Çin'de yaşayan Uygur milliyetinin kollarından biri olan "Lopnurlular" ülkenin kuzeybatısında yer alan Taklamakan Çölü'ndeki Lopnur bölgesinde yaşıyor. Tarım Nehri'nin geçtiği Lopnur bölgesinde göl ve vahalar bulunmaktadır. Suyun peşinde göçebe bir yaşam sürdüren Lopnurlular, genellikle balıkçılıkla uğraşarak, "çölün balıkçıları" haline gelmiştir. Kısa süre önce Taklamakan Çölü'ndeki Lopnurluların toplu halde yaşadığı Karquga köyünü ziyaret ettik.

    Karquga köyü, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin ortasındaki Lopnur ilçesinde yer alıyor. Lopnurluların yaşadığı bu köyde 100 aile yaşıyor. 104 yaşındaki köylü Sıdık Eliniyaz, bize şunları anlattı:

    "Lopnurlularımız kuşaktan kuşağa balıkçılıkla geçinmiştir. Küçük yaştayken, kenevirle yapılan balık ağıyla avlanıyorduk. Lopnurlular birkaç bin yıldır, hep bu tür balık ağları kullanmıştır. Babam usta bir balıkçıydı. Ben de balık avlamayı babamdan öğrendim."

    Son yıllarda, Lopnur bölgesinde ciddi bir çölleşmenin yaşanmasıyla, Tarım Nehri'nin suyu giderek azaldı. Lopnurluların yaşadığı bölgelerdeki göllerin yüzölçümü gittikçe küçüldü. Bu nedenle bazı Lopnurlular balıkçılığı bırakıp tarımla uğraşmaya başladı. Köylü Hamidin, tarımla uğraşmasına rağmen halen geleneksel balıkçılık yaşamını sürdürdüğüne işaret ederek, şunları söyledi:

    "Şu an nehirdeki suyun seviyesi, eski dönemlerin yarısında bile değil. Nehirdeki balıklar da çok küçük. Nehirde bol su olsa, balıklar da büyük olacak. Şu an Tarım Nehri'nin geçtiği bölgelerde göl sularının kurumasıyla birlikte balıklar da yok oldu."

    Karquga köyünde yaşayan Lopnurlular, yalnızca balıkçılık ya da tarımla uğraşarak yaşam koşullarının iyileşmesinin çok zor olduğunu anladı. Bu nedenle 2000 yılında köyde turizm işletmeciliği başladı.

    Turizm işletmeciliğinin başlatılmasıyla Lopnurlular, kendi milliyetlerinin geleneksel kültürünün önemini daha iyi kavradı. Turizm işletmeciliği, Lopnurluların yaşam seviyesini yükseltti. 100 yaşın üstündeki köylü Sıdık Eliniyaz, yaşam koşullarının iyileştiğini ve diğer bölgelere giderek dış dünyayla temas kurmak istediğini belirterek, şunları söyledi:

    "Yıllardır Taklamakan Çölü'nde yaşıyorum. 100 yılı aşkın bir süredir bu çöllük bölgeden hiç çıkmamıştım. Ancak geçen yıl ilk defa Urumçi'ye, sonra da başkent Beijing'e gittim. Beijing'de kaldığım 12 gün içerisinde, Çin Seddi, Yasak Kent ve Büyük Halk Toplantı Sarayı gibi gezilmeye değer bütün yerleri gezdim. Başka kentleri de gezmek istiyorum."

    Eliniyaz, gezmeyi çok sevmiş... Eliniyaz, çok daha genç gözüküyor. Sanki 60-70 yaşlarında gibi...

    Birkaç bin yıldır akan Tarım Nehri'nin geçtiği bölgelerde, Lopnurluların yaşam kaynağı olan vahalar oluşturuldu. Burada yaşayan her Lopnurlu, kendine göre bir yaşam sürdürüyor. Ancak şu anda Tarım Nehri sularının kuruması tehlikesiyle karşı karşıya bulunan Lopnurlular, bu çöllük bölgede, daha çok vaha oluşturulmasını umuyor.