Misafirperver Dongxianglar

  2017-07-11 01:02:38  cri

Çin'deki azınlık etnik gruplardan biri Dongxianglar ülkenin kuzeybatısındaki Gansu eyaletinin Linxia Hui Özerk İli'ne bağlı Dongxiang Özerk İlçesi ile Qinghai eyaleti ve Ningxia Hui Özerk Bölgesi'nde yaşıyorlar.

Bu bölgelerde üretilen patatesler, tadıyla ve nişasta oranının yüksek olmasıyla ün salmış durumda. Ayrıca bu bölgelerde üretilen şeftali de mis gibi kokusuyla herkesin beğenisini kazanıyor.

Dongxianglar, ülkenin kuzeybatısında yaşayan Hui milliyetiyle benzer örflere, âdetlere ve dini inanca sahip. "Çiçek" adı verilen türküleri söylemeyi çok seven Dongxianglar arasında zaman içinde yaygınlaşan birçok destan ve hikâye halkın dilinden düşmez. Dongxiangların yaşadıkları köylerde sonbahar mevsiminde çeşitli sanat etkinlikleri ve yarışlar düzenlenir.

Misafirperverliğiyle de bilinen Dongxianglara göre, evlerine gelen misafirlere tavuk ikram etmek bir görgü kuralıdır. Dongxiangların sofrada tavuk yeme âdetlerinin bazı özellikleri var. Önce tavuğu 13 parçaya ayırıp, konukların yaşlarına göre ikram ederler. 13 parça arasında en değerli kısım tavuğun poposudur. Bu kısım genellikle yalnızca misafirler ile büyüklere ikram edilir.

Aynı zamanda "kuzu kebabı" da Dongxiangların misafirlerine ikram ettikleri yemeklerden biridir. Dongxianglar bazen misafirlere önce kuzu ciğeri kebabı ikram eder. Çünkü Dongxianglar arasında "önce ikram edilen ciğer kebabı etten daha lezzetlidir" sözü çok yaygındır.

Müslüman Dongxiang gençlerinin sevgili ve evlilik konusuna anne ve babaları tarafından karar verilir. Genç kızlar ve erkekler, yüz yüze görüşemezler. İki taraf arasındaki işler çöpçatan aracılığıyla görülür. Genellikle önce erkek tarafı, çöpçatanı kızın evine gönderir. Kız tarafının kabul etmesinden sonra erkek tarafı, kız tarafına birkaç kilo çay ya da birkaç elbise hediye eder. Bundan sonra resmi nikah işlemi başlar. Erkek tarafının babası, amcası ve arkadaşları çöpçatanla beraber hediyeleri yanlarına alarak kızın evine giderler. Hediyeler iki bölümden oluşur. Birincisi çay, kesme şeker ve pastadır. Öbürü ise kız tarafının çöpçatan aracılığıyla istediği elbise, para, küpe, bilezik gibi eşyalardır.

Bazı dağlık bölgelerde yaşayan Dongxiangların ise buharda pişmiş ekmek hediye etme geleneği vardır. Erkek tarafı, yeni toplanan buğdayları öğüterek un yapar ve bir kilo ağırlığında ekmekler pişirir. Üstüne sarı renkli zencefil suyu sürülüp, bu bölümü bıçakla hafifçe kesilir. Bu bembeyaz ekmek piştikten sonra yapraklarını açmış sarı çiçek gibi görünür. Bu, kız tarafının gelecek yıl bol mahsulü olması yönündeki temenniyi simgeler.

Düğünün yapıldığı gün, damat ve düğün alayı kızın evine gelir ve imam nikahı kıyılır. Nikah kıyılmadan önce hediyelerin kabul edildiği bir tören yapılır. Hediye miktarına, genellikle erkek tarafının ekonomik koşullarına göre iki taraf arasındaki anlaşma doğrultusunda imam karar verir. Nikah kıyıldıktan sonra imam masadaki ceviz ve hurmaları, bahçede toplanan ziyaretçilere dağıtır.

Gelin ve damat evinin önüne varınca, birlikte geldiği erkek kardeşleri tarafından at arabasından indirildikten sonra avluya girer. Ziyaretçiler bu sırada kalabalık kutlamalarda söylenen "Hali" adlı şarkıyla yeni çifti kutlarlar. Misafirlerden biri, yüksek sesle "Hali" deyince, diğerleri de "Hali" diye bağırarak ona eşlik eder.

Şarkıyla damada ve geline ömür boyu mutluluk dileğinde bulunurlar. Bu sırada en ilginç oyunlardan biri başlar. Kalabalık tarafından damadın babasının veya amcasının yüzüne, tencere dibindeki tortu sürülüp, koyun derisinden dikilmiş palto ters giydirilir, beline zil bağlanır, kafasına bir yırtık şapka giydirilir, el ve ayakları iple bağlanıp, eşeğe ters bindirilip avluda dolaştırılır. Buna "kayınpederi eğlendirme oyunu" denir.

Akşamüstü ise gençler arasında "yastık savaşı" başlar. Gelinin ve damadın arkadaşları arasında oynanan yastık savaşında kızlar gelini korumaya çalışır. Oyun bitince kızlar, gelinin başörtüsünü açarak, gelini ve çeyizleri misafirlere gösterir. Sonra geceyi gelinle damada bırakırlar…