Çin'in başkenti Beijing'de yaşayanların hayatına yeni bir tabir girdi: "APEC Mavisi". Şimdi ise kentin gündeminde bunu korumak var…

Peki, "APEC Mavisi" ne anlama geliyor?

APEC toplantıları esnasında temiz havanın korunması için başkent yönetimi sıkı önlemlere başvurdu. 3 Kasım ile 12 Kasım arasında özel araçların trafiğe çıkışlarına yeni sınırlamalar getirildi, kamu kuruluşlarına ait araçların yüzde 70'inin ve kamyonların yollara çıkışı yasaklandı.

Bunlara ilave olarak, kirliliğe yol açan fabrika ve inşaat alanlarının çalışmaları da durduruldu.

Sıkı tedbirler neticesini verdi. Bölgedeki hava kalitesi, çarpıcı şekilde iyileşti. Bunun üzerine, Çinli internet kullanıcıları arasında toplantılar boyunca görülen masmavi havayı tanımlamak için yeni bir tabir doğdu: "APEC Mavisi"

2017'ye dek 1 milyon araç trafikten men edilecek

Beijing Çevre Koruma Ofisi yetkilisi Fang Li, APEC toplantıları esnasında Beijinglilerin tadını çıkarttığı temiz havanın korunması için 2017'ye dek yüksek emisyona sahip 1 milyon aracın trafikten uzaklaştırılmasının planlandığını söyledi.

Bilhassa geçen yıldan bu yana alınan tedbirlerin sonuç vermeye başladığını dile getiren Fang, taşıtlarca havaya salınan nitrojen oksit oranının geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 44 azaldığını ifade etti. Çinli yetkili, havadaki zararlı parçacık oranını gösteren PM2,5 yoğunluğunun da yüzde 30 düştüğünü belirtti.

Bölgesel işbirliği de başkent Beijing'in çabalarına önemli ölçüde destek oldu. Zira, başta Tianjin ve Hebei olmak üzere altı eyalet ve kent de benzer tedbirler aldı.

Beijing'de 5,5 milyon taşıt bulunuyor. Bunların yüzde 20'sinden daha azı düşük karbonlu araç kategorisinde yer alıyor.

Beijing yönetiminin söz konusu araçları trafikten nasıl uzaklaştıracağı ise şu an hâlâ tartışılıyor.

Beijing, Tianjin ve Hebei'den işbirliği

Beijing ve Tianjin kentleri ile Hebei, Shandong, Shanxi ve Henan eyaletlerinde ve İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde alınan önlemler sonuç verdi. Ortalama PM2,5 değeri 20 civarında seyretti.

APEC toplantıları, dolayısıyla da önlemler sona ereli henüz bir hafta oldu, fakat Beijingliler mavi gökyüzünü bir daha görememekten endişe ediyor.

Çin Çevre Bilimleri Araştırma Akademisi Başkan Yardımcısı Chai Fahe, "Hava kirliliğini önleme konusundaki işbirliğinde kazanılan deneyimlerin benimsenmesi ve bölgeye yayılması gerekiyor" diyor.

Beijing, Tianjin ve Hebei birimleri, bölgeyi sık sık vuran hava kirliliğiyle baş edebilmek için geçen yıldan bu yana ortak çabalar yürütüyor.

Uzmanlar, uzun süredir, tek başına Beijing'in çabalarının yetersiz olacağını, bölgedeki diğer kent ve eyaletlerin de benzer tedbirlere başvurması gerektiğini söylüyordu.

Ortak çalışmaların şimdiden meyve vermeye başladığı dile getiriliyor. Bu yılın ilk dokuz ayında bölgedeki 13 kentteki sülfür dioksit, nitrojen oksit, PM10 ve PM2,5'te geçen yılın aynı dönemine göre düşüş görüldü.

Üç yönetimin şu anki hedefi, PM2,5 oranını 2017'ye dek yüzde 25 azaltmak.

Cumhurbaşkanı Xi'den umut verici mesaj

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping de APEC liderleri onuruna verilen akşam yemeğinde yaptığı konuşmada, "Umuyorum ki, APEC Mavisi kalıcı olacak ve inanıyorum ki, çabalarımız sayesinde bunu yapacağız" dedi.

Başkent Beijing'e komşu Hebei eyaleti, ülkenin en büyük demir ve çimento üretim noktası. Bunun sonucu olarak da hava kirliliğinin en yüksek olduğu eyalet. Hebei'de geçen yıldan itibaren emisyonların azaltılması ile ilgili çok ciddi çalışmalar yürütüldüğü belirtiliyor.

Yine Çin'in kuzeyindeki Shanxi eyaleti de adı hava kirliliği ile birlikte anılan bölgelerden. Shanxi'nin de bu konuda sıkı önlemler aldığı ifade ediliyor.

APEC Mavisi, bir "farkındalığa" işaret ediyor

APEC Mavisi tabiri, internette alay konusu da olmadı değil... Çok popülerleşen bir kullanıma göre, "APEC Mavisi" kalıcı olmayan ve güvenilemez bir durumu gösteriyor. Örnek cümle ise şöyle: "O seni gerçekten sevmiyor, bu sadece APEC Mavisi…"

Bunun yanında, Beijing'in 2022 kış olimpiyat oyunlarına da aday olması, Olimpiyat Mavisi sözünü de lügatlere sokacak gibi duruyor.

Tabii, meselenin mizahî yönü bir yana, APEC Mavisinin ortaya koyduğu ve Beijinglileri iyimser olmaya sevk eden bir nokta var.

Cumhurbaşkanı Xi Jinping başta olmak üzere Çinli yetkililer, özelde hava kirliliği sorununun, genelde de hızlı büyüme ve onun getirdiği bir zaruret olan fazla enerji tüketiminin dikkate alınması ve kontrol edilmesi gerekliliğinin farkında olduklarını gösterdiler.

Bu farkındalık, sadece hava kirliliğiyle sınırlı kalmamalı; "çevre koruma" çerçevesinde düşünülmeli…

Sorun herkesi doğrudan etkiliyor

Halk açısından bakılınca da APEC Mavisi, başkent sakinlerine ve civardaki eyalet ve kentlerde yaşayanlara tedbirlerin ehemmiyetini göstermiş oldu. Bu tedbirlere sadece hükümet bazında bakmamak lâzım, kişisel olarak da bu konudaki bilincin yükselmesi gerekiyor.

Zira hava kirliliği, zengini fakiri, genci yaşlısı herkesi doğrudan ilgilendiren bir sorun. Villada yaşayabilir, garajınızda lüks araçlarınız olabilir; fakat çocuğunuz maske takmadan bahçenizde oynayamıyorsa burada durup bir düşünmek gerekiyor.

Beijingliler için cesaretlendirici bir örnek de Londra… Kentte 1952'de yaşanan sis ve hava kirliliği nedeniyle 4 günde 4 bin kişi hayatını kaybetmişti. İngiliz yönetimi, daha sonra harekete geçti ve kentteki tüm enerji santrallerini kapattı, fabrikalara yüksek baca zorunluluğu getirdi ve ısıtma sistemlerini geliştirdi. Böylece, sorunun büyük ölçüde önüne geçildi.

Beijinglilerin şu an en büyük temennisi, önlemlerin sürdürülmesi, bu konudaki bilincin artması ile "APEC Mavisi"nin kalıcı olması…