Geçen 5 yılda Çin'in büyük ülke diplomasisi

  2017-09-26 15:24:22  cri

Çin sosyal ve iktisadi dönüşümde önemli bir 5 yılı geride bıraktı. Ülkeyi gelecek 5 yılda yönetecek lider kadrosunun seçileceği 19. Ulusal Kongre öncesi, geride kalan beş yıla kısaca göz atmak faydalı olacaktır.

Cumhurbaşkanı Xi Jinping, 2013-2017 yılları arasındaki ilk görev döneminde oldukça yoğun bir tempoda çalıştı. Xi Jinping bu süreçte toplam 56 ülkeye 28 resmi ziyaret gerçekleştirdi ve 570 bin kilometre yol kat etti. Yurt dışında geçirdiği toplam süre 193 günü buldu.

Geçen beş yılda Çin önemli uluslararası ve bölgesel etkinliklere ev sahipliği yaptı.

2017 Eylül ayındaki BRICS Xiamen Zirvesi, Mayıs ayında düzenlenen Kuşak ve Yol Uluslararası İşbirliği Forumu, 2016 G20 Hangzhou Zirvesi ve 2014 APEC Zirvesi, küresel problemlere "Çin çözümleri" sundu.

Küresel sorunlara "Çin çözümleri" nedir?

Çin'in son beş yıldır izlediği aktif dış siyaset, ülkenin sorumlu büyük ülke olarak küresel işlerde daha fazla rol oynamasını gerektiriyor. Çin, bu vesileyle çeşitli meselelerin çözümü için belli başlı kavramlar geliştirdi ve bunların uygulamaya geçmesine öncülük etti.

Çin'in uluslararası işlerdeki çabası temel olarak "insanlığın ortak kader topluluğu" ifadesiyle özetlenebilir. Çinli yetkililer her platformda bu ifadeye atıf yapıyor. Farklı yönetim sistemleri ve gelişme koşulları olsa da, tüm ülkelerin ortak bir kader topluluğunun parçası olduğu belirtiliyor.

Çin'in sıkça ortaya koyduğu ifadelerden biri de "kazan-kazan işbirliği temelinde yeni tip uluslararası ilişkiler sistemi." Mevcut küresel ve bölgesel mekanizmaların paslanarak insanlığın sorunlarına çözüm üretemez hale geldiği bir dönemde, bu ifade ortak kalkınmaya ve yeni bir başlangıca işaret ediyor.

Sürekli barış için yeni güvenlik konsepti, ortak refah için yeni kalkınma konsepti ve adil bir dünya düzeni için yeni yönetişim konsepti, Çin'in ortaya koyduğu çözümler olarak dikkat çekiyor.

İran nükleer programı, Suriye krizi, Güney Sudan, Afganistan, Kore Yarımadası gibi sıcak meselelerde Çin hep önemli bir aktör olarak sürece katkı yaptı. BM Barış Koruma Gücü çalışmaları, iklim değişikliği, Ebolayla mücadele gibi konularda Çin dünyayı teşvik etti.

Geride kalan beş yılda Çin'in ortaya koyduğu en dikkat çeken girişimlerden biri de Kuşak ve Yol girişimi oldu. 100'den fazla ülke ve uluslararası örgüt bu girişime iştirak etme arzusunu ifade etti.

Bölgesel işbirliği örgütleri daha aktif hale geldi

Geride kalan beş yılda, Çin'in de üyesi olduğu bölgesel işbirliği örgütleri aktif çalışmalara imza attı.

Shanghai İşbirliği Örgütü, ASEAN, BRICS, Lancang-Mekong İşbirliği ve Doğu Asya Zirvesi'nin geleceğine artık daha güvenle bakılıyor.

Çin'in geçen beş yılda ABD, Rusya, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler gibi önemli ortaklarıyla ilişkilerinde de yoğunluk arttı.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping görevi süresince 6 kez Rusya'yı ziyaret etti. Xi ve Putin toplam 20 kez görüştü. İki ülke doğalgaz, hızlı tren, uzay alanlarında işbirliğini ileri boyutlara taşıdı.

Türkiye-Çin ilişkilerinde de siyasi güvenin giderek arttığı bir döneme girildi. Çin'in hızlı tren ve finans alanlarında Türkiye'deki yatırımları arttı. Bu dönemde Türkiye Çin'de kültür yılı düzenledi ve 2018 yılında da turizm yılı düzenlemeye hazırlanıyor. İkili ilişkilerin yanı sıra çeşitli bölgesel ve küresel meseleler de iki ülke yakın temas kurdu. Suriye sorununa çözüm getirmeyi amaçlayan ve Türkiye'nin garantör ülkelerden biri olduğu Astana görüşmelerine, Çin desteğini açıkladı.