Xinjiang'da kadın çalışmaları istikrarlı ilerliyor

Turnisa Kari, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'de yaşayan, 20 yaşında sıradan bir vatandaş. Uzun bir süre işsiz kalan Turnisa, kendi geçinimini sağlamakta büyük zorluk çekiyordu. Evde bir yakınının bakımını üstlenen Turnisa dışarı çıkıp çalışamadığı için ev hanımı olmak zorunda kalıyordu.

Birkaç yıl önce yerel yönetimin başlattığı kadınlara iş olanakları sağlama projesi sayesinde Turnisa, oturduğu semtte açılan bir meslek kursuna gitme fırsatı yakaladı. Turnisa kursta suni ipekten çiçek yapımını öğrendikten sonra hayatında köklü değişiklikler oldu. Turnisa, kursu hakkında şöyle bahsediyor:

"Kursta çok şeyler öğrendik. Evlerinden dışarı çıkıp benim gibi buraya gelen ve burada çeşitli beceriler edinen çok arkadaşım oldu. Burada Han milliyetine mensup çok kişiyle arkadaş oldum. Onlarla büyük bir aileyiz."

Turnisa artık bir yandan evde yakınına bakıyor, diğer yandan çalışıp para kazanıyor, ailesine aylık iki bin yuan geliriyle katkı sağlıyor.

Tunisa Kari'nin hikâyesi, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Komitesi ve bölge yönetiminin tüm etnik gruplara mensup kadınların yaşam koşullarını iyileştirme tedbirlerinden alınan sonuçların bir örneği. Son yıllarda Xinjiang'da kadınların iş kurmaları ve iş edinmeleri, gelirlerini artırmaları ve zenginleşmeleri, kentsel ve kırsal kesimlerde kadınların ortaklaşa gelişmeleri, kadınların demokrasi sürecine katılımı gibi alanlarda memnun edici başarılar elde edildi.

Xinjiang'da kadınların ideolojik olarak durmadan yenilenmesi ve bölgenin ekonomik ve sosyal inşasına katılma gücünün sürekli artması, bölgede sosyal istikrar ve güvenliğin korunmasında büyük rol oynadı.

Beijing'de devam eden 12. Çin Ulusal Halk Meclisi (ÇUHM) 5. Toplantısı'na katılan Xinjiang Kadınlar Federasyonu Başkanı Hasiyet Eli, Çin Uluslararası Radyosu (CRI) muhabirine yaptığı röportajda, bölgede yürütülen kadın çalışmaları hakkında şu bilgileri verdi:

"ÇKP, Devlet Konseyi, ÇKP Xinjiang Komitesi ve Xinjiang yönetimi öteden beri, kadın ve çocuk çalışmalarına büyük önem verdi. Politika, hukuk ve sermaye açısından destekler sağlandı. Bu destekler 2016 yılında rekor düzeye ulaştı. Kadınların hak ve çıkarlarının korunmasına dair çok sayıda yönetmelik çıkarıldı. Bu yönetmeliklerin uygulanmasına yönelik denetim daha da arttırıldı. Son 5 yılda, kadınların yaşam koşulları, eğitim seviyesi, bölge ve devlet işlerine katılma durumu, sağlık standartı bakımından Xinjiang, ülke ortalamasını aştı. Xinjiang, kadınların sosyal statüsünü güçlendirme konusunda gözle görülür başarılar elde etti."

Araştırmalara göre, kadın istihdamının boyutu, düzeyi ve kalitesi, ailelerde uyum ve sosyal istikrarı doğrudan etkileyen önemli unsurlar. Bunu iyi algılayan ÇKP Xinjiang Komitesi ve yerel yönetim, kadınlara iş olanakları sağlamaya öncelik verdi. Xinjiang Kadınlar Federasyonu Başkanı Hasiyet Eli, geçen yıl, kadın kadro okulu, kadın meslek kursu ve mesleki eğitim okulları başta olmak üzere çeşitli kurslar açtıklarını belirtti.

Şimdiye kadar on binden fazla kadın kek yapımı, saç yapımı, ev işi hizmeti, elbise dikimi gibi kurslarda eğitim gördü. Xinjiang bölge yönetimi, kadın işletmecilere ve kırsal kesimlerdeki kooperatiflerin kadın kurucularına 80 milyon yuanı aşan sermaye desteği sağladı. Desteklerin amacı kadın işletmecilerin toplumda örnek rolü oynamasını sağlamak. Ayrıca, iş kuran kadınların vizyonunun genişletilmesi için Avrasya Fuarı ve Yiwu Fuarı gibi yerli ve yabancı fuarlara kadın girişimcilerin katılımı teşvik edilerek, ürünlerinin satışına katkıda bulunuldu. Xinjiang Kadınlar Federasyonu Başkanı Hasiyet Eli, kendi olanaklarıyla iş kurmak ve iş edinmek yoluyla Xinjianglı kadınların gelirinde artış görüldüğüne, öz güvenlerinin arttığına dikkat çekti.

"Kadınlar gittikleri kurslarda mesleki beceri kavramanın yanı sıra, kendi vasıflarını da yükseltti, ideolojilerinde değişiklik oldu. Özellikle kırsal kesimlerde yaşayan çok sayıda kadın eskiden evinden çıkmaya razı değildi. Şimdi ise kadınlar fabrikada çalışıyor veya kendi işini kuruyor. Örneğin bazı kadınlar kendi terzi dükkanını yada pastahanesini açtı. Para kazandıktan sonra da kadınların evdeki statüsü yükseldi. Bu sayede eşleri ve komşuları önünde daha eşit ve özgüvenli durabiliyorlar."

2016 yılında Xinjiang'da kadınların hak ve çıkarlarını koruma çalışması kapsamında, kadınlara iş olanakları sağlama ve diğer kadın çalışmaları, kadınlar federasyonu bünyesinde yapısal reform derinleştirildi, alt kademelerdeki kadın çalışmalarıyla birlikte milli birliğin temeli sağlamlaştırıldı. Xinjiang Kadınlar Federasyonu Başkanı Hasiyet Eli, 2016 yılında dış teması güçlendirdiklerini, geçen Eylül ayında Avrasya Fuarı kapsamında İpek Yolu Güzergâhındaki Ülkelerin Kadınları Forumu'nun ilkini düzenlediklerini açıkladı. Foruma 20'den fazla ülke ve uluslararası örgütten yüzü aşkın temsilci katıldı, kadın çalışmaları konusunda fikir birliği sağlandı.

Başkan Hasiyet Eli bu yılki çalışmalarına değinirken, kadınlara istihdam desteğinin artırılacağını vurguladı. Bunun yanı sıra, milli dayanışma açısından çalışmalar yürütüp, Xinjiang'ın güney ile kuzey bölgeleri arasında, Xinjiang ile Çin'in diğer kesimleri arasında aile eğitimi konusundaki görüş alışverişi artırılacak. Eli, sözlerine şöyle devam etti:

"Xinjiang'da 13. Beş Yıllık Aile Eğitimi Programı'nı çıkardık. İyi aile prensibini oluşturmakla aile eğitim seviyesini yükseltmeyi teşvik edeceğiz. Amacımız her ailenin daha uyumlu olması, milliyetlerin daha sıkı birleşmesi. Xinjiang ve Çin'in diğer kesimlerinden aileler arasında temas etkinliği düzenledik. Bu yıl Xinjiang'ın güney ile kuzey bölgelerinden kadınlar arasındaki teması artıracağız. Kadın çalışmalarında daha büyük başarı elde etmeye çalışacağız."