Kılı bile ayırt edebilmek

  2017-01-06 19:32:11  cri

明察秋毫

齐宣王向孟子请教称霸天下的问题,孟子说道德能统一天下。齐宣王问:"什么样的道德能够统一天下?"孟子说:"能使百姓生活安定,便可战胜一切。"于是孟子开始分析齐国百姓不能安定生活的原因。他对齐宣王说:"有个人说:'我力大无比,可拿不动一根羽毛;我能清楚地看见秋天鸟的绒毛,却看不见一车柴草。'你能相信吗?实际上拿不起羽毛是不愿意拿,看不见柴草是不愿意看。齐国百姓没有安定的生活,是您没有创造这样的环境,您没有用道德统一天下。"最后,齐宣王还是没有采纳孟子的建议,也没有成就霸业。

"明察秋毫"这里指目光敏锐连细小的东西也能看清楚。后人多用来形容处理事情时能明白是非。

Kılı bile ayırt edebilmek

Qi Devleti kralı Xuanwang, Mençüyüs'e dünyaya hakim olmanın yolunu sormuş. Mençüyüs de dünyaya hakim olmanın yolunun ahlak olduğunu söylemiş. Xuanwang'ın "Dünyaya hakim olmak için nasıl bir ahlak gerekir?" sorusu üzerine Mençüyüs, "Halkınıza huzurlu yaşam verebilirseniz, her şeyi fethedersiniz." demiş. Qi Devleti'nde yaşayan insanların huzurlu yaşama kavuşamamalarının nedenlerini analiz etmeye başlayan Mençüyüs, "Bir kişi, 'Çok güçlüyüm, ama bir tüyü kaldıramam. Sonbaharda kuşların kıllarını çok net görebilirim, ama araba dolusu odunları göremem' derse, inanır mısınız? Aslında tüyü kaldıramaması, kaldırmak istemediğinden; odunları görememesi de görmek istemediğindendir. Qi Devleti'nin insanları huzurlu yaşama kavuşamaması, sizin böyle bir ortam oluşturmamanız ve ahlakla devleti yönetmemenizden kaynaklanıyor" demiş. Ancak kral, Mençüyüs'ün önerisini benimsememiş. Doğal olarak da dünyaya hakim olamamış.

Bu deyim, doğruları ve yanlışları net olarak ayırt edebilmek anlamında kullanılır.