılabilen bir dizi hareketten oluşan Tai Ji, dirençsizlik öğretisini yaşama geçirir. Tai Ji Quan'in meditatif çalışmaları, hazırlık hareketleri ve ileri düzeylerinde iki kişiyle yapılan öz savunma alıştırmaları vardır.

Tai Ji'nin anlamı "yüce köken" veya "yaşamın yüce soluğu", Quan'in manası ise "sıralı hareketler" ya da "yumruk"tur. Çinliler tarafından binlerce yıldan beri bir yaşam tarzı olarak sürdürülen Tai Ji, yaratıcı bir boşluktan çıkan doğal değişim ve dönüşüm hareketlerinin anlatım şeklidir. Çok eski zamanlarda Çin'deki Taocu ustalar bu hareketlerin ilkelerini insan bedenine uyarlamaya başlamışlar ve bu beden hareketlerini zaman içinde belirginleştirmişlerdir. Tai Ji Quan adlı bu hareket etme sanatı ya da bilimi, aşağı yukarı dört yüz yıl önce ortaya çıkmış, farklı ailelerin yarattığı stiller aracılığıyla da günümüze ulaşmıştır.

Tai Ji Quan; kutupların barışı, uyumu ve yaratıcı işbirliğidir. İletişim ve işbirliğinden bütün yaşam çıkar.

Tai Ji Quan, doğanın hükümdarsız, yönetimsiz, kendiliğinden cereyan eden değişim ve dönüşüm hareketlerinin insan bedeninde ifade bulmasıdır. Her süreç evrenin zekâsıyla yaşama geçtiği için kendi iç bilincine sahiptir: Yönetici ve dış güç gerektirmez. Böylece Daoculuktaki eylemsizlik ve kendiliğindenlik ilkeleri Taiji hareketlerinde yaşam bulur.

Kaynaklar

Tai Ji Quan'in geçmişi ile ilgili farklı görüşler vardır. Bu alanda adı geçen ilk kişi Wudang Kongfusu'nun kurucusu Zhang Sanfeng'dir. M.S.1247 yılında Çin'in Ming Hanedanı döneminde Liaodong ilinde doğan Zhang Sanfeng, 1280 yılında rahip olarak Taoizm pratiklerine başladı. Taoizmin esaslarını öğrenen Zhang Sanfeng, Tai Ji Quan, Neijia Quan, Bagua Quan gibi birkaç Kongfu dalını yarattı.

Diğer bir görüş, Tai Ji Quan'in Ming Hanedanının son zamanlarında Henan eyaletinin Chen aileleri Vadisinde doğan Chen Wangting (1600 - 1680) adlı kişi tarafından ortaya çıkarıldığı yönündedir. Chen Wangting, sanatın ilk aile stili olan Chen stiline adını veren Chen ailesindendir ve bu ailenin tarihî kayıtlarına göre Chen stilinin ustasıdır. Bu görüşü Chen ailesinin ardılları savunmaktadır.

Farklı hizipler

En eski Chen stili Chen Wangting'inkidir ve büyük daire hareketlerinden oluşur. Aynı aileden Chen Yupun yeni Chen stili olan küçük daire hareketlerini, onun öğrencilerinden Chen Qingping ise daha yavaş çalışılan ve birbirine görece bağlı hareketleri olan Chaobao stilini yarattı. Chaobao bu stilin yaratıldığı yerin adıdır. Chen stili genel olarak sert savaş sanatlarının ruhunu barındırır, değişken hızlarda çalışılır.

Yang stilinin yaratıcısı Yang Lu-Chan'dır. Yang Luchan, Chen ailesinden eğitim aldı. Öğrendiği savaşçı Chen stilini aşamalı olarak değiştirip daha çok sağlıklı kalmaya yönelik bir yönteme dönüştürdü. Oğullarından Yang Qianhou, babasından öğrendiklerini gözden geçirip orta stili yarattı. Onun oğullarından Yang Chengfu da orta stilin hareketlerini düşük hızlı ve sürekliliği olan zarif bir tarza dönüştürüp büyük stili ortaya çıkardı. Yang stili, ilk zamanlarda Chen stilinin sertliğine yakındı. Ancak üç kuşak boyunca değişim geçirdi ve savaş sanatı özelliklerini koruyarak ruhsal-bedensel sağlık ögelerini ortaya çıkaran yumuşak bir uygulama haline geldi.

Büyük stil günümüzde en yaygın çalışılan stildir. Uzun Yang ve Cheng Manqing'in kısa stilidir. Oldukça açılan, basit, yumuşak, akıcı, hafif, doğal ve eş hızda yapılan hareketler Yang stiline özgüdür. Yang stili dünyada en yaygın çalışılan stildir.

İki ayrı Vu stilinden söz edilir. Birisi Vu Yu-Xiang'ınkidir. Bu stil Tai Ji Quan'in Chen ve Yang stillerinin bir karışımıdır.

Diğer Vu stilinin kurucusu olan Manchu uyruklu Quan Yu, hareketleri yumuşak olan çalışması ile tanındı. Sanatını öğrettiği oğlu adını Wu Qian Quan olarak değiştirmişti. Wu Qian Quan'in yuvarlak hareketlerden oluşan basitleştirilmiş akıcı dizisi Çin'de halkın yaygın kabulunü gördü.

Dördüncü aile stili Sun Lutang tarafından geliştirildi. Xinyi Quan, Bagua Chang ve Tai Ji Quan'in güçlü yönlerini araştırdı, "Tai Ji Quan Sanatı" adlı kitabı yazarak Sun stilini yarattı. Bu stilde öne çıkma ve geri çekilme hareketleri doğal ve yumuşaktır, yön değiştirirken hareketleri bağlamak için serbest açılma ve kapanma adımları atılır.

Bir metrekarelik alanda çalışılabilen Lee stili de günümüzde çalışılan stillerdendir.

Uluslararası tanıtım

Tai Ji Quan, farklı ırk, etnik grup, dil ve ülkeleri birbirine bağlayan kültürel bir bağ olarak günümüzde Çin kültürünün dışa tanıtımında önemli bir unsur haline geldi. Tai Ji Quan kültürünü tanıtmak amacıyla Wudang Dağı'ndan büyük Taoist rahipler Zhong Yunlong ve Chen Shihang, Kongfu okulu açtılar. Okul, dünyanın dört bir yanından gelen yabancıların yoğun ilgisini çekti.

Tai Ji Quan'in modern zamanlardaki gelişimi

Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949 yılında Çin lideri Mao Zedong, halkı Tai Ji Quan yapmaya çağırdı. 1978 yılında Çin'in dışa açılma politikasının uygulanmasıyla birlikte Tai Ji Quan de dünyaya tanıtılmaya başladı. Günümüzde Tai Ji Quan, 150'den fazla ülkeye yayılmış durumda. Verilere göre, şu an dünyada Tai Ji Quan yapan kişi sayısı 300 milyonu buldu.