Çin'de yaşayan Moğol milliyeti şarkıya ve dansa yetenekli bir toplumdur. Moğollar arasından birçok usta şarkıcı çıkar.

    Bazıları yaşamak için şarkı söylerken, bazıları da şarkı söylemek için yaşar. Bu yıl 84 yaşına basan Hazab, şarkıları yaşayarak söyleyen bir şarkıcı.

    Kuzey Çin'de yer alan İç Moğolistan Özerk Bölgesi'ndeki Avuk ilçesinde doğan Hazab, Çin'in eski dönemindeki Moğolların ulusal kahramanı Cengiz Han'ın soyundan geliyor. Hazab ismi "gökten ihsan" anlamına gelir. Bu isimden anne-babasının onu ne kadar sevdiği anlaşılabilir.

    Hazab, dünyaya gelince kulaklarına babasının şarkı söyleyen sesinin girdiğini hatırladığını söyleyerek, sözlerine şöyle devam etti:

    "Annem ve babam türkücüdür. Onların etkisiyle 6-7 yaşındayken şarkı söylemeye başladım. Annem ve babam saz çalınca, şarkı söylemeye başlardım. 17-18 yaşındayken çok sayıda türkü öğrenmiş, biraz ün kazanmıştım."

    Hazab daha sonra yöresel şarkıcılardan öğrenerek Moğol şarkıları söyleme tekniklerini benimseyerek git gide bir halk şarkıcısı oldu.

    Çin'in ünlü şairi Xi Murong kaleme aldığı bir şiirde Hazab'ın şarkıcılığını şöyle övüyor: "Onun sesi çayırı sürüp süpürürken, gökteki bulutlar kımırdamayı unutur, yerdeki rüzgar nefes almayı unutur, bütün yürekler, bütün ruhlar şarkısıyla uçsuz bucaksız kırda dolaşarak uçar, uzun uzun sürede yerine dönmez..."

    Hazab insan yüreğini sarsan sesiyle ün kazandı. Çayırdaki çobanlar için muhteşem festival sayılan Nadamu Şenlikleri'nden üç kaliteli at sağladı. Bu, çayırda en yüksek ün sayılır. Tüm çayırda Hazab ismi duyuldu.

    İşin çekici yanı şu, şarkıcılık Hazab'a ün kazanmakla kalmayıp, canını da kurtardı. 24 yaşındaki Hazab çeteler tarafından tutuklanarak öldürülmek üzereydi. Çeteler, onu öldürmeden önce ona ne sözler bırakmak istediğini sormuşlardı. Bu soruya cevap veren Hazab'ın tek sözü "Bir şarkı daha söylememe izin verin" oldu.

    Hazab, çayırın her yanında yayılmış "Ata Binme" adlı eski türkü söylemeyi bitirir bitirmez, çeteler hayran kalarak hiçbir ses çıkaramazlar. Hazab ikinciyi, üçüncüyü ve daha birçok türküyü söylemeye devam ediyordu. Şarkılar çetelerin ruhlarını okşar, hepsi derin nefes alarak "Neyse, onu serbest bırakalım, onun çayırda şarkı söylemesine izin verelim" demişler.

    1953 yılında Hazab İç Moğolistan Şarkı ve Dans Topluluğu'na alındı ve sahnesi çayırdan tiyatroya taşındı. Bundan sonra Hazab'ın şarkıları Çin'in her köşesine, hatta dünyaya yayılmış. Moğolistan Devleti'nde sunduğu gösterilerde Hazab ardı ardına 11 kez sahneye çıkararak izleyicileri selamlamıştır. İsveç ve Danimarka ülkelerinde sahne alan Hazab'ın Moğol tarzı kaftanı sahneye akan izleyicilerin hediyeleriyle doluydu. Hazab bundan dünyada çevrilmeye ihtiyaç duymayan tek bir dilin müzik olduğunu anladı.

    "Her gösteriye kendimi tamamen adarım. Şarkı söylemeyi bitirdiğimde çok izleyici beni kucaklıyorlardı. Japonya, eski Sovyetler Birliği, İsveç dahil ondan fazla ülkede şarkı söyledim. Gittiğim her ülkedeki izleyiciler şarkımı beğenerek durmadan alkışlıyorlardı. Yurtiçindeki durum da böyle. İzleyiciler isteyince, bütün kalbimle şarkı söylerim."

    Onlarca yıl süren sanat pratiklerinden geçen Hazab, kendine özgü şarkı söyleme metonunu yarattı. 1989 yılında İç Moğolistan Özerk Bölgesi Hükümeti Hazab'a resmen "Şarkı Kralı" ünvanını verdi.

    1987 yılında İç Moğolistan Şarkı ve Dans Topluluğu'ndan emekli olan Hazab memleketi olan Avuk ilçesine döndü. Şarkı söyleme yeneteğini ve yaşama zevkinin çayırdan geldiğini iyi bilen Hazab, kendisini uzunca bir süredir genç kuşak şarkıcı yetiştirme çalışmalarına adıyor.

    Bugünlerde güneş batmak üzereyken İç Moğolistan'daki Xilin Gole çayırında yer alan Taogao Dağı'nın yanında Hazab Dede çayırda uzun yürüyüşler yapar. Çobanlar, dedenin şarkı söylemeye başladığını bilirler.