Beijing'de antik Xisi Kuleleri

  2020-02-18 19:40:14  cri
    Çin'in başkenti Beijing'deki 4 no'lu metro hattına binip Xisi Durağı'nda inerseniz gri kiremitlerle ve kızıl pencerelerden yapılmış iki klasik kule görürsünüz. Xisi Kuleleri olarak bilinen kuleler, Beijing'in en ünlü sembolleri arasında sayılır.

    İki kule, günümüzde kitapçı dükkanı ve banka şubesine dönüştüğü halde, Çin tarihindeki en ünlü kadın yöneticilerden biri olan Kraliçe Cixi'ye koruma binası olarak tahsis edilmişti. Bunun yanı sıra, kulelerin hemen önünde bulunan bölgede eski zamanlara ait infaz alanı ve işlek bir ticari sokak olduğu anlaşılmıştır. Bugünkü programda tarihe tanık olan bu kuleleri birlikte gezelim.

    Xisi Kuleleri, iki katlı iki kuleden oluşur. Günümüzde Beijing'deki sayısız gökdelenlerle kıyaslandığında, çok alçak olan bu iki kule tarihte ender rastlanabilen yükseklikteki yapılardı. Çünkü o dönemde yalnız imparatorlar bir kattan fazla konutlarda oturabilirlerdi. Sıradan vatandaşlar ise yalnız tek katlı evlerde yaşayabilirdi. Xisi Kuleleri, bu nedenle kentin en dikkat çekici yapıları sayılabilirdi. Xisi Kuleleri yakınında oturan 80 yaşında Bay Zhang'ın hatırlattığına göre, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan önce bu yeri, yediden yetmişe herkes bilirdi. Çekçek arabacısına gideceğiniz yer olarak Xisi Kuleleri'ni söyleyince, arabacılar hemen bilirlerdi.

   Aslında, Xisi Kuleleri'nin bulunduğu bölge, Çin'in Ming hanedanı döneminde çok işlek bir ticaret sokağıydı. Ancak işin en ilginç yanı, bu sokağın zamanla başka bir rol üstlenmesidir. Bu görev de idamların yapıldığı alandı. Tarihi kayıtlara göre, Ming hanedanındaki infaz alanı genellikle işlek sokaklarda bulunurdu. Çünkü feodal yöneticiler, bu yer seçimini yapmakla halka önemli bir uyarıda bulunmak istedi. İşte bu nedenle Xisi Kuleleri'nin bulunduğu bu işlek sokak, idam cezalarının infaz alanı olurdu. Xisi Kuleleri ise yetkililerin infazı denetlemek için kaldıkları yerdi. Tarihi 2 yüz yıl öncesine uzanan Ming hanedanında sayısız ünlü sahsiyet, Xisi Kuleleri'nin önünde öldürüldü. Çin'in milli kahramanı Mareşal Yuan Chonghuan bunlardan biri.

   Xisi Kuleleri'nin önündeki ticari sokağın idam alanı olarak kullanılması geleneği, Ming hanedanını izleyen Qing hanedanında yok oldu. İdam alanı, Beijing'in güneyindeki Cai Shikou bölgesine taşındı. Kulelerin bulunduğu alan, bu dönemde yöneticilerin yerleşim bölgesi olmaya başladı. Xisi Kuleleri ise, iki yüz yıl içinde boş kaldı. İşlevlerindeki değişim, 1894 yılında meydana geldi. O yıl, Kraliçe Cixi'nin 60. doğum günü kutlandı.

    Kraliçe Cixi, son derece lüks bir hayat sürüyordu. Hatta, deniz kuvvetlerinin kurulması için ayrılan bütçe, sarayın inşası için kullanıldı. Cixi, doğum gününü, imparatorluk sarayı olan Yasak Şehir'de değil de, onlarca kilometre uzaklıktaki Yazlık Saray'da kutlamayı tercih etti. Kraliçenin planına göre, ilk önce sabah saatlerinde Yasak Şehir'de devletin üst düzey yetkililerinin kutlamasını kabul edecek, daha sonra uzun ve görkemli bir konvoyla Yazlık Saray'a gidecekti. Cixi Yazlık Saray'da önce Pekin Operası'nı dinleyecek, daha sonra da büyük bir ziyafet düzenlenecekti.

   Cixi, doğum günü törenini düzenlemesi için Shize adlı bir yetkiliyi görevlendirdi. Yasak Şehir ve Yazlık Saray'da süren yoğun hazırlıkların yanı sıra, Cixi konvoyunun geçeceği güzergâhda dini etkinliklerin yapılacağı platform, opera sahnesi, dinlenme salonları süslendi, yeni koruma kuleleri inşa edildi. Bugünkü programda bahsettiğimiz Xisi Kuleleri, işte bu yapılardan en önemlileri arasında sayılır. Bütün bu yapılar, Cixi'nin zamanı geçirmesi ve dinlenmesi için kullanıldı.

   Xisi Kuleleri'nin bulunduğu bölgenin son derece işlek olması nedeniyle asayişi korumak son derece zor olurdu. Üstellik devletin en üst yönetisi olan Cixi'nin bu bölgeden geçiyor olması, işi daha da zorlaştırdı. Bölge yetkilileri büyük bir psikolojik baskı hissederdi. Bu yetkililerden biri, daha önceki dönemde boş kalan Xisi Kuleleri'nin restore edilmesini önerdi. Tarihi kayıtlara göre, yan yana dikilen iki kule iki görev üstlenecekti. Birincisi, kulelerde fenerler asarak kutlama atmosferine daha fazla görkem katmak, dolayısıyla sıradan halkın konutlarının çirkin görünümlerini saklamaktı. İkinci olarak da, kulelerin ikinci katlarında askerler konuşlanacak, böylece olağanüstü durumda Cixi'ye koruma yapacaklardı.

    Günümüzde Cixi'nin doğum gününü kutlamak için geçici olarak kurulan yapıların çoğu yıkıldı ve tarihe karıştı. Yalnızca Xisi Kuleleri günümüze kadar devam ettirilebildi. Estetik olarak güzel bir mimari tasarımı olan kuleler, özgün inşa özelliklerine de sahip. Kulelerin yakınındaki bir mahallenin yetkilisi Bayan Li'nin verdiği bilgilere göre, Xisi Kuleleri'nden doğudaki, batıdaki kuleden biraz daha yüksek. Çünkü Çin Halk Cumhuriyeti kurulduktan sonra, doğu kulesi yeniden restore edildi. Batı kulesi ise hiç restore edilmeden yüz yılı geride bırakarak günümüze kadar kaldı.