Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün (11 Kasım) verdiği demeçte, İran'a yaptırımı öngören Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi karar taslağına destek vermeyeceklerini söyledi.

   İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından geçen hafta Güvenlik Konseyi'ne sunulan karar taslağında, BM'ye üye bütün ülkelerin nükleer silah ve balistik füze ile ilgili bütün malzeme, donanım ve teknolojileri İran'a doğrudan veya dolaylı şekilde satmaması, İran'a nükleer silah ve balistik füze ile ilgili projelerde kullanılabilecek her türlü sermaye ve teknoloji yardımını durdurması, İran'ın nükleer teknoloji ve füze projeleriyle ilgili maddi varlıklarının dondurulması ve İranlı teknik personelin yurtdışı seyahatlerinin yasaklanması isteniyor. İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmayı reddetmeye devam etmesi durumunda Güvenlik Konseyi'nin yeni önlem almasını da öngören karar taslağında, Rusya'nın İran'daki hafif su reaktörü projesine yönelik yardımını durdurması istenmiyor. Ancak, Rusya tarafının İran'a sağladığı malzemelerin nükleer silah geliştirmede kullanılmayacağı yönünde Güvenlik Konseyi'ne güvence vermesi talep ediliyor.

   Güvenlik Konseyi'nde Temmuz ayının sonunda İran nükleer sorunu konusunda alınan 1696 sayılı kararda, İran'ın uranyum zenginleştirme ve ilgili bütün araştırma-geliştirme çalışmalarını durdurması için 31 Ağustos'a kadar süre tanınmış, aksi halde İran'a yaptırımın gündeme getirilmesi öngörülmüştü. Ancak bu kararı reddeden İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmak yerine bu faaliyetleri genişleterek sürdürdü. İran'ın, nükleer programının barışçı bir amaç taşıdığını her zaman vurgulamasına karşın, bu ülkeyle müzakere yapan Avrupa Birliği, İran'ın barışçı amaç adı altında gizlice nükleer silah geliştirdiğini savunuyor. Bu durumda Avrupa Birliği, Güvenlik Konseyi'nden, daha önce alınan karar temelinde İran'a karşı harekete geçmesini istedi.

   İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından geçen hafta Güvenlik Konseyi'ne sunulan ve İran'a yaptırımı öngören karar taslağı, tartışmalara yol açtı. ABD, karar taslağının yeteri kadar sert olmadığını savunurken, Rusya fazla sert olan bu yaptırım önlemlerinin İran'ın daha büyük tepkisini çekerek siyasi çözüm çabalarının başarısız kalmasına yol açacağını düşünüyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün verdiği demeçte, sorunu diyalog yoluyla çözme çabalarını kararlılıkla sürdüreceklerini açık bir dille ifade ederek, Avrupalı ülkeler tarafından hazırlanan karar taslağının İran'ı tecrit etmeyi amaçladığını, böyle bir karar taslağının kabul edilmesi durumunda görüşmelere katılan İranlı yetkililerin de tecrit edileceğini, bu yüzden Rusya'nın buna destek veremeyeceğini vurguladı.

   Kamuoyunda Lavrov'un açıklamasının karar taslağının Güvenlik Konseyi'ne sunulmasından bu yana Rusya tarafından verilen en net sinyal olduğuna dikkat çekilerek, böyle bir durumda Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ve Almanya arasında önümüzdeki dönemde İran nükleer sorunu konusunda alınacak önlemler konusunda fikir birliği sağlanmasının zorlaştığı savunuluyor.

   Bununla birlikte İran'ın eski müzakerecisi Hasan Ruhani, altı ülkenin karar taslağını tartıştığı şu sıralarda dün Tahran'da bir konuşma yaparak, böyle bir karar taslağının Güvenlik Konseyi'nden geçmesinin ciddi sonuç doğuracağı, bunların başında da İran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile işbirliğini kısıtlamasının geleceği uyarısında bulundu. Ruhani, İran nükleer sorununun diyalogla çözülmesinin İran ve Avrupa Birliği'nin çıkarlarına olduğunun da altını çizdi. İran'daki muhafazakârlar ise, hükümetten Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ni örnek alarak Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'ndan çekilmesini bile istedi.

   Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Liu Jianchao, İran nükleer sorunu çerçevesinde cereyan eden yeni gelişmelere ilişkin olarak yaptığı açıklamada, mevcut koşullarda bütün tarafların gerginliği artıracak bütün davranışlardan kaçınması gerektiğini vurgulayarak, Çin'in Güvenlik Konseyi'nin diğer üyeleriyle istişareleri sürdüreceğini kaydetti.