Beijing Üniversitesi, Çin'in en ünlü üniversitelerinden biridir. Kısa süre önce üniversite kampusteki eski konutları yıkma kararını aldı. Ancak sıradan vatandaşın gözünde normal görülen bu proje, halkın büyük ilgisi ve ciddi tartışmaya yol açtı. Üniversite, halk ve tarihi eserler koruma çevresinin görüşleri daima çelişkili oldu.

    Bu, Beijing Üniversitesi'nin hiç beklemediği bir durum. Olayın son gelişmesi ise Beijing Belediye hükümetinin üniversitenin yıkım projesini onaylamayı durdurması ve tarihi eserleri koruma çevresinin ayrıntılı araştırma yapmasını organize etmesi. Bugün bu olayla ilgili olarak hazırlanan röprtajı aktaracağım.

    Merkezi"ne arazi sağlanmk için üniversite kampusundaki Weiming Gölü'nün kuzey kenarındaki iki tek katlı bahçenin yıkılacağı belirlendi. Bu haber hızla halk arasında yayıldı. Tam olmayan istatistiklere göre Beijing'deki ondan fazla gazete üniversiteye gidip röportaj yaptı.

    Haberin yayınlandığı günlerde öğrenciler kış tatilindeydiler. Ancak vatandaşlar özel bir program ayarlayarak Beijing Üniversitesi'ne gidip sözkonusu iki bahçeyi ziyaret etti ve fotoğraf çekti. Bu vatandaşlardan bir kısmı Beijing Üniversitesi'nden mezun olanlar. Muhabirimiz kampusta üniversitede hocalık yapan Yang Xiaohua ile karşılaştı. Yang görüşünü şöyle dile getirdi:

    "Bu haber yayınlandıktan sonra üniversitenin öğretmen ve öğrencileri büyük ilgi gösterdi. Çok sayıda öğretmen ve öğrenciler bu iki bahçeyi ziyaret etti. O civarda birkaç eski bina var, ancak bu binalar yasa dışı kurulan binalarla kuşatılıyor. Bence şimdiki durum devam ettirmek tarihi eserler korumak değil, tarihi eserlerin zarar görmesine göz yummak anlamına geliyor. Bunun için üniversitenin bu iki bahçeyi yıkıp ıslah etme kararını destekliyorum."

    Beijing Üniversitesi'nin BBS'inde yıkım planını destekleyen ve karşı çıkanlar arasında ciddi tartışma yaşanıyor, karşı çıkanlar biraz üstünlük kazanmış gibi. Bu iki farklı ses gazetelerde veya websitelerde yayınlandıktan sonra toplumda daha büyük bir tartışmaya neden olundu.

    O zaman niye eski bina yıkım planı böyle bir tartışmaya yol açtı? Önce Beijing Üniversitesi'nin tarihinden bahsedeceğiz.

    Beijing Üniversitesi Beijing kentinin batı tarafından yer alıyor. O taraf 19. yüzyılda Çin'in son imparatorluğu Qing'in saray ve kraliyet ailesinin bahçe bölgesiydi. Dünyaca ünlü Yazlık Sarayı işte üniversitenin yakınında yer alıyor. Üniversitenin yıkımını planladığı Langrun ve Jinchun adlı iki bahçe, Qing imparatoru ailesine aitti ve devlet düzeyinde korunma altına alındı.

    1950'li yıllarda iki bahçe, üniversitenin lojmanları olarak kullanılmaya başladı. Ve 1970'li yıllara gelince çalışanların sayısının çoğalmasıyla iki bahçede oturanlar bahçe içinde ev yaptılar. Bugün burada imparatorun ailesinin bahçe olma niteliği hiç gözükmüyor. Üniversite çalışanların kendi kendine yaptıkları evler onlarca yılların etkisiyle yıkılmak üzere. Bunun için üniversite iki bahçedeki bu yasa dışı evleri yıkmayı planladı. Üniversitenin Gelişme ve Planlama Ofisi Başkanı Lu Bing bu konuda şunları belirtti:

    "Bu planla iki bahçedeki ortamı kapsamlı şekilde düzeltmeyi istiyoruz. Plan kapsamında bahçedeki basit gecekondular yıkılacak, tarihi binalar onarılacak, daha önce onarılmış eski bina kopyaları ve tarihi eser olmayan ancak iyi korunmuş binalar da dahil edilecek. Amacı, bu iki bahçeyi eski haline getirmek."

    Lu Bing, üniversitenin bahçelerin eski yüzey oluşumu ve su alanlarının özelliklerine göre koruma planını saptadığını ve ilgili tarihi eser birimine sunduğunu, iki bahçenin onarıldıktan sonra eğitim araştırma bölgesi olarak kullanılacağını vurguladı. O zaman üniversitenin kararı niye ciddi tepkilere yol açtı?

    Beijing Üniversitesi Çince Bölümü'nde okuyan Tan Wuchang kuşkusunu şöyle açıkladı: (ses fonu 4)

    "Çoğu insanın şöyle bir endişesi var. Bu iki bahçe yıkım ve narımdan sonra eski haline dönebilse ve tüm ortamla uyumlu olsa kabul edebiliriz. Ancak yıkımdan sonra modern binalar inşa edilse oradaki uyum bozulur. O zaman Beijing Üniversiteliler hiç kabul etmez."

    Halkın endişesi hiç seyrek değil. Son yıllarda Beijing kentinin birçok tipik mimari yapısı "Siheyuan" yıkıldı, sakinleri ise yüksek binalara taşındı. Şans eseri olarak kalan "Siheyuan"lar ise çelik ve çimentolu binaların kuşatılması altındalar. İşte Beijing Üniversitesi'nin yıkım planının kaynağı. Ancak sevindirici bir gelişme oldu. Çin'in yetki organı basın ve halkın sesine büyük önemli vermeye başladı. Beijing Belediyesi, her "Siheyuan"ın yıkımı için titiz onaylama işlemlerinin yapılmasını karara bağladı.

    Beijing Üniversitesi ise basın toplantısı düzenleyerek yıkım sırasında her hangi tarihi eserin tahrip olmayacağını vurguladı. Belediyenin tarihi eserleri koruma birimi ise, uzmanaları davet edip yıkım planını araştıracağını ve üniversite ile halk arasında denge kuracağını belirtti.