Çin Tarihi Eserler Genel Müdürlüğü kısa süre önce Dünya Kültür Mirasları Yedekler Listesi'ni yeniden saptadı ve bu listeye yönelik yönetimi güçlendirdi. Yedekler listesinde yer alan bir miras projesinin korunma çalışmasının gerektiği şekilde yürütülmemesi halinde proje listeden çıkarılacak ve Dünya Kültür Mirasları Listesi'ne başvurma hakkını kaybedecek. Bugün konuyla ilgili röportajı aktaracağız.

    Çin'in 1985 yılında Dünya Kültür ve Doğa Mirasları Antlaşması'na katılmasından bu yana ülkedeki 31 miras projesi, dünya mirasları listesine alındı. Antlaşma uyarınca Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından belirlenen Dünya Kültür Ve Doğa Mirasları Yedekler Listesi'ne alınması, dünya mirasları listesine başvurmanın önkoşuludur. Yedekler listesinde her 10 yılda bir değişiklik yapılması isteniyor. Çin, ilk defa 1996 yılında UNESCO'ya yedekler listesini sunmuştu.

    Çin Tarihi Eserler Genel Müdürlüğü kısa süre önce ülkenin çeşitli yöresinden sunulan 129 projeden 35'ini seçerek, Dünya Kültür Mirasları Yedekler Listesi'ni yeniledi. Genel Müdür Yardımcısı Tong Mingkang bu konuda şunları belirtti:

    "Yedekler listesinin yenilenmesiyle uluslararası yükümlülüklerimizi üstlendik. Son yıllarda uluslararası toplumda kültür miraslarının içeriği de ve kapsamı da genişletildi. Örneğin 'kültür çizgisi' ve 'sanayi mirası' gibi yeni kavramlar ve yeni miras çeşitleri ortaya çıktı. Bundan sonra kültür miraslarının kategorileri daha da artacak. Bu gelişmeler, Dünya Mirasları Yedekler Listesi'ni yeniden saptamamız ihtiyacını doğurdu."

    Tong, UNESCO tarafından 2004 yılında Çin'in Suzhou kentinde düzenlenen 28. Dünya Miraslar Konferansı'nda alınan karara göre, her yıl her ülkeden sadece bir projenin Dünya Mirasları Listesi'ne başvurabileceğini hatırlatarak, bu karara göre bazı projeleri birleştirdiklerini söyledi. Örneğin, Çin'in Hebei, Sichuan ve Jiangxi eyaletlerinde bulunan beş tane Çin içkisi yapım ocağı tek miras projesi kapsamına alınarak, Dünya Miraslar Listesi'ne başvuruldu. "İpek Yolu'nun Çin'deki Bölümü" de yedi idari bölgeyi kapsayan bir projedir.

Buna rağmen birçok proje, yedekler listesine alınmadı. Tanınmış dünya mirasları koruma uzmanı Guo Zhan, bunun, Çin'in yedekler listesi üzerinde sıkı yönetim yürüttüğünü doğruladığına işaret ederek şunları söyledi:

    "Bizim yedekler listesinde yer alan projeler, mutlaka Dünya Mirasları Listesi'ne başvurmanın gerektirdiği seviyeye yaklaşmalı. Yenilenen listede yer alan mirasların korunma durumu nispeten iyi. Bu mirasların taşıdığı değerler, profesyonel alanda da, toplumda da genel kabul gördü."

    1980'li yıllardan bu yana hemen hemen her yıl bir veya birkaç miras Dünya Miraslar Listesi'ne alındı. Bununla birlikte "değerlendirmeye önem verme ve korumayı küçümseme" eğilimi ortaya çıktı. Miraslar büyük baskıyla karşı karşıya kaldı.

     Çin Tarihi Eserler Genel Müdürlüğü'ne bağlı Tarihi Eserleri Koruma Müdürü Gu Yucai, çok sayıda turistin ziyaretinin Çin'in kültür miraslarının korunmasına yeni sorunlar getirdiğini belirterek, şunları söyledi:

    "Mirasları koruma konusunda Çin ile yabancı ülkelerin farklı görüşleri var. Çin ve Batı ülkelerinin tarihi eserleri koruma teknikleri de farklıdır. Çin'deki miraslar genellikle ahşap yapıtlar, Batı'dakiler ise taş yapıtlardır. Son yıllarda Çin'deki koşullara uygun tarihi eserleri koruma teorisini ve uygulamalı yöntemleri araştırıp geliştirdik."

   Gu, Dünya Kültür Mirasları Yedekler Listesi'nin yenilenmesiyle listeye giren kültür miraslarına daha sıkı kıstaslar uygulandığını, başvurma, koruma ve yönetiminin Dünya Mirasları'nın kıstaslarına göre gerçekleştirilmesinin istendiğini söyledi. İyi korunan ve koşulu olgunlaşan proje, belli veya belirsiz aralıkla yedekler listesine alınabilir; iyi korunmaması ve mirasın kapsamının tehdit edilmesi halinde, listedeki proje bile listeden çıkarılacak.

    Çin'in yenilenen Dünya Kültür Miraslar Yedekler Listesi, kısa süre önce UNESCO'ya sunuldu.