ÇİN ULUSLARARASI RADYOSU
China Radio International
Çin Haberleri
Türkiye Haberleri
Dış Haberler

Çince Öğreniyoruz

Çin'de azınlık milliyetler

Türklerin gözüyle Çin

Spor

Bilim ve Sağlık
(GMT+08:00) 2007-07-20 20:35:25    
6'lı Görüşmeler'de anlaşma sağlandı

cri
    Kore yarımadasındaki nükleer sorunla ilgili 6'lı Görüşmeler'in 6. turunun heyet başkanları toplantısı bugün (20 Temmuz) sona erdi. Toplantıdan sonra yayımlanan basın bildirisinde, 6'lı Görüşmeler'in bir sonraki aşamasına ilişkin çalışmalarla ilgili 4 maddelik bir çerçeve anlaşmasına varıldığı ve çalışma grubu toplantısı dahil 3 yöntemle ortak fikirlerin hayata geçirilmesinin kararlaştırıldığı belirtildi.

    Üç gün süren 6'lı Görüşmeler'in heyet başkanları toplantısı bugün Beijing'de sona erdi. Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Wu Daiwei, toplantının kapanış töreninde yaptığı konuşmada, tarafların karşılıklı saygı ve eşit dayanışma ilkesi doğrultusunda 4 maddelik anlaşmaya vardıklarını belirterek şunları söyledi:

    "Taraflar, Kore yarımadasının nükleer silahlardan arındırılması, ilgili ülkeler arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi, Kuzeydoğu Asya bölgesinde kalıcı barış ve istikrarın gerçekleştirilmesi için karşılıklı saygı, eşit dayanışma atmosferi içinde, 6'lı Görüşmeler'in bir sonraki aşamasındaki çalışmaları ele aldı ve çerçeve anlaşmasına varıldı."

    Wu Daiwei, anlaşmanın 4 maddesini şöyle sıraladı: 1) Taraflar, "19 Eylül Ortak Açıklaması" ve "13 Şubat Ortak Belgesi"nde verdikleri taahhütleri titizlikle yerine getireceklerini yineledi; 2) Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC), tüm nükleer programlarını bildirme ve nükleer tesislerini işlevsiz kılma yönündeki taahhütlerini ciddiyetle yerine getireceğini yineledi; 3) Taraflar, KDHC'ye 950 bin ton ağır petrole eşit değerde ekonomik ve insani yardım ile enerji yardımı sağlayacak; 4) Taraflar, "Eyleme Eylem" ilkesi doğrultusunda, söz konusu belgelerde belirlenen yükümlülüklerini yerine getireceklerini taahüt etti.

    Wu Dawei, Ağustos ayının sonuna kadar, Kore Yarımadasının Nükleer Silahlardan Arındırılması Çalışma Grubu, KDHC-ABD İlişkilerinin Normalleştirilmesi Çalışma Grubu, KDHC-Japonya İlişkilerinin Normalleştirilmesi Çalışma Grubu, Ekonomik ve Enerji İşbirliği Çalışma Grubu, Kuzeydoğu Asya Barış ve Güvenlik Mekanizması Çalışma Grubu'nun toplanarak, çerçeve anlaşmasının hayata geçirilmesi sorununun ele alınacağını söyledi. Wu Dawei'ye göre, 6'lı Görüşmeler'in 6. turunun 2. aşaması toplantısı Eylül ayının başlarında Beijing'de düzenlenecek, çalışma gruplarının raporları dinlenecek, çerçeve anlaşmasının hayata geçirilmesiyle ilgili "yol haritası" belirlenecek. Bu toplantıdan sonra kısa sürede 6 tarafın dışişleri bakanları toplantısı düzenlenerek, "19 Eylül Ortak Belgesi", "13 Şubat Ortak Belgesi" ve çerçeve anlaşmasının yerine getirilmesi tespit edilecek; Kuzeydoğu Asya'da güvenlik işbirliği yöntemleri tartışılacak.

    Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Araştırma Enstitüsü Başkan Yardımcısı, Güvenlik ve Strateji Enstitüsü Başkanı Yang Minjie, CRI'ye verdiği demeçte, 6'lı Görüşmeler'in heyet başkanları toplantısında alınan sonuçların, taraflar arasında varılan 4 maddelik fikir birliğine yansıdığını ifade etti. Yang Minjie, son bir yıldan fazla sürede Kore yarımadasındaki nükleer sorunda birçok tekrarlanma meydana geldiğini, bunun için toplantıda sonuç elde edilmesinin kolay olmadığını söyledi. Yang Minjie sözlerine şunları ekledi:

    "Bu tekrarlamalar, stratejik ve siyasi düzeyde değil, daha çok sermaye transferi, nükleer tesislerin işlevsiz kılınması ve nükleer denetim gibi teknik düzeyde meydana geldi. Geçen Şubat ayından bu yana geçen dönemde taraflar teknik düzeyde gözle görülür başarılar kazandı. Bu sonuçlar, nükleer sorunun uzun zaman çözümsüz kalmaması, Kore yarımadasındaki nükleer sorunun tarafların çıkarlarını ilgilendiren bir sorun olduğu ve tarafların çabalar harcaması gerektiği yönünde sinyal verdi. Heyet başkanları toplantısında taraflar arasındaki fikir birliği, toplu şekilde yansıtıldı. Bu başarının büyük olduğunu düşünüyorum."

    6'lı Görüşmeler'in bundan sonraki gelişme sürecine de değinen Yang Minjie, Kore yarımadasındaki nükleer sorunun çok karışık olduğuna ve çözümü için çetin bir sürecin gerektiğine işaret ederek, ancak tarafların bu sorunu çözme iradesi olduğunu vurguladı. Yang Minjie şöyle konuştu:

    "Kore yarımadasındaki nükleer sorun çok karmaşık bir sorundur, çünkü yalnızca bir nükleer sorun değil, ayrıca KDHC-ABD ilişkileri, Kore yarımadasında Soğuk Savaşı sonraki ayarlamalar ve daha önemlisi, kuzeydoğu Asya barışı ve güvenlik mekanizmasını ilgilendiren bir sorundur. Bu sorunun birçok ayrıntısında belki de yine tekrarlanmalar olacak, hatta bazı ikili ilişkilerde tekrar gerginlik yaşanabilecek. Ancak genel olarak taraflar, sorunun kontrolden çıkmasını istemeyecek, dolayısıyla sorunun çözülme süreci yavaş bir dönem olacak. Yani üç adım ilerledikten sonra iki adım gerilense bile bir adım ilerleme olacak, bu böyle bir süreçtir."