Sevgili dinleyiciler, bugünlerde Çin'de Ay Takvimi'ne göre Bahar Bayramı coşkuyla kutlanıyor. Bu bayram gününde size Çinlilerin geleneksel selamı "İyi Bahar Bayramları " söyleyerek, mutluluklar dilemek istiyorum. Bahar Bayramı'nın başladığı 29 Ocak gününden itibaren Çinliler Köpek Yılı'na girdi. Bugün Çinli örf ve adet uzmanlarıyla Çin'in köpek kültürünü konuşacağız.

    Çin'in burç kültürü sistemlidir. 12 hayvan belli sırayla 12 yıllık bir dönüşümü temsil ediyor ve her hayvanın çok zengin kültürel içeriği bulunuyor. Çin Örf ve Adetler Derneği Başkan Yardımcısı, Çin Merkezi Milliyetler Üniversitesi'nden Prof. Tao Lifan, köpek ile insan arasında sıkı bir bağ bulunduğu için köpek kültürünün zenginleştiğini ve çok sayıda efsane bulunduğunu belirterek, şunları söyledi:

    "Köpek kültürü hem Çin'de, hem de dünyanın diğer ülkelerinde çok zengindir. Köpek insan tarafından beslendiğinden insana karşı sadakatini koruyan bir hayvandır. Halk arasında köpekle ilgili çok sayıda efsane var. Örneğin Çin'deki bazı azınlık milliyetlerin efsanelerine göre yetiştirdiğimiz çeltik tohumları köpek tarafından gökten getirildi."

    Çin'deki köpek kültürü çok eskilere dayanıyor. Tahminlere göre, insan ile köpek arasındaki yoğun ilişkiler aşağı yukarı 15 bin yıl önce başladı. Efsaneye göre, köpek dayanabileceği bir arkadaş bulup onunla birlikte yaşamak istemiş. Çok aradıktan sonra köpek en yetenekli olduğu için insanı kendine arkadaş olarak seçti. Bu söylentinin kesin bir dayanağı yok. Ancak köpeğe sevdalanma, çok eski zamanlarda Çin milletinin kültüründe vardı.

    Çin Halk Sanatçıları Derneği Başkanı Yardımcısı Bai Gensheng, Çin nüfusunun en kalabalık parçası olan Hanların eskiden avcı bir topluluk olduğunu, daha sonra ise tarım toplumuna geçtiklerini hatırlattı. Bai, bu geçiş sürecinde insanlığın köpekle birbirine dayandığını, adım adım derin duygular oluştuğunu belirtti. Han milliyetinin köpek kültüründen bahsederken, Bai şunları belirtti:

    "Avcı toplumunda köpek, insanın üretim aletlerinin bir uzantısıydı. Avcı toplumunun kılıç dışındaki canlı silahı köpekti. Köpek, duygusal bir hayvandır. Bizde, 'ev sahibi fakir olsa bile köpek bunu umursamaz' diye bir atasözü var. Çin milleti, avcılıktan tarım aşamasına geçerken köpeğe saygı ve sevdalanma, köpekle samimi arkadaş olma, hatta bazı yerde köpeği tanrı olarak görme gibi kültürel unsurları koruyup devam ettirdi."

    Han milliyetinin tarım aşamasındaki çeltik tohumlarıyla ilgili söylentinin köpekle sıkı bağlantısı bulunuyor. Prof. Tao, bize çeltik tohumlarının köpek tarafından gökten getirildiği söylentisini anlatmıştı. Bu söylentiye göre çeltik tohumları gökteki tanrıçanın elindeydi. Cesur ve hırsızlıkta yetenekli olan köpek gök sınırına gelip sınır nehrini yüzmüş ve çeltik tohumlarını çalıp dünyaya getirmiş. Bunun için Çinliler, köpeği çeltik medeniyetinin kurucusu olarak görüyorlar. Köpek Çinliler arasında ayrıcalıklı ilgi ve sevgi kazandı. Çince'de bazı kelime ve sözcükler de bu söylentiyi doğruluyor. Örneğin çeltiğin karşılığı olan "dao" ile çalmak anlamındaki "dao"nun okunuşu aynıdır.

    Çin, çok sayıda azınlık milliyetin toplu halde yaşadıkları bir ülkedir. Çin'de yaşayan azın milliyetler de farklı köpek kültürlerine sahiptir. Örneğin kuzey Çin'de yaşayan Mançuryalılar, cesur ve zeki bir köpek kritik anda ataları Nurhaç'ı kurtardığı için köpeğe saygı duyuyorlar. Mançuryalılar köpek eti yemezler, köpek derisinden şapka takmazlar ve köpek derisinden mont giymezler. Çin'in güney kesiminde yaşayan Miao, Yao ve She gibi azınlık milliyetler, Panhu'yu kendi ataları olarak görüyorlar. Efsaneye göre Panhu bir köpekmiş. Panhu, savaşlara çok katılmış ve hep zafer kazanmış. Sonunda Panhu bir prensesle evlenmiş. Yao ve Miaoların destanlarında Panhu'dan sık bahsedilir. Güney Çin'deki bazı azınlık milliyetler de köpeği en iyi ve sadık arkadaşları olarak görüyorlar. Bunun için Jinpo, Lahu, Susu, Yao ve Hanların geleneklerinde "Yenileri Tatma" denen bayram kutlaması var. Bu bayramda ilk kase pilav insan için değil, köpek için hazırlanır.

    Köpekle ilgili efsane ve hikayeler çok fazladır. Çin'in eski çağlarındaki şiir ve romanlarda, günümüzde güzel sanatlarda ve filmlerde köpekle ilgili konular, Çinlilerin köpeğe olan sevgisini yansıtıyor. Çinliler, bazen dilek sözcükleri söylerken köpekten bahsederler. Örneğin "Köpek refah getirir, ertesi yıl tahıl rekoltesi bol olur" şeklindeki cümle, köpek yılında bol tahıl etme yönündeki dileği yansıtıyor.

    Kültür Gündemi bölümünün sonunda siz sevgili dinleyicilerimizin Köpek Yılı'nın mutluluk, huzur ve şans dolu olmasını diliyorum.