Çin'in Orta ve Doğu Avrupa'yla işbirliğinde yeni dönem

Çin'in Orta ve Doğu Avrupa'daki 16 ülkeyle ortaklaşa kurduğu işbirliği platformu "16+1", yeni bir başlangıç döneminde ilerletiliyor.

Bu platform, Çin-Orta ve Doğu Avrupa ilişkilerinde yeni bir düzeni başlattı. Nisan 2012'de Polonya'da ilki düzenlenen Çin-Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri Liderler Zirvesi'nden bu yana, iki taraf arasında üst düzey ziyaretler yoğunlaştırılarak, karşılıklı siyasi güven, ekonomik ve ticari işbirliği ile kültürel temaslar sürekli olarak güçlendiriliyor.

"16+1" işbirliği, Çin'e ve 16 Orta ve Doğu Avrupa ülkesine somut faydalar getirdi, iki taraf birçok konuda birbirinden teknoloji ve finansman desteği aldı.

Şu anda, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri, altyapı tesislerini geliştirme ihtiyacıyla karşı karşıya. Çinli işletmeler de bu alanda gereken deneyim ve teknolojiye sahip durumda. Son yıllarda, Çinli işletmelerin yatırımıyla, Bosna Hersek termik santrali gibi çeşitli projeler tamamlandı. Çin-Orta ve Doğu Avrupa işbirliğinin amiral gemisi olarak görülen Macaristan-Sırbistan demiryolu projesi de ilerletiliyor.

Çin Yol ve Köprü Şirketi'nin (China Road and Bridge Corporation-CRBC) Sırbistan şubesinin genel müdür yardımcısı Hei Shiqiang, Çin Uluslararası Radyosu'na verdiği mülakatta, şu anda Belgrad'dan Budapeşte'ye trenle 8 saatte ulaşılabildiğini, iki kent arasındaki demiryolu hattının yeniden yapılandırılmasından sonra bu sürenin 3 saate ineceğini kaydetti.

Macaristan-Sırbistan demiryolu, CRBC'nin Avrupa piyasasındaki ilk projesi. Macaristan'da 166 km, Sırbistan'da da 184 km'lik bir alanı kapsayan bu hat, kuzeyde Baltık Denizi'nden başlayarak güneyde Yunanistan'ın Pire limanına uzanıyor. Macaristan-Sırbistan demiryolu hattının, bölgede gittikçe artan lojistik ve taşımacılık talebini karşılaması bekleniyor.

Çin Uluslararası İlişkiler Araştırma Enstitüsü'nden Cui Hongjian, söz konusu tren hattının bir taraftan Orta ve Doğu Avrupa'nın ekonomik kalkınma ortamını iyileştireceğini, diğer taraftan da bölgedeki istihdam ve yatırımların artırılmasına somut faydalar sağlayacağını belirtti. Cui Hongjian, gelecekte Çin ile Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında ulaştırma ve taşımacılık alanındaki işbirliğinin daha büyük bir hızla gelişeceğine dair inancını da ifade etti.

İstatistiklere göre, Çinli işletmelerin Orta ve Doğu Avrupa bölgesindeki yatırımları 8 milyar ABD Doları'nı aştı. İlgili yatırım projeleri, makine, kimya sanayii, telekomünikasyon, beyaz eşya, yeni enerji, lojistik, ticaret, araştırma-geliştirme, finans ve tarım dâhil birçok alanı kapsamakta. 2016 yılında, Çin'in dış ticaret hacminde daralma görülmesine rağmen, Orta ve Doğu Avrupa'daki 16 ülke ile arasındaki ticaret hacmi, 2015 yılına göre yüzde 9,5 artarak 58 milyar 654 milyon ABD Doları'nı buldu.

Çek Cumhuriyeti'ne yatırım alanları genişletilecek

Öte yandan, Eylül 2015'te, Çinli enerji şirketi CEFC, Çek Cumhuriyeti'nin SK Slavia Praha Futbol Kulübü'nün yüzde 60 hissesini satın alarak, kulübün en büyük hissedarı oldu. CEFC, aynı yılın kasım ayında ise kulüpteki hisselerini yüzde 99,96'ya yükseltti. CEFC Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı, yaptığı açıklamada, önümüzdeki 5 yılda Çek Cumhuriyeti'nde finans, turizm ve sivil havacılık başta olmak üzere çeşitli alanlardaki yatırımlarını güçlendireceklerini dile getirdi.

"16+1" işbirliği mekanizması ile Kuşak ve Yol inisiyatifi çerçevesinde, Çin ile Çek Cumhuriyeti arasındaki somut işbirliği sürekli ilerletiliyor. İkili ticaret hacmi peş peşe 2 yıldır 11 milyar doları geçiyor.

Çin'in internet devi Alibaba şirketinin online ödeme sistemi Alipay, Çek Cumhuriyeti'ndeki süpermarket, otel ve restoran gibi 40'tan fazla mekanda kullanıma açıldı. Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin, online ödeme konusunda dev bir büyüme potansiyeline sahip olduğu düşünülüyor.

Çin ile Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında kültürel iletişim de kuvvetlendiriliyor. Son beş yıldır, iki bölge arasında 5 direkt uçak hattı açıldı. Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde 5 geleneksel Çin tıbbi tedavi merkezi ve 3 Çin kültür merkezi kuruldu.

Kuşak ve Yol inisiyatifinin Avrupa'daki yatırım planlarıyla kenetlendiği bölgede yer alan Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri, aynı zamanda Avrupa'nın Asya ile iletişim ve işbirliğinin kavşak noktası.

Ayrıca, Çin ile Orta ve Doğa Avrupa ülkeleri arasındaki stratejik işbirliği, Çin-Avrupa ilişkilerin önemli bir parçası haline geldi. Bu, Çin ve Avrupa'nın barış, büyüme, reform ve medeniyete dayalı ortaklık ilişkilerine yeni itici güç katacak.