中国国际广播电台
Mehşur
pipacılardan biri olan Liu
Dehai, Çin’in 1950’li yıllarda
ün kazanmış olan seçkin
sanatçılarından biri olarak
biliniyor (Pipa: Çin’e özgü
dört telli yada beş telli
bir türlü çalgı). “Büyük
pipa uzmanı ve ülkenin
hazinesi” diye nitelenen
Liu, hem yurtiçinde, hem
yurtdışında büyük bir
otoriteye sahiptir. Liu,
1937 yılında Shanghai’da
doğdu, ataları ise Hebei
eyaletinin ChangXian ilçesinde
yaşamış. Liu, daha
ortaokuldayken halk müziğine
büyük ilgi göstermaye başladı
ve bu alandaki muhteşem
yenenekleri de ortaya çıktı.
1950 yılında 13 yaşındaki
Liu, erhu ve flüt gibi çalgıları
çalmayı öğrenmeye başladı
ve Shanghai Radyosu’nun amatör
müzik grubuna katıldı. 1954
yılında ünlü pipacı,
Pudong sanatçı tarzının
temsilcisi olan Lin
Shicheng’nin öğrencisi
oldu. Liu, 1957 yılında
Merkez Müzik Enstitüsü’nü
kazanarak, yüksek pipa eğitmi
görmeye başladı.
Liu Dehai, müziğinde
saf sesler, yüksek teknik
stil, üstün teknik ve
kendisine has olan ince bir
tarzla sakin müziğinin tadını
ve hareketli müziğin canlılığını
sergileyerek, insanları büyük
sanatçılığıyla etkiliyor.
Pudong sanatçı tarzı bazında
diğer sanatçı tarzlarından
da bazı unsurlar öğreniyordu.
Chongming sanatçı tarzının
temsilcisi olan Cao Anhe,
Shanghai Wang sanatçı tarzının
temsilcisi olan Bay Sun Yude
ve Zhuying sanatçı tarzının
temsilcisi olan Bay Yang Dajun
gibi ünlü sanatçılardan
ders alarak farklı tarzların
avantajlarını kendi sanatçılığına
ekledi ve teknik stilinde büyük
bir gelişme sağlandı. Bu sürede
kendisinin geleneksel müzik
hakkındaki bilgileri de çok
zenginleşti.
Liu, geleneksel teknik
stilin üzerine farklı
konulardaki müziğin somut
durumuna göre gerek çalma
tekniğinde, gerekse mısranın
sıralanmasında gelişme
getirdi. Örneğin çalma
tekniğinde belli başlı bir
gelişme de sol orta parmağını
boşuna durmaktan kurtararak,
çalmaya getirmek oldu. Böylece
parmakların değişmesini
azaltırken müziğin akıcı
sürmesi sağlandı ve müzik
hızlandı. Başka bir örnek
de geleneksel bir çalma tekniği
olan “Yaozhı”yi geliştirerek,
sağ elin orta parmağının dışında
diğer dört parmağı da tek
tek kullanılabilir hale
getirmekti. Bununla birlikte müziğin
gerek ses etkisinde, gerekse
ses kalitesinde belli bir
zenginleşme sağlandı.
Liu Dehai’nin müziğinin
konusu çok kapsamlıdır.
Antik müzik olarak “Uçan
Kama Evi”, “İlkbaharın Güneşi
ve Karları”, modern müzik
ise “Langya Dağındaki Beş
Kahraman”, “Mang’lıların
Dansı”, “Parti Anaya Bir
Şarkı Sunayım” akla ilk
gelenlerdir. “Langya Dağındaki
Beş Kahraman”, “Yayladaki
Kız Kardeşler” ve
“Kurtulmaz Sarılma”yı
dinlediğimizde sanki bu
tarihi hikayeler gözümüzde
yeniden canlanır ve herkes bu
büyük sanatçılığa hayran
kalır.
Liu, müziği daha geniş
bir halk kitlesine sunmak için
“Liuyang Nehri”,
“Uzaklardan Gelenler Lütfen
Burada Kalın”, “Militan
Marşı” ve “Malan Çiçeği
Açtı” gibi şarkılarını
pipa solosuna uyarladı ve böylece
hem sanatçılar, hem de sıradan
insanlar bu müziklerin güzelliğini
paylaşabildi. Ayrıca Liu,
“Kral Kaskını Attı”,
“Chen-Sui”,
“Xunyang’daki Ay ve O Gece”
gibi geleneksel pipa çalgısıyla
çalınan antik eserleri
yeniden ele alarak, modern
tarza çevirdi.
Bunların dışında
Liu, “Kuğu”, “Yaşlı
Çocuk” gibi kendi
eserlerinden “Hayat”
isimli bir dizi kurdu, ve aynı
şekilde “Bahçeler ve
Tarlalar” dizininde
“Memlekete Sayahat”,
“Yi-Zhi Felsefesi”ler,
“Din” dizininde ise
“Damla Guan-Yin”, “Mutlu
Lo-Han” gibi eserleri yer
aldı. Felsefi düşüncesiyle
dolu bu pipa eserleri, gerek
çalma tekniğinin gelişmesi,
gerekse yeni müzik tarzının
oluşması bakımından son
derece değerlidir.
Liu Dehai, 1978-1981 yılları
arasında sırasıyla Amerikan
Boston Senfoni Orkestrası,
Batı Berlin Senfoni Orkestrası
ve ünln koro şefi Seiji
Ozawa ile işbirliği yaparak
ünlü eseri olan “Yayladaki
Kız Kardeşler”i Pekin, ABD
ve Frankfurt gibi yerlerdeki
izleyicilere sundu ve son
derece başarılı oldu. Bu gösterilerle
Çin müziğinin Batı müziğiyle
muhteşem bir birleşmesi gerçekleşti.
Liu Dehai, profesyönel
çalışması, uzun süreli
pratiği ve zengin tecrübesiyle
müziğin derinliğinde
bulunan felsefeyi diğerlerinden
daha iyi anlıyor. Liu, halen
Çin Müzik Enstitüsü’nde
profesörlük, Çin Müzisyenler
Derneği daimi yönetim kurulu
üyeliği ve perfomans sanatı
komitesi başkan yardımcılığı,
Çin Edebiyatçılar ve Sanatçılar
Birliği üyeliği gibi görevleri
de sürdürüyor. 30’dan
fazla ülke ve bölgeye gidip
gösteri yaptı ve konferans
verdi. Özellikle pipa ile
senfoni orkestrasının birleşmesi
hakkında önemli deneyimleri
var ve pipa’nın uluslararası
kültüre katılması için büyük
katkıda bulundu.
[Müzik eserini
dinleyin]:
Uçan
Kama Evi
|