Xinjiang'ın batısında yer alan Pamir Yaylası'nın doğu yamacında ortalama rakımı 4000 metrenin üzerinde olan bir karlı vadi var. 20. yüzyılın ortalarında kurulan Çin-Pakistan Uluslararası Karayolu'nun Çin topraklarındaki son kısmı, buradan geçiyor. Doligon Gani, bu ulaşım damarını ve aynı zamanda ülkenin sınır kapısını 22 yıldır kürekle koruyan bir yol işçisi. Gani, arkadaşları ve yöre insanları tarafından "Pamir Kartalı" olarak adlandırılıyor.
Doligon Gani, Eylül 1984'te 18 yaşındayken babasından kürek devralarak, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonraki ikinci kuşak Tacik yol işçilerinden biri oldu. Babasının sık sık söylediği "Kartalın kanatları, rüzgar ve karlarda güçlenir, zirveye çıkmaya kararlı olanlar da dağ yamacında yuva kurmazlar" şeklindeki Tacik atasözü, Doligon Gani'nin bütün yaşamını etkiledi.
Doligon Gani, yol işçisi olduktan sonra kendi isteğiyle rakımı 4753 metre olan Honçirap Yol Bakım İstasyonu'nda çalışmaya başladı. Aşırı yüksek rakım, Doligon Gani'de şiddetli baş ağrısı ve güçsüzlük yarattı. Ancak Doligon Gani, uğraşından vazgeçmedi. Doligon Gani, iki yıl içinde usta bir yol işçisi oldu. 1990 yılında 24 yaşına gelen Doligon Gani, Honçirap Yol Bakım İstasyonu'nun şefi oldu. O zamandan bugüne Doligon Gani, yol kenarlarına dikilen kilometre taşları gibi bütün gençliğini yayladaki karayoluna feda etti.
Honçirap Yol Bakım İstasyonu, Çin'in uluslararası karayollarında rakımı en yüksek, doğal ortamı ve çalışma koşulu en çetin yol bakım istasyonudur. Yıl boyu karla kaplı bu istasyondaki oksijen oranı ovaların yalnızca yüzde 60'ının altında, mor ötesi ışınların gücü ise ovalarınkinden yüzde 50 oranında daha fazladır. Dolayısıyla burayı ziyaret edenler, "Honçirap sınır kapısında yatmak bile ülkeye yapılan bir katkıdır" derler.
21 Mart 1996'da Çin-Pakistan Karayolu'nun Pakistan kısmında büyük bir çığ afeti yaşandı. Xinjiang'dan Pakistan'a giden bir konvoydaki beş kamyon çığ altında kaldı, diğer 17 kamyon ve şoförleri de eksi 30 dereceye varan soğuk havada mahsur kaldı. Şoförlerin can güvenliği tehlikedeydi.
Afete karşı Çin ve Pakistan hükümetleri, afet yerine birer kurtarma ekibi gönderdi. Honçirap Yol Bakım İstasyonu'ndaki çalışanlar, Çin ekibinin öncüsü oldu. Doligon Gani ve arkadaşları, dondurucu rüzgar altında dört saat yürüdükten sonra uzun süreden beri sahip oldukları "6. his" sayesinde karda mahsur kalan Çin konvoyuna ulaştılar. İki gündür yaşam mücadelesi veren kamyon şoförleri, Doligon Gani ve arkadaşları sayesinde kurtuldu.
Bu operasyon, Doligon Gani ve beş etnik gruptan 9 arkadaşının katıldıkları sayısız kurtarma operasyonunun sadece biriydi.
Xinjiang'ın Kaşgar şehrinden başlayan Çin-Pakistan Karayolu'nun 415 kilometrelik kısmı Çin, 666 kilometrelik kısmı da Pakistan topraklarından geçiyor. Honçirap, Çin ve Pakistan arasındaki bu ticaret, turizm ve posta ulaşım damarının boğazında yer alıyor. Burası, aynı zamanda Çinli ve yabancı uyuşturucu ve diğer mal kaçakçılarının sık sık geçmeye çalıştıkları önemli bir geçit konumundadır.
Kasım 1991'de kendisini tüccar olarak tanıtan bir Pakistanlı, Honçirap Yol Bakım İstasyonu'na geldi. Pakistanlı, elindeki deri çantayı bir süreliğine istasyona emanet etmek istedi. Ancak Doligon Gani, adamın bakışlarından şüphelendi. Bunun üzerine Doligon Gani, bir yandan adamı oyalarken, diğer yandan yakındaki gümrük idaresine haber verdi. Gümrük ve sınır kontrol görevlileri, daha sonra bu adamın aranan bir suçlu olduğunu tespit ettiler.
Geçen 22 yıl içinde Doligon Gani'nin yönetimindeki Honçirap Yol Bakım İstasyonu'nun yardımı sayesinde gümrük, sınır kontrol ve kamu güvenlik birimleri, çok sayıda uyuşturucu kaçakçısı ve etnik bölücüyü yakaladı. İstasyon, "suçluların aşamayacakları bir savunma hattı" olarak nitelendirilirken, Doligon Gani, "Pamir Kartalı" olarak adlandırıldı.
"Askerler tüfekle, bizler de kürekle ülkeyi savunuyoruz" diyen Doligon Gani ve arkadaşları, bir yandan uluslararası ulaşım damarını korurken, aynı zamanda ülke sınırını koruma görevini bundan sonra da yerine getireceklerini kaydetti.
|