Çin, yüksek irtifa gözlemevi istasyonlarının en büyüğünü yapıyor

Çin, Yüksek İrtifa Gök Akımı Gözlemevi'nin (LHAASO, Large High Altitude Air Shower Observatory) inşası, kısa süre sonra ülkenin güneybatısındaki Sichuan eyaletine bağlı Daocheng bölgesinde resmen başlayacak. Denizden yüksekliği 4 bin 410 metre olan gözlemevi, dünyada yüksek irtifalarda kurulan gözlemevleri arasında birinci sırada yer alacak. Gözlemevi, Çin'in gök bilim araştırmaları alanında kaydettiği yeni ilerlemelere örnek teşkil ediyor.

Çin hükümeti uzayın oluşumu ve karanlık maddenin dağılımı gibi sorulara çözüm getirmek için 2015 yılında Çin LHAASO projesini onayladı. Proje kapsamında 1,36 kilometrekarelik bir alanda 6 bin elektromanyetik parçacık dedektörü, bin 200 müon keşif aracı, 3 bin Çerenkov su dedektörü ve 12 geniş görüş alanlı Çerenkov teleskobu toplu halde konuşlandırılacak.

Çin Bilimler Akademisi Yüksek Enerji Fizik Araştırma Enstitüsü Başkan Yardımcısı Luo Xiaoan, dünya gök biliminde rekor olarak kabul edilen Çin Yüksek İrtifa Gök Akımı Gözlemevi'nin teknik açıdan ileri düzeyde olduğunu vurguladı. Luo şöyle konuştu: 

"Yüksek İrtifa Gök Akımı Gözlemevi'nin kuruluşu, Çin'in yüksek bilim donanımlarını güneybatı kesiminde konuşlandırma sürecinde yeni bir gelişme. Bu istasyon, gözlem isabetliliği ve verimliği açısından alanında dünyanın birinci sırasında yer alacak. Gamma ışınları gözlemi açısından dünyanın birinci sırasında yer alacak olan istasyon, aynı zamanda en kapsamlı gök akımını keşfedebilecek bir kurum olacak. "

Çin'de çığır açan bilimsel gelişmeler kaydediliyor

Çin Yüksek İrtifa Gök Akımı Gözlemevi, zaman sabitini alt nano saniye seviyesine çıkardı ve sinyali dijitalleştirme teknolojilerinde çığır açtı. LHHASO projesi genel tasarımcısı ve Çin Bilimler Akademisi Yüksek Enerji Fizik Profesörü He Huihai, gözlemevinin ilk kez zaman sabitini 0,1 nano saniyeye çıkarmayı başardıklarını, bunun dünyada bir ilk olduğunu açıkladı. He Huihai şöyle konuştu:

"Parçacıklar, ışık hızında ilerliyor. Sanki gökten bir sağanak gibi yeryüzüne akıyorlar. Ancak biz birbirlerinden farklı zamanlarda yeryüzüne ulaşan parçacıkların hangi yönlerden geldiklerini henüz bilmiyoruz. Bu kapsamda zaman sabitini 0,1 nano saniye seviyesine çıkarmamız, dünyada bu alandaki araştırmalarda çığır açıcı bir ilk niteliğinde."

Çin Yüksek İrtifa Gök Akımı Gözlemevi'nin kuruluş yeri olan Daocheng bölgesi, karlı dağlarla çevrili, eşsiz doğal güzelliklere ve zengin ekolojik kaynaklara sahip. Dolayısıyla LHAASO'nun tüm inşa sürecinde çevreci bir yaklaşım kullanılacak. LHAASO projenin Daocheng bölgesindeki temsilcilerinden Luorongduocheng bu konuda şunları kaydetti:

"Projenin inşa edilmesi, yerel çevre ortamını temel olarak olumsuz etkilemedi. Gözlem araçları ulusal standartlara uygun. Bölgedeki yabani hayvan ve bitkilerin ekolojisi korunuyor. Öte yandan, yerel otlakların rehabilitasyonunu güçlendirmeye çalıştık. "

Çin Yüksek İrtifa Gök Akımı Gözlemevi'nin inşasının, 2021 yılında tamamlanacağı, gözlemevinin önümüzdeki günlerde Çin'in gök akımı araştırmalarının yabancı ülkelerle bu alanda işbirliği için önemli bir platform haline geleceği de bildirildi.