ÇİN ULUSLARARASI RADYOSU
China Radio International
Çin Haberleri
Türkiye Haberleri
Dış Haberler

Çince Öğreniyoruz

Çin'de azınlık milliyetler

Türklerin gözüyle Çin

Spor

Bilim ve Sağlık
(GMT+08:00) 2006-05-29 16:48:09    
Tu Özerk İlçesi'ndeki geleneksel kültürü koruma

cri

    Changyang, Çin'in orta kesiminde yer alan Hubei eyaletine bağlı Tu Özerk İlçesi'dir. Şimdi dinlediğiniz parça, Changyang ilçesinde çok yaygın olan "Saye'erhe" adlı şarkıdan alındı. "Saye'erhe" Tu milliyetine özgü bir adettir. Tu milliyetinden biri ölünce ailesi ve akrabaları gözyaşlarına boğulmak yerine dans eder ve şarkı söylerler. Araştırmalara göre Tu milliyetinin bu adeti binlerce yıllık geçmişe sahip. Tu milliyeti dağlık bölgelerde yaşadığı için her zaman "Saye'erhe" duyulmaz. Dinlediğimiz "Saye'erhe" ilçenin Kültür Salonu tarafından organize edildi. Gösterime katılan Tian Zhenguo mikrofonumuza şöyle seslendi: ses fonu 2

    "Biz halk sanatçısıyız. Dans ve şarkılarımızın hepsi orijinaldir, uyarlama ve besteleme yok. Şarkının sözleri çok önce beynimize kazındı. Şarkı bizde nesilden nesle geçer."

    "Saye'erhe" Tu kültürünü temsil eden "üç mücevher"den biridir, diğer ikisi ise "Dağ Türküsü" ve "Nan Melodisi"dir. Şimdi "Nan Melodisi"nden bir parça dinleyelim.

    Halk arasındaki yaygın maddi olmayan kültür biçimleri gibi Tuların "üç mücevheri" de tükenmek tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor. Gençler dışarıya gittiklerinden, eski sanatçılar geleneksel kültürü aktaracakları genç bulamıyorlar. Çeşitli dış kültürel etkiler ve modern sanatlar, Tuların geleneksel kültürünü ve sanatlarını tehdit ediyor; kırsal kesimlerde üretim ve yaşam koşullarının iyileşmesiyle beraber, eskiden olan şarkı aracılığıyla temas kurma ortamı bozuluyor. Bu durum karşısında yerel hükümet ve sivil örgütler, geleneksel kültür ve sanatların korunmasına büyük önem veriyorlar. Changyang ilçesi çapında dokuz tane geleneksel kültür koruma bölgesi kuruldu. Yerel hükümet, geleneksel sanatların aktarıcılarını teşvik etmek ve onlara yardımda bulunmak için kayıt, video ve yazı gibi çeşitli önlemler aldı. Yerel okullara zaman zaman halk sanatçıları davet edilip "Dağ Türküsü" ve "Nan Melodisi" öğretildi. Bu faaliyetlerle Changyang ilçesi, Çin Kültür Bakanlığı tarafından "Çin Halk Sanatı Memleketi" olarak tanımlandı, "Saye'erhe" de Çin'in Maddi Olmayan Kültürel Miraslar Listesi'ne yazıldı.

    Maddi olmayan halk kültürü dışında Tu milliyetinin beşiği olan Changyang ilçesinde sayısız tarihi eser bulundu. Bunlar arasında 3000-4000 yıl önceki bronz kültürünü yansıtsan buhurdanlık taşı kalıntısı, yeşim taşı ve çömlek eşyaları bulunuyor. Changyang İlçe Müzesi Müdürü Luo Jianpin bu konuda şunları belirtti:

    "Müzemizde 36 bin parça tarihi eser sergileniyor. Esas olarak bir elektrik santralinin inşası sırasında bulunan bu eserler, Tu milliyetinin kültür kaynağının araştırması için önemli malzeme sağladı. Müzemizde Tuların yaşam ve üretim aletlerinin de aralarında bulunduğu Tuların örf ve adetlerini yansıtan tarihi eserler de var."

    Changyang ilçesi, Hubei eyaletinde kültürü koruma alanındaki bir örnektir. Hubei, Çin'in eski kültürünün temsil eden yerlerden biri. M.Ö. 8. ve 2. yüzyıllar arasında Hubei topraklarında kurulan Chu Beyliği, özgün bir parlak kültür yaratmıştı. Bu beyliğin bronz yapımı, edebiyaı ve müzikleri çağdaş Çin kültürüne derin etki yaptı. Örneğin 2000 yıl önce ahenkli çanların keşfedilmesi, Çin milletinin müzik alanındaki büyük başarıları hazırladı. Hubei Milli ve Sivil Kültür Koruma Merkezi Başkan Yardımcısı Wu Zhijian kültürün korunmasıyla ilgili olarak şunları söyledi:

    "Kültürü koruma projesi yeni yürütülüyor. Bunun için koruma çalışmaları durmadan güçlendirilmeli. Geçen yıl devlet düzeyindeki maddi olmayan seçkin kültürel eserler listesine 33 proje için başvurduk. Modern çağımızın gelişme temposu hızlanırken, kültür de o kadar hızlı kayboluyor. Bu, bir çelişkidir. Ancak hükümet doğru yönlendirirse gelişme ile kültür arasında çelişki olmaz."

    Hubei Eyaleti Changyang Tu Özerk İlçesi, Çin'in milli kültür korumamasının bir örneğidir. Günden güne hızlanan modernizasyon sürecinde geleneksel kültür genellikle şu veya bu zorluklarla karşı karşı bulunuyor. Çin hükümeti, her yıl Haziran ayının ikinci Cumartesi gününü "Kültürel Miraslar Günü" olarak belirledi. Halkın kültürel mirasları koruma bilincinin yükseltilmesi ve koruma boyutunun güçlendirilmesiyle Çin'in geleneksel kültürü korumasında daha büyük başarıların kaydedileceğine kesin gözle bakılıyor.