ÇİN ULUSLARARASI RADYOSU
China Radio International
Çin Haberleri
Türkiye Haberleri
Dış Haberler

Çince Öğreniyoruz

Çin'de azınlık milliyetler

Türklerin gözüyle Çin

Spor

Bilim ve Sağlık
(GMT+08:00) 2006-05-03 13:49:44    
Geleneksel Uygur tıbbı uzmanı Mehmet Hasım

cri
    Uygur tıbbı, Çin'in kuzeybatısındaki Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan başta Uygurlar olmak üzere çeşitli azınlık etnik grupların uzun bir tarih süreci içerisinde ortaklaşa yarattıkları bir geleneksel tıp sistemidir. 2000 yıldan fazla geçmişe sahip geleneksel Uygur tıbbı, günümüzde tüm dünya tarafından da tanınmaya başladı. Mehmet Hasım, geleneksel Uygur tıbbının gelişmesi ve dünyaya tanıtılmasında büyük emeği geçen sayısız Uygur doktorlardan biri.

    Mehmet Hasım, 1951 yılında Xinjiang'ın güneyindeki Hotan ilçesinde bir doktor ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Küçük yaşlardan itibaren geleneksel Uygur tıbbına yoğun ilgi duyduğunu belirten Mehmet Hasım, şunları anlattı:

    "Amcam, yörede tanınmış bir Uygur doktordu. İlkokuldayken derslerden sonra sık sık amcamın muayenehanesine gidip hastaları nasıl muayene ettiğini, nasıl reçete yazdığını izlerdim, bazen de ona ilaç hazırlamakta yardımcı olurdum. O zamanlar geleneksel Uygur tıbbı hakkındaki ilk bilgileri edindim."

    Amcasından derinden etkilenen Mehmet Hasım, ilkokul yıllarında doktor olmaya karar verdi ve liseyi bitirdikten sonra, yörede köy doktoru oldu. Gündüzleri hastalara bakan Mehmet Hasım, gecelerini tıp kitaplarını okuyarak geçirirdi. Kısa süre sonra Mehmet Hasım, yöre insanları arasında büyük ün saldı.

    Mehmet Hasım, 1976'da Xinjiang'daki tanınmış bir Uygur hastanesine atandı. Bu atama, Mehmet Hasım'ın sahip olduğu tıp bilgilerini pratikte uygulamasına imkan tanıdı. Mehmet Hasım'ın önerisiyle hastanede ilaç yapımı reformu gerçekleştirildi ve iğne, hap ve şurup gibi bir dizi yeni ilaç üretildi. Bu reformla şifalı bitkilere dayanan Uygur ilaçlarının yapım tekniği bakımından geri kalmışlığı giderilmiş oldu.

    Geçen 35 yıl içinde Mehmet Hasım, bir dizi bilimsel çalışma da gerçekleştirdi. Onun yazdığı çok sayıdaki bilimsel makalenin önemli bir kısmı, uluslararası tıp dergilerinde yayınlandı. Geleneksel Uygur tıbbını geleneksel Çin tıbbı ve Batı tıbbıyla birleştirmek yönünde arayışlara giren Mehmet Hasım, Uygur tıbbıyla yüksek tansiyon ve şeker hastalığını tedavi etmek alanında büyük başarılar sağladı.

    1991 yılında Çin'i ziyaret eden Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, Urumçi'yi de ziyaret etti. Mehmet Hasım, hasta olan Nazarbayev'i muayene etmekle görevlendirildi. Mehmet Hasım, o deneyiminden söz ederken şunları söyledi:

    "Nazarbayev'i hep televizyonda görürdüm. Onu muayene ederken çok heyecanlıydım. Çünkü geleneksel Uygur tıbbı yöntemleri ile onu tedavi etmeyi ve Uygur tıbbını ona anlatmayı, geleneksel tıp yöntemlerimizin yabancılara tanıtılması için önemli bir fırsat olarak görüyordum."

    Mehmet Hasım'ın çabaları sonucunda Nazarbayev'in rahatsızlıkları giderildi. Bu haberin yayılmasıyla geleneksel Uygur tıbbı, dünyada hızla ün saldı. Bunun üzerine Mehmet Hasım, geleneksel Uygur tıbbının dünya tarafından daha fazla tanınmasını sağlamak için kendi imkanlarıyla İngilizce ve Urduca öğrendi. Mehmet Hasım, bu konuda şöyle konuştu:

    "Tek bir amacım var. O da geleneksel Uygur tıbbını sürdürüp geliştirmek, aynı zamanda modern bilimsel yöntemlerden de yararlanarak dünyaya tanıtmak."

    Mehmet Hasım, 1997'de Nijerya'nın Pakistan büyükelçisini tedavi etmek üzere Pakistan'a gitti. Büyükelçi, sağlığına yeniden kavuştuktan sonra Mehmet Hasım'ı hastane açmak ve yerleşmek üzere ülkesine davet etti. Ancak Mehmet Hasım, bu daveti nazik bir dille geri çevirdi. Bunun nedenini anlatan Mehmet Hasım, şunları kaydetti:

    "Bazı arkadaşlarım yabancı ülkelerde kaldılar ve iyi kazanç elde ettiler. Ancak ben kökümün ve Uygur tıbbının geleceğinin Xinjiang'da olduğunu düşünüyorum. Xinjiang'da kalarak geleneksel Uygur tıbbıyla ilgili araştırmaları sürdürüp, bu geleneğimizin sürdürülmesine katkı yapmakta kararlıyım."

    Sayın izleyiciler, tanınmış geleneksel Uygur Tıbbı uzmanı Mehmet Hasım'ı tanıttığımız Dünü ve Bugünüyle Xinjiang programının bugünkü sorumuz şöyle:

    "Mehmet Hasım, hangi alanda uzmandır?"

    Sorunun cevabını programımızda kolayca bulabilirsiniz. Cevabınızı mektup ya da elektronik postayla gönderin, ödülümüzü kazanın.