ÇİN ULUSLARARASI RADYOSU
China Radio International
Çin Haberleri
Türkiye Haberleri
Dış Haberler

Çince Öğreniyoruz

Çin'de azınlık milliyetler

Türklerin gözüyle Çin

Spor

Bilim ve Sağlık
(GMT+08:00) 2006-04-27 11:07:04    
Vietnamlı Çinli satranç seviyor

cri
    Vietnam ve Çin kültürleri aynı kökten geliyor, dolayısıyla iki ülkenin örf ve adetleri birbirine çok benziyor. Özellikle Vietnamların Çin satrancı sevmesinde görebilir. Çin satrancının ne zaman Vietnam'a yayılmasının bilinmemesine rağmen bu oyun artık Vietnamlıların günlük hayatına girdi. Muhabirimiz Li Guo çocukken satranç oyununa tutkundu. Vietnam'a gittikten sonra bazı Vietnamlı ile satranc oyunu yaparken Vietnam'da satanç alanında seçkinlerin çok fazla olduğunu hissetti.

    Vietnam'ın başkenti Haoni'deki kültür ürünleri satan mağazalarda genellikle Çin satrancı görülebilir. Bununla birlikte Haoni'daki işlek caddelerindeki kitap dükkanlarında da çeşitli Çin satrancı klavuzu satılıyor. Haoni'nin merkezindeki parkta hafta sonuna gelince satranç oynayan çok sayıda Vietnamlı görülebilir. Satrancı seyreden insanlar de satranç tahtasının çevresini kuşattır. Tıpkı Beijing'in caddelerindeki manzaralar gibi. Vietnam'daki satranç geleneksel Çin satrancıyla aynı satranc taşı ve aynı oynama kuralıyla oynanır.

    Vietnamlılar Çinçe'ye yabancı duyumuyor. Vietnam 10. yüzyılın orta döneminde bağımsız feodal devleti kurdu. Bundan sonraki Vietnam imparatorları Çince kullanmayı teşvik ederdi. Çince Fransa'nın Vietnam'ı işgal etmesine kadar Vietnam'ın resmi diliydi. Vietnamlı siviller Bahar Bayramı sırasında hala Çince ile çift mısra yazıyorlar. Vietnam'daki tapınaklarda eskiden kalan Çince ile yazılan mısralar bulunuyor. Çincedeki hemen hemen her kelimenin konuşunun Vietnam'da bir karşılığı var.

    Çin satrancı, Vietnamlılar arasında en normal eğlence biçimlerinden biri olarak hem şehirde hemde köyde olumlu karşılandı. Vietnam'ın kuzeyindeki bazı köylerde Çinli satrancı "İnsan Satrancı" adlandırılıyor.

    Bu köylerde yaşayan köylüler, her Bahar Bayramı veya sonbahar mevsiminde "İnsan Satrancı" yarışı düzenler. Bu oyun genellikle çok sayıda turistleri çeker.

    İnsanlar "İnsan Satrancı" yarışında kendilerini satranç taşı süsleyerek iki gruba ayrılır. Satranç tahtası geniş meydanda kurulur. Büyük tahtada hamleci oynayanlar genellikle iki tarfın gençleri. Onlar özel olarak tasarlanan "satranç elbiseleri"giyer. Her genç elinde "General", "Asker", "Fil", "At" gibi. Çince kelimeleri yazılan bir tahta tutarak rölüne uygun yerde kalır. "General", "Asker" ve "Fil" gibi rolleri genellikle köyde seçilen en seçkin ve yaklaşık gençler oynar.

    İki köyün seçtikleri iki satranç ustası geniş alanın kenarında kurulan küçük tahtada hamle yaparken onları izleyen kişi küçük tahtada hamle yapan oyunculara hamle emiri verir. Oyuncular aldığı emre göre büyük tahtada hareket eder. Oyuncular her bir adım atarken meydan dışındaki izleyiciler ise davul çalar.

    Çin satrancı Vietnam'da yaygın olurken Çin'de yaygın mahjong oyunu Vietnam'da az insan tarafından bilinir. Ancak Haoni'daki bazı antika mağazalarında arasıra çok eski mahjong görebilir. Bu mahjonglar eskide Haoni'de yaşayan Çinlilere aitti. Vietnam'ın kuzeyinde artık az sayıda Çinli kaldığı güneyinde ise şu an bir milyon Çinli yaşadığı için mahjong Vietnam'ın güneyinde dah yaygın.