Kuşak ve Yol ülkeleri birbirine Urumçi'den bağlanacak

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi, Kuşak ve Yol güzergâhı üzerindeki demiryoluyla yük taşınmasında da merkezi bir rol oynayacak.

Çin'in 2013 yılında ortaya koyduğu İpek Yolu'nu yeniden canlandırma projesi içinde Xinjiang çok büyük bir öneme sahip.

Çin hükümeti, ülkenin kuzeybatısında bulunan ve çok geniş bir coğrafyayı kapsayan Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ni Kuşak ve Yol içindeki 'çekirdek ekonomik bölge' olarak niteliyor.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in, mevzubahis girişimi ilk kez telaffuz edişinden bu yana en çok ismi geçen projelerden biri de Beijing'den Londra'ya uzanacak demiryolu hattı oldu.

Bu bağlamda, bir ülkenin değil, onlarca ülkeyi kapsayan dev bir coğrafyanın demir ağlarla örülmesi söz konusu.

Yakın tarihte resmî açılışı yapılan Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı da Kuşak ve Yol projesini oluşturan zincirin önemli halkalarından. Bu hatla yıllık 50 milyon ton yük taşınabilecek.

Urumçi, hem ekonomik hem kültürel merkez olacak

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi, 3,5 milyonun üzerinde nüfusa sahip. Hem Çin'in dev işletmelerinin şubelerinin hem de Xinjiang merkezli birçok şirketin yer aldığı Urumçi'nin bölgedeki ticaret ağının sac ayağını oluşturacak bir ekonomik merkez olması planlanıyor.

Bu ekonomik merkezin kültürel yönden de desteklenmesi söz konusu, zira Xinjiang, başlı başına birçok farklı etnik grubun yaşadığı bir bölge olmasının yanı sıra, sekiz ülkeyle de sınıra sahip. Dolayısıyla, bahsi geçen planların, bölge ülkelerinin kültürlerinin iletişim hâlinde olmasını sağlaması ve kaynaştırması da bekleniyor.

İpek Yolu'nun canlandırılması sayesinde Çin'de üretilen mallar, Batı'ya çok daha kısa sürede ulaşabilecek. Bu yüzden de güzergâhtaki ülkelerin demiryolları ile birbirine bağlanması elzem.

Söz konusu hattaki demiryolu taşımacılığında Urumçi Tren Garı merkezi bir üs rolü oynayacak. Urumçi'nin, Çin'in genelinden toplanan ürünlerin Orta Asya'ya ve Avrupa'ya uzanmadan önce depolandığı nokta olması için çaba harcanıyor.

Mal taşıma süresi kısaldı

Urumçi'den kalkan ve Avrupa ülkelerine giden yük trenleri bu yıl 500'den fazla sefer gerçekleştirdi. Sefer sıklığı ve taşınan mal çeşitliliği sürekli artıyor.

Demiryolu kullanımı, hem taşınacak yük miktarında yükseliş, hem de harcanacak sürede büyük bir azalış anlamına geliyor.

Örneğin, Çin'in doğusundaki Shandong eyaletinden Kazakistan'ın Astana kentine daha önce 26 günde ulaşan yükler şu an 6 günde ulaşıyor. Bu tabii ki sadece Çin içinde değil, Çin sınırlarının dışındaki çalışmalar için de geçerli.

Çin hükümeti, bu plana destek vermek için İpek Yolu Ekonomik Kuşağı üzerindeki ticari lojistik merkezi olarak Urumçi Uluslararası Kara Limanı Bölgesi'ni kurdu. 120 kilometrekarelik alan, yıllık 800 TEU konteyner kapasitesine ulaşmış durumda. Yakın zamanda ise bu miktarın 4 milyon TEU'ya çıkarılması hedefleniyor.

Urumçi Uluslararası Kara Limanı Bölgesi'nin idari işlerden sorumlu personeli Zheng Yue, bu girişimin Xinjiang'ın kalkınması bakımından büyük önem arz ettiğini dile getirerek şunları söyledi:

''Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in ortaya koyduğu Kuşak ve Yol inisiyatifi, Xinjiang'a yeni fırsatlar getiriyor. Bu inisiyatife uyum sağlamak için Xinjiang'da Uluslararası Kara Limanı Bölgesi kuruldu. Bu sayede, kalkınma stratejisine daha iyi hizmet sağlanıyor. Çin-Orta Asya ve Çin-Avrupa tren seferlerinin başlaması, Xinjiang'dan malların yurt dışına çıkmasını sağlamakla kalmayıp, yurt içindeki işletmelere de hizmet veriyor. Bu, söz konusu inisiyatif çerçevesinde atılan somut adımlardan biri.''

Çinli yetkili, bu girişimin Xinjiang için taşıdığı anlamı ise şu sözlerle özetledi:

''Xinjiang Uluslararası Kara Limanı Bölgesi, Xinjiang'ın dışa açılmasını daha yüksek bir düzeye taşıyor. Kuşak ve Yol inisiyatifiyle sadece ulaşım sorununa çözüm getirilmiş olmuyor, aynı zamanda ticaret ve lojistik alanlarına ciddi ivme kazandırılıyor. Özellikle Çin'in iç kısmında yer alan kentler ile yabancı ülkeler arasındaki temaslar ve ticaret güçlendiriliyor.''

Demiryolu ulaşımı başlangıçta büyük yatırımlar gerektiren projelerle kurulabiliyor. Bu projelerin hem Çin içinde hem de başka ülkelerde hayata geçirilmesi için ise Çin Demiryolu İnşaat Ağır Sanayi Şirketi (CRCHI) gibi dev kuruluşların çalışmalarına ihtiyaç var.

Çin Demiryolu İnşaat Şirketi'ne (CRCC) bağlı bir kuruluş olan CRCHI, tünel açma makineleri, özel tünel ve demiryolu donanımları gibi ürünler imal etmenin yanında, işbirliği yaptığı ülkelerle araştırma, proje geliştirme ve denetleme konularında da ortaklıklar yürütüyor.

CRI mikrofonuna konuşan Çin Demiryolu İnşaat Ağır Sanayi Şirketi Xinjiang Şubesi Müdürü Zhang Shimin, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin coğrafi konumunun önemine vurgu yapıyor.

''Çin Demiryolu İnşaat Şirketi Xinjiang Şubesi olarak Xinjiang'dan Orta Asya ve Asya'nın batısına uzanan bir vizyona sahibiz. Bu strateji, Kuşak ve Yol inisiyatifi çerçevesinde belirlendi. Xinjiang'ın bu projenin başlıca merkezlerinden olması bize de büyük yarar sağlıyor. Orta ve Batı Asya ülkelerinde temsilcilikler açtık. Türkiye, Rusya ve İran gibi ülkelere satışlar gerçekleştirdik. Pakistan, Özbekistan ve Gürcistan gibi ülkeleri de çok yakından takip ediyoruz. Önümüzdeki yıl bu ülkelerden de siparişler bekliyoruz.''

Şirketin Türkiye ile işbirliği de mevcut. Şirket, İstanbul metrosunun inşasının yüklenicisi Doğuş İnşaat Şirketi ile de satış sözleşmeleri imzalamış durumda.

Çin, Kuşak ve Yol inşasında komşularıyla işbirliğini de artırıyor

Kuşak ve Yol inisiyatifi çerçevesinde Çin'in sıkı işbirliği içinde olduğu ülkelerden biri de Pakistan. İki ülkenin birbirine daha sıkı bağlanmasını sağlayacak ekonomik koridor için Beijing ve İslamabad canla başla çalışıyor.

Çin'in bu dev planının ilişkileri daha da güçlendireceğini belirten CRI Pakistan Urdu Ofisi Editörü Şefik Ahmed Minhas, şu değerlendirmelerde bulundu:

''Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru, Çin'i Körfez ülkelerine bağlaması açısından büyük bir öneme sahip. Çünkü Urumçi'den Avrupa ülkelerine uzanan demiryolu, Çin ile Kuşak ve Yol ülkelerini de birbirine bağlıyor. Pakistan için ise Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru, Asya'nın güneyindeki ülkelerle bağlantı açısından önemli.''

Demiryolu projelerinin de bu işbirliği içinde önemli bir yer tuttuğunu dile getiren CRI Pakistan Urdu Ofisi Editörü Minhas, bu konudaki görüşlerini ise şöyle aktardı:

''Pakistan, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru kapsamında demiryollarını da geliştiriyor. Çin, demiryollarının yeniden inşası için şimdiden 46 milyar dolar yatırım yaptı. Demiryolu ulaşımı hiç bulunmayan Penjap'ın kuzeyindeki Haveli Lakha gibi çok az bölge kaldı. Xinjiang sınırına yakın olan bu bölgedeki demiryolu inşasının tamamlanmasıyla tüm ülkeden Çin ile doğrudan bağlantı kurulması sağlanmış olacak."