Ünlü Çin tiyatro eseri Çayhane'nin gösterisinden bir bölüm dinlediniz. Ünlü tiyatro yazarı Laoshe'nin bu eseri, bir çayhanede yaşanan olaylarla Çin'in 1940'lardan önceki 50 yıllık tarihini anlatır. Çayhane, Çin tiyatrosunun 100. yıldönümü için sahnelenen seçkin eserlerden biridir.

    100 yıl önce diyalog ve harekete özen gösteren tiyatro sanatı, Çinlilere çok yabancıydı. Çinliler, daha çok geleneksel Çin tiyatrolarına tutkundu. Batı'daki tiyatro, yavaş yavaş bir grup Çinli tarafından tanınmaya başladığında "yeni tiyatro" veya "medeniyet tiyatrosu" olarak adlandırılıyordu. 1907 yılında Japonya'da öğrenim gören bir grup Çinli öğrenci, "Chunliu Topluluğu"nu kurarak, Tokyo'da ünlü Fransız yazar Alexandre Dumas Fils'in eseri "Kamelyalı Kadın"dan uyarlanan "La Traviata"nın bir parçasını sahnelediler. Aynı yıl diğer bir tiyatro topluluğu "Chunyang Topluluğu" Çin'de Amerikalı yazar Harriet Beecher Stowe'nin romanı "Tom Amcanın Kulübesi"ni sahneledi. 1907, Çin tiyatrosunun doğduğu yıl olarak kabul ediliyor.

    Tiyatro sanatı Çin'e girer girmez hemen hızla yayılmaya başladı ve her dönemde birkaç seçkin tiyatro eseri ortaya çıktı. Bu seçkin eserlerin çoğu bu yıl düzenlenen kutlama etkinlikleri kapsamında sahneleniyor.

    Çin Kültür Bakanlığı Sanat Genel Müdürü Yin Xiaodong, çeşitli yörelerdeki tiyatro topluluklarının kutlama etkinlikleri için titizlikle birçok seçkin tiyatro gösterisi hazırladığını ve bunun Çin tiyatrosunun 100. yıldönümünü kutlamanın en iyi yöntemi olduğunu belirtti. Yin Xiaodong, yüzyılın basit bir kavram olmadığını, Çin tiyatrosunun 100. yıldönümü dolayısıyla bu sanatın gelişme tarihini değerlendirmek gerektiğini söyledi.

    Beijing Halk Tiyatrosu'nın altı sahnelik tiyatrosu "Aile Topluluğu", geleneksel Çin konutu olan Siheyuan'da oturan bir mimar ailenin 50 yılını konu alıyor. Bu tiyatro, 2005'te sahnelendiğinde çok kişi tarafından izlendi ve beğenildi.

    Çin Devlet Tiyatrosu'nda yönetmen olan Wang Xiaoying, gerçeklere dikkat ederek yansıtmanın ve yabancı seçkin eserlerin özünü benimsemenin tiyatronun Çin'deki yayılma sürecinde görülen iki özellik olduğuna işaret ederek, şunları belirtti:

"Gerçeklere dikkat etmenin yanı sıra, yabancı seçkin tiyatro eserlerinin sanat gücü de benimseniyor. Buna iki ray veya tekerlek diyebiliriz. Onlar, geride kalan 100 yılda Çin tiyatrosunu ilerlettiler. Farklı çağlarda ve farklı sosyal koşullarda farklı özellikler ortaya çıktı."

    Bu yıl düzenlenen kutlama etkinliklerinin kapsamına, Wang Xiaoying'in üç yıl önce İngiliz tiyatro yazarı Michael Fryan'ın aynı ismi taşıyan eserinden esinlenerek uyarladığı Kopenhag da alındı. Bu tiyatro eseri İkinci Dünya Savaşı sırasında atom bombasını geliştirmeye katılan Alman bilim adamlarının iç dünyalarındaki acıları anlatıyor. Eserin her gösterisini izleyicilerin bazıları iki saat ayakta izledi. Bazen sakin olan gösteri salonu bazen de kahkaha tufanına boğuldu. Tiyatroda sahnelenen bilim ve ahlak arasındaki çelişki, izleyicileri düşüncelere daldırdı. Bir bayan izleyici şöyle konuştu:

    "Üç yıl önce Beijing Pedagoji Üniversitesi'nde okurken bir kez izledim. Tiyatroda anlatılan bilim ruhu sorunu, çok düşündürücüdür."

    100 yıl süren gelişmesiyle tiyatro, Çin'in geleneksel tiyatrolarıyla paralel olarak sanat dünyasında önemli yer tutan bir sahne sanatıdır. 2006 yılında Beijing'de sahnelenen 40'tan fazla tiyatronun 1000 gösterisinde modern hayatta insanların karşı karşıya bulunduğu zorluklar ve yeni sorunlar anlatıldı. Son yıllarda moda ve hareket sanatının da eklendiği tiyatroya, "öncü tiyatro" ismi verildi. Bu tür modern tiyatro çeşidi, özellikle gençlerin beğenisini kazandı.

    100 yıllık gelişmesinde çok sayıda başarı elde eden Çin tiyatrosu, bazı sorunlarla da karşı karşıyı bulunuyor. Örneğin içerikte yenilik yaratma, tiyatro sanatçısının yetiştirilmesi ve izleyici çekilmesi gibi konularda yetersizlik yaşanıyor. Beijing ve Shanghai gibi büyük kentlerin dışındaki diğer küçük kentlerde tiyatronun etkisi henüz yeterli değil. Bu durumu değiştirmek için çeşitli yerlerde tiyatro gösterisinin fiyatları çok düşürüldü, hatta sinema fiyatından daha ucuz oldu.

    Çin tiyatrosunun gelişme sürecini araştırmak için Çin Tiyatro Sanatçıları Derneği 100 uzman ve sanatçıyı seminere davet etti. Tiyatro yazarı, 88 yaşındaki Zhao Xun, günümüzün Çin tiyatrosu çevresinde büyük etkiye sahip olan yazar ve yönetmenlerin yeterli olmadığına işaret ederek, daha fazla yetenekli sanatçı yetiştirilmesi gerektiğini söyledi. Zhao Xun, şöyle konuştu:

    "Tiyatro çevresinde 70 yıl geçirdim. Çin tiyatrosunun daha büyük gelişmeler kaydetmesini diliyorum; yani Çin kültürünün özelliklerini benimsemenin yanı sıra Çin'e özgü sanat tarzını geliştirmesini istiyorum. Tabii senaryo yazarları, genç senaryo yazarları, genç tiyatro sanatçıları yetiştirilmeli. Bunlar eski kuşaktan daha büyük etkiye sahip olacaklardır."

    Çin Kültür Bakanı Sun Jiazhen, modern bilim ve teknolojinin gelişmesiyle yeni sanat tarzları ortaya çıktığını hatırlatarak, tiyatro çalışanlarının bu meydan okumalara karşı koyması gerektiğini kaydetti. Sun Jiazhen, Çin hükümetinin tiyatronun gelişmesine elverişli ortam yaratmaya, diğer ülkelerle olan işbirliği ve temasları genişletmeye ve daha seçkin sanat eserleri yaratılması ile tiyatronun daha da gelişmesine destek sağlamaya devam edeceğini sözlerine ekledi.