中国国际广播电台
Jiayeqin, Kore milliyetinin
eski bir müzik aletidir. Çin’in
kuzeydoğusundaki Jilin
eyaletine bağlı Yanbian Kore
Özerk İlçesi’nde yaygın
olarak kullanılan Jiayeqin, dış
görünümü bakımından Han
milliyetinin müzik
aletlerinden biri olan
Guzheng’e çok benzemektedir
ve Guzheng ile derin bağları
vardır. Tarihi
kitaplara göre, 500. yüzyıl
civarında eski Kore devleti
olan Jiaye devletinin kralı,
Guzheng’i taklit ederek yaylı
bir müzik alet yarattı. Kore
halkı, bu müzik aletine
Jiayeqin adı verdi.
Jiayeqin’in geçmişi 1500 yıl
öncesine dayanır. Eski
zamanlarda Jiayeqin’nin gövdesi,
tek bir ağaçtan yapılmıştır.
Jiayeqin’in alt kısmı, koç
boynuzu şeklinde kesilir.
Taban levhası olmadığından
dolayı sesi çok küçüktür.
Birkaç yüzyıl içinde Kore
halkı, diğer milliyetlerin
benzer müzik aletlerinin
avantajlarından yararlanarak,
kendine özgü Jiayeqin’i
yarattı. Şimdi kullanılan
Jiayeqin’in sesi yükseldi,
tonu da zenginleşti. Kore
milliyetinden halk, çalgı
yapmak için seçtikleri
malzemeye önem verirler, çalgının
farklı bölümleri, farklı
kaliteli ahşaptan yapılır.
Çin Halk
Cumhuriyeti’nin kurulmasından
sonra Jiayeqin, önemli değişikliklere
uğradı. Müzik aleti yapımcıları,
ardı ardına 18 ve 21 yaylı
Jiayeqin geliştirdiler. Özellikle
21 yaylı Jiayeqin’in sesi
şiddetlendiren kutusu büyütüldü,
yayları yalnızca Kore
milliyetinin sahip olduğu özel
bir naylon ile çelikten yapılır
oldu. Bu tür Jiayeqin’in
sesi daha yüksek, tonu daha güzeldir.
Jiayeqin, çalgıcıların
mükemmel perfomanslarıyla,
sevinç, öfke ve hüzün gibi
farklı duygularını ifade
etmenin yanı sıra, görkem
ve heyecan havasını da
canlandırabilir. Jiayeqin,
melodisi hafif ve neşeli halk
müziklerinin çalınması için
çok uygundur. Geçmişte,
Jiayeqin çalanların çoğunluğunu
erkekler oluşturuyordu.
Zamanla Jiayeqin’in Kore
milliyetinin önemli bir çalgısı
haline geldi ve kızlar tarafından
da çalınmaya başladı.
Tek başına ve diğer müzik
aletleriyle beraber çalınan
Jiayeqin, daha çok etnik
grupların orkestrasında
kullanılır. Kore
milliyetinde “Jiayeqin çalarak
şarkı söyleme” adı
verilen geleneksel bir gösteri
tarzı vardır. Bu gösteriyi
sunarken, milli kıyafetler içindeki
onlarca Koreli kız, sahnede
bir sıraya oturarak,
Jiayeqin’in alt kısmını
yere dayarlar, üst kısmını
da sağ dizlerine koyup, bir
yandan ezgi çalar , bir
yandan da şarkı söylerler.
Jiayeqinle çalınan ezgilerin
eşliğinde söylenen şarkılar
kulağa daha hoş gelir.
Örnek ezgi: "Alilang"
|