Shanghai İşbirliği Örgütü Zirvesi dün (5 Temmuz) Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlendi. Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao, zirvede önemli bir konuşma yaptı. Örgüte üye 6 ülkenin liderlerinin imzaladıkları "Shanghai İşbirliği Örgütü'ne Üye Ülkelerin Liderleri Deklarasyonu"nda bölgesel güvenlik ve ekonomik işbiriliğinin derinleştirilmesi gibi konulara değinildi. Zirvede ayrıca Pakistan, İran ve Hindistan'a gözlemci statüsünün verilmesi kararlaştırıldı.

    Dün sabah başlayan zirveye katılan Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya, Tacikistan ve Özbekistan'ın liderleri arasında küçük ve büyük çaplı görüşmeler yapıldı. Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao toplantıda "Dayanışma ve işbirliğini pekiştirme ve istikrarlı gelişmeyi hızlandırma" konulu bir konuşma yaparak, Çin'in Shanghai İşbirliği Örgütü'nün gelişme seyri hakkındaki görüşlerini dile getirdi, güvenlik ve ekonomi alanlarındaki işbirliğinin derinleştirilmesi yönündeki önerilerini ileri sürdü.

    Hu Jintao, Shanghai İşbirliği Örgütü'nün şimdiki durumunu nesnel bir şekilde değerlendirdikten sonra, örgütün önemli bir döneme girdiğini belirtti ve şunları söyledi:

    "Yeni durum, yeni görev ve yeni tehditler, üye ülkelerin aralarındaki karşılıklı güveni sürekli arttırarak, dayanışmayı güçlendirmeleri ve işbirliğini derinleştirmelerini gerektiriyor. Örgütün işbirliği potansiyelini somut sonuçlara dönüştürerek, uluslararası ve bölgesel durumlardaki karmaşık değişikliklerin getirdiği tehditleri uygun bir şekilde göğüslemek için ortaklaşa çaba harcamalıyız."

    Hu Jintao, üye ülkeler arasındaki eşgüdümü güçlendirmek için, Çin'in güvenlik, ekonomi ve hümanizm alanlarındaki işbirliğinin derinleştirilmesi yönündeki temel görüşünü ve somut önerilerini ileri sürdü. Bu öneriler şöyle özetlenebilir:

    Güvenlik işbirliğini var güçle güçlendirmek; "Doğu Türkistan terör güçleri"ni de kapsayan terörizm, bölücülük ve köktencilik olmak üzere "3 güç"e darbe indirme konusunda daha önce imzalanan belge ve anlaşmanın hayata geçirilmesini sürekli hızlandırmak; etkili istihbarat değişimini yapmak, ani patlak veren olaylarla mücadele mekanizmasının kurulmasını hızlandırmak. Ekonomik işbirliğini ilerletmek; Shanghai İşbirliği Örgütü ve uluslararası finans kuruluşları arasındaki işbirliğini hızlandırmak. Hümanizm işbirliğini derinleştirerek, insan kaynaklarının oluşturulması konusundaki işbirliğini güçlendirmek.

    Hu Jintao konuşmasında ayrıca, Orta Asya'daki durum hakkında Çin'in tutumunu da açıkladı. Hu Jintao, Çin'in Orta Asya ülkelerinin kendilerinin koşullarına uygun olan gelişme yolunu bağımsızca seçme hakkına sahip oldukları görüşünü savunduğunu ve bu bölgede istikrar ve refahın gerçekleştirilmesini beklediğini ifade etti.

    2004 yılında yapılan Taşkent Zirvesi'nde Moğolistan'ın Shangai İşbirliği Örgütü'nün gözlemciliğine alınmasından sonra, son zirvede Pakistan, İran ve Hindistan'a gözlemci statüsü verildi. Bu da son zirvede kaydedilen önemli sonuçlardan biri olarak nitelendirildi. Hu Jintao, bununla ilgili olarak, böylece uluslararası topluma Shanghai İşbirliği Örgütü'nün dışa açıklık ilkesinin, uluslararası ve bölgesel işlere katılma konusunda işbirliğinden yana tavrını gösterdiğine işaret etti. Hu Jintao, son zirvede kaydedilen sonuçlardan memnuniyet duyduğunu belirterek, sözlerine şunları ekledi:

    "Zirve, örgüte üye ülkeler arasındaki dayanışmanın güçlendirilmesi ve işbirliğinin hızlandırılması amacına ulaştı. Üye ülkeleri, örgütün ileriye doğru sağlıklı gelişmesini hızlandırmak için birbirine içtenlikle davranarak, karşılıklı yardımlarda bulunacaklarını belirttiler. Herhangi bir üçüncü tarafa yönelik olmaması ve dışa açılması, Shanghai İşbirliği Örgütü'nün kurulması ve gelişmesinin başlıca ilkesidir. Çin, eskiden olduğu gibi gelecekte de örgütün gelişmesine önem verecek."

    Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, zirvede yaptığı konuşmada şunları söyledi:

    "Rusya, son zirvede kaydedilen sonuçların kapsamlı bir şekilde ve zamanında hayata geçilmesi için yapıcı çaba harcayacak. Shanghai İşbirliği Örgütü'nün gelişmesi ve güçlenmesini hızlandırmak, üye ülkeleri arasındaki işbirliğini artırmak, Rusya dış politikasının önemli bir parçasıdır. Tehditler karşısında üye ülkelerinin ve Orta Asya bölgesinin istikrarı ve güvenliğinin korunması öncelikli anlam taşıyor."