 Yazının ortaya çıkışı medeniyetin oluşumundaki önemli bir unsurdur. Çin'in eski dönemdeki yazısını esas olarak Han milliyetinin erken zamanlardaki yazısı oluşturur. Çin'de kayıtlı belgelerde M.Ö 3000 yılının başlarındaki Huang Di döneminde Cang Ji adlı bir adamın Han yazısını yarattığı söylenir. Ancak bunun arkeolojik bulgular tarafından ispat edilmesi gerekir.
Bundan 100 yıl önce orta Çin'deki Henan eyaletinde Yin kenti kalıntısında kazılıp ortaya çıkarılan kaplumbağanın kemiklerinde oyulmuş yazıların en eski dönemdeki Han yazısı olduğu hakkındaki görüşü doğru değildir. Bu kaplumbağa kemiklerindeki yazılar, yalnızca yaklaşık M.Ö 1300 yılında Çin'de hüküm süren Shang hanedanının sonunda kullanılan yazılardı. Bu gibi yazıların sayısı 5 bini geçti ve Han yazısının 6 çeşit oluşumu da sergilendi. Bunun için bu gibi yazının oldukça gelişmiş bir yazı sistemi olduğu ve bu tür yazının çıkışından önce Han yazısının gelişimi için artık çok uzun bir süreç olması gerektiği söylenebilir.
Son yıllarda Çin yazısının kaynağı üzerindeki tartışmalar, oldukça eski dönemdeki çamur eşyaların üzerindeki simgeler üzerine yoğunlaştı. 1950'li yıllarda Çin'in batısındaki Shan'xi eyaletinin Banpo adlı bir sit alanında yapılan kazıda çok miktarda çamur eşyalarda oyulmuş simgeler keşfedildi. Bu, eski yazı uzmanlarının dikkatini çekti. Bundan sonra Çin'in batı kesiminin bir yerinde de benzer çamur eşyalar bulundu. Bu çamurdan yapılmış eşyalardaki simgeler, eşyanın pişmesinden önce üzerine oyulmuş. Bazıları basit, bazıları oldukça karmaşık olan bu simgeler yazıya çok benziyor.
Yazının kaynağının çamur eşyalardaki simgelerle ilgisi olması, eski dönemdeki diğer medeniyetlerde de görülüyor. Örneğin, eski Mısır yazısının kaynağı da M.Ö 4000-3000 yılları arasındaki çamur eşyalar üzerindeki çizilmiş, oyulmuş ve kabartılmış olan simgelerdir. Çin'deki çamur eşyalarda da aynı dönemlerde simgeler bulunmaktadır.
Çin'in güneyindeki Jiangsu eyaletinin güneyinden Zhejiang eyaletinin kuzeyine kadar olan bölgede de kazılıp çıkarılan yeşim taşından eşyaların üzerinde de çamur eşyalar üzerindeki simgelere benzeyen simgeler bulunuyor. Bu simgeler eski yazı bilimine ilişkin yöntemle okunabilir.
Gerek çamur eşyanın üzerindeki simgeler, gerekse yeşim taşı üzerindeki simgelerin Çin'in ilkel yazıları olması mümkün. Bu ilkel yazılar kaplumbağa kemiklerindeki yazıların çıkışından bin yılı aşkın süre önce bulunuyor.
|
