Toplantının en göz alıcı noktası, gelişmiş ülkelerin 2013'e kadar tarım sübvansiyonunu kaldırmayı taahhüt etmeleri oldu. Gelişmiş ülkelerin böyle bir taahhütte bulunmaları, gelişmekte olan ülkeler için sembolik bir zafer olduğu gibi, uzun süreden beri çıkmazda bulunan Doha Turu görüşmeleri sürecine canlılık kattı.

    Alınan bilgilere göre, gelişmekte olan ülkeler, gelişmiş ülkelerden tarıma yönelik sübvansiyonu 2010 yılına kadar kaldırmalarını talep etmişlerdi. Buna karşı Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun ticaretten sorumlu üyesi Peter Mandelson, bu talebin AB ülkelerinin kendisine verdiği yetkilerin kapsamını aştığını, çünkü AB'nin mevcut "ortak tarım politikası"nın 2013 yılında sona ereceğini vurguladı. AB'nin 25 ülkesinin bakanlarının uzlaşma sağlamak için düzenledikleri acil toplantıda, Fransa dahil bütün AB ülkeleri, tarımsal ürünlere yönelik sübvansiyonu 2013 kadar tümüyle ortadan kaldırmayı kabul ettiler, ancak Amerika Birleşik Devletleri ve diğer gelişmiş ülkelerin tarımsal ürünlerin ihracatına yönelik kredi ve iç destekler konusunda "paralel eylemler"de bulunmalarını şart koştular.

    DTÖ'nün Hong Kong toplantısında yayınlanan Bakanlar Deklarasyonu'nda, gelişmiş ülkelerin ve bazı gelişmekte olan ülkelerin 2008'den itibaren dünyadaki en az gelişmiş 49 ülkenin mallarının en az yüzde 97'sine gümrük vergisi muafiyeti ve kota muafiyeti uygulayacakları ifade edildi. ABD, pamuk konusunda önemli bir taviz vererek, tarım ihracatına yönelik sübvansiyonu 2006'dan itibaren kaldırmayı taahhüt etti. Bu, Afrika ülkeleriyle diğer gelişmekte olan ülkelerdeki pamuk üreticileri için kuşkusuz sevindirici bir haber.

    Tarımla ilgili sorunlar, 2001'de başlatılan Doha Turu görüşmelerinin çekirdek konusu olmakla birlikte diğer gündem maddelerinin çözümünün anahtarı olma özelliğini de taşıyor. Gelişmekte olan ülkeler, uzun süreden beri gelişmiş ülkelerden her türlü tarım sübvansiyonunu öncelikle kaldırmayı kabul etmelerini istiyorlar. İki yıl önce Meksika'nın Cancun kentinde düzenlenen DTÖ Bakanlar Toplantısı, gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelerin bu yöndeki taleplerine gereken cevabı vermemeleri nedeniyle sonuçsuz kalmıştı.

    Kamuoyunda gelişmiş ülkelerin Hong Kong Toplantısı'nda tarım konusunda belirli tavizlerde bulunmalarına, gelişmekte olan ülkelerden gelen yoğun baskılar ve diğer objektif unsurların yanı sıra, gelişmiş ülkelerin 11 Eylül olayından sonra dünyanın bazı bölgelerindeki yoksulluk sorununun dünya güvenliği arasındaki yakın bağlantısını görmelerinin neden olduğu görüşü hakım. Bununla birlikte gelişmiş ülkeler, kendilerinin refahının sonsuza kadar gelişmekte olan ülkelerin yoksulluğu temelinde sürdürülemeyeceğini de biliyorlar. Ayrıca Doha Tutu görüşmelerinde ilerleme sağlanması, gelişmiş ülkelerin çıkarlarına da uygun olacaktır. Sanayi ve hizmet ticareti alanlarında kazanç elde edebilmek için gelişmiş ülkelerin tarım konusunda tavizde bulunmaları bir şarttır.

    DTÖ Hong Kong Toplantısı'na başkanlık eden Hong Kong Sanayi, Ticaret, Bilim ve Teknoloji Müdürü Zeng Junhua, toplantının Doha Turu görüşmelerinin 2006'da tamamlanması için bir "yol haritası" belirlediğini, bunun Doha Turu görüşmelerinde daha önemli ilerleme kaydedilmesi için değerli bir fırsat sunduğunu belirtti. DTÖ Genel Sekreteri Pascal Lamy de toplantıda kaydedilen öze ilişkin ilerlemeleri takdirle karşıladı, ancak görüşme sürecinin daha da hızlandırılması gerektiğini vurguladı.

    Bütün bunlara rağmen Hong Kong toplantısında elde edilen sonuçlar, yine de sınırlıdır. Çünkü tarım ticareti görüşmelerinin geneline bakıldığında, Hong Kong toplantısında kaydedilen ilerlemeler, yalnızca "küçük bir adım olarak" nitelendirilebilir. Bu konuda tarım ticaretini çarpıtan iki büyük sorun olan iç destek ve piyasaya giriş sorunları, halen çözüm bekliyor. Sanayi ürünlerine yönelik gümrük tarifelerinin indirilmesi ve hizmet ticareti, çözümü daha zor sorunlardır. Dolayısıyla Dünya Ticaret Örgütü'nün, Doha Turu görüşmelerini 2006 sonuna kadar tamamlamak için daha büyük zorluklarla karşı karşıya kalacağına kesin gözle bakılıyor.