Çin Mülkiyet Yasası taslağı bugün (8 Mart) Çin'in en yüksek yetki organı Çin Ulusal Halk Meclisi'nin (ÇUHM) onayına sunuldu. Bu yasa taslağı daha önce ÇUHM Daimi Komitesi tarafından 7 kez incelenmişti. Yasa taslağında kamusal, karma ve şahsi mülkiyet haklarının eşit şekilde korunması öngörülüyor. Bugün konuyla ilgili olarak hazırlanan röprtajı aktarıyoruz.

    Mülkiyet Yasası, mülkiyet ilişkisini standart hale getirmeyi amaçlayan temel sivil yasa, aynı zamanda Medeni Kanun'un önemli bir parçasıdır. Çin'in Mülkiyet Yasası'nın hazırlık çalışmaları, 1993 yılında başlatıldı. Dokuz yıl süren hazırlıklardan sonra yasama aşamasına giren taslak, defalarca incelendi. Son aşamada yasa taslağı tüm topluma açıklanarak, çeşitli çevrelerin görüşleri toplandı. Bilimsel çevrelerdeki tartışma sonuçları, halk kitlelerinin görüşleri ve talepleri, yasa taslağında yansıtıldı.

    ÇUHM Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı Wang Zhaoguo, bugün 3 bin ÇUHM temsilcisine açıklama yaparken, yasa taslağının dört ilkesini aktardı: ses fonu

    "Çin'in somut koşullarından hareket edilerek, Çin'in temel ekonomi sisteminin kapsamlı ve doğru şekilde yansıtılması ve bunda ısrar edilmesi; Anayasa ve ilgili yasalar doğrultusunda kamu, kooperatif ve şahsi mülkiyet haklarına eşit koruma ilkesi uygulanması, bunun yanı sıra kamu mülkiyetinin kaybını önlemek için koruma güçlendirilmesi; şu aşamada kırsal kesimlere   yönelik temel politikaların kapsamlı ve doğru şekilde yansıtılarak, köylülerin çıkarlarının korunması; çözülmesi ve standartlaştırılması gereken sorunlar karşısında çıkar ilişkileri arasında uyum sağlanarak, toplumsal uyumun ilerletilmesi."

    Wang Zhaoguo, ÇUHM temsilcilerini, sosyalist temel ekonomi sisteminde ısrar edilmesi; kamu, kooperatif ve şahsi mülkiyetlerin eşit şekilde korunması; yasa taslağında karma mülkiyetli araziler ile vatandaşların konutlarının kamulaştırılması gibi sorunlar hakkında da bilgilendirdi.

    Ekonomi sisteminde kamu mülkiyetini esas alan Çin'de kamu ve özel mülkiyetler eşit şekilde nasıl korunacak? Bu, Mülkiyet Yasası taslağının en çok dikkat çeken ilkesel sorunlarından biriydi. Aslında Mülkiyet Yasası, bir medeni yasadır. Medeni yasanın önemli bir ilkesi ise, hak sahiplerinin haklarına eşit koruma sağlamaktır. ÇUHM Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı Wang Zhaoguo bu konuda da şunları söyledi: ses fonu

    "Mülkiyet sahipliğinin belirlenmesi koşuluyla hak sahibi devlet veya kooperatif veya özel şahıs olsun, tüm mülkiyet hakları eşit şekilde korunacak. Eşit koruma, farklı mülkiyet sistemlerinin ulusal ekonomideki konum ve rollerinin aynı olduğu anlamına gelmiyor. Devlet güvenliği ve ulusal ekonomiyi ilgilendiren önemli sektörler ve kritik alanlarda kamu ekonomisinin kontrol gücü güvence altına alınmalı. Bunlar, Ekonomi Yasası ve İdari Yasa'yla belirlenir."

    Mülkiyet Yasası taslağına göre yasa, bireylerin yasal geliri, konutu ve yaşam eşyasının yanı sıra, mevduat, yatırım ve kârlarını koruyacak. Herhangi birim veya bireyin, diğer bireyin yasal mülklerine el koyması, yağmalaması veya zarar vermesi yasaklanacak.

    Kırsal kesimlerde köylüleri en çok ilgilendiren sorun, arazi sorunudur. Mülkiyet Yasası taslağında ekili arazilerin korunması açıkça ifade edilirken, arazilerin kamulaştırılmasının kıstasları ve prosedürü ayrıntılı şekilde belirlendi. Yasa taslağında, arazisi kamulaştırılan köylünün sosyal güvenlik ödemelerinin karşılanması, yaşamının güvence altına alınması ve yasal çıkarlarının korunması istendi.

    Arazi kiralayıp işleme hakkı ve konut arazisi kullanma hakkı, Çin köylülerinin yaşamlarının temelidir. Halen kırsal kesimlerde sosyal güvenlik sisteminin kapsamlı şekilde oluşturulamaması nedeniyle yasa taslağında arazi kiralayıp işleme hakkı ve konut arazisi kullanma hakkının transfer ve ipotek edilmesine izin verilmedi.

    Uzmanlar, Mülkiyet Yasası taslağının hazırlanma sürecinde yasanın Çin'in ekonomik ve toplumsal gelişme seviyesine uygun, reform ve gelişme sürecine paralel olması; ilerlemelerin olumlu karşılanırken reform için kapı açık bırakılmasına özen gösterilmesi gerektiğini belirtmiştı. Bu düşünceden hareket edilerek yasa taslağı 7 kez incelenerek, Çin'in yasama tarihinde bir ilk oluşturdu.

ÇUHM'nin 3 bine yakın temsilcisi, Mülkiyet Yasa taslağıyla ilgili açıklamaları dinledi. Önümüzdeki günlerde bu temsilciler ülkedeki 1 milyar 300 milyon vatandaş adına yasa taslağını kapsamlı ve ayrıntılı şekilde inceleyip karara bağlayacak.