Shanghai İşbirliği Örgütü'ne (SİÖ) üye ülkeler arasındaki Devlet Başkanları Konseyi'nin 6. toplantısı dün (15 Haziran) Shanghai'da başarıyla sona erdi. Dünya kamuoyu, son zirve toplantısının Shanghai İşbirliği Örgütü'nün bundan sonraki gelişme sürecine ne gibi katkılarda bulunacağını merak etmekte. Çin Uluslararası Radyosu muhabiri bu soruyu Çin Sosyal Bilim Akademisi'ne bağlı Shanghai İşbirliği Örgütü Araştırma Merkezi Genel Sekreteri Sun Zhuangzhi'ye yöneltti. Şimdi hep birlikte Sun'un bu konudaki görüşlerini öğrenelim.

    Sun Zhuangzhi, Shanghai İşbirliği Örgütü'nün son zirvesinin söz konusu örgütün gelişme sürecindeki bir kilometretaşı olduğunu ileri sürdü ve şöyle konuştu:

    "Shanghai İşbirliği Örgütü bundan böyle yepyeni bir gelişme dönemine girecek. Son zirvede kaydedilen başarılar üç konuda özetlenebilir. Her şeyden önce son zirvede siyaset, ekonomi, güvenlik, kültür gibi çeşitli alanları kapsayan 10 önemli belge imzalandı. Bunlar da Shanghai İşbirliği Örgütü'nün çeşitli işbirliği alanlarında son derece önemli başarılar elde ettiğini gösteriyor. İkincisi, örgüte üye ülkelerin liderlerinin toplantıda yaptıkları konuşmalardan Shanghai İşbirliği Örgütü'nün gelişme sürecinden ve son zirveden memnun oldukları anlaşılırken, bu konuşmalarda ayrıca bundan sonraki işbirliği için de detaylı öneriler yer aldı. Bu öneriler örgütün gelişmesi için önemli itici rol oynayacak. Bir diğer önemli nokta da zirvenin uluslararası etkisi."

    Son zirvede Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao yaptığı konuşmada Shanghai İşbirliği Örgütü'nün gelişmesine ilişkin dört öneride bulundu. Bu önerilerde stratejik eşgüdümü güçlendirme, iyi komşuluk ilişkilerini pekiştirme, somut işbirliğini derinleştirme gibi maddeler yer alıyor. Sun Zhuangzhi, bu önerilerin Shanghai İşbirliği Örgütü'nün daha sağlıklı, gerçekçi ve dinamik yönde gelişmesi için yararlı olduğunu savundu ve konuşmasına şu sözlerle devam etti:

    "Bu gibi öneriler her şeyden önce son derece uygulanabilirlik taşıyor. Bu önerilerin hayata geçirilmesi, Shanghai İşbirliği Örgütü'nün siyaset, ekonomik, güvenlik ve kültür alanlarındaki işbirliği için son derece büyük itici rol oynayacak. Bu öneriler ayrıca Çin'in Shanghai İşbirliği Örgütü'nün gelişmesine yönelik aldığı etkin tutumu yansıtıyor. Bu konuşmadan, Çin'in örgütün gelişmesi için kendine düşen katkıları yapmaya hazır olduğu da anlaşılıyor."

    Son zirvedeki göze çarpan noktalardan biri de 14 Haziran'da Shanghai İşbirliği Örgütü İş Konseyi'nin kurulmasıdır. Hu Jintao söz konusu komitenin üyeleriyle görüşürken, komitenin kurulmasının örgüte üye ülkelerin işletmeleri arasındaki temasların güçlendirilmesi, işbirliği ve alışverişin gerçekleştirilmesi için iyi bir platform hazırladığını belirtti. Sun Zhuangzhi da aynı görüşte olduğunu kaydederek, şunları ifade etti:

    "Ekonomik ve ticari işbirliği, örgütün toplayıcı ve çekici güçlerini koruması için büyük önem taşıyor. Ekonomik ve ticari işbirliğinin ilertilmesi yalnızca hükümetlerin çalışmalarıyla olmaz, işletmelerin geniş katılımına da ihtiyaç duyuyor. Özellikle bu işletmeciler, ekonomik ve ticari işbirliğine doğrudan katılıyor. Bu ve benzeri işbirliği bu işletmelere birçok ticari fırsat sağlayacak."

    İş Konseyi'nin kurulmasıyla aynı derece dikkat çekici bir diğer nokta da Shanghai İşbirliği Örgütü'ne bağlı Bankalar Federasyonu Konseyi Toplantısı'nda örgüte üye 6 ülkenin bankaları arasında toplam değeri 700 milyon ABD doları bulan bir dizi işbirliği anlaşmasının imzalanması. Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Yu Guangzhou, zirve öncesinde, örgüte üye ülkelerin bankalarının zirve sırasında toplam değeri 2 milyar ABD dolarına yaklaşan büyük ve orta ölçekli işbirliği projesine ilişkin ticari sözleşmeler ve kredi anlaşmaları imzalayacaklarını duyurmuştu. Sun Zhuangzhi, örgüte üye ülkeler arasındaki bu tür somut işbirliği örneklerinin son derece büyük anlam taşıdığını söyledi ve şunları kaydetti:

    "Bundan örgütün bu konuda ileriye doğru büyük ve sağlam bir adım attığı, yani bazı çok önemli projelerin, hem hayata geçirilmeye başlandığı, hem de sermaye desteği almış olduğu gözleniyor. 2 milyar ABD dolarına yaklaşan bir yatırım, bundan doğrudan yararlanan ülkelerin ekonomik gelişmesi için büyük yarar sağlayacak, örgütün çok taraflı ekonomik işbirliği için de itici güç olacak."

    Sun Zhuangzhi, son olarak Shanghai İşbirliği Örgütü'ne karşı duyduğu tam güveni de şu sözlerle dile getirdi:

    "Shanghai İşbirliği Örgütü'nün ufukları çok geniştir, çünkü örgüt son derece büyük bir işbirliği potansiyeline sahiptir."