"Mesut ile Dilala"

    "Mesut ile Dilala", Qing Hanedanı döneminde Kaşgar'da yaşayan tanımış Uygur Şair Nevruzahon Katip Ziya tarafından Uygurların efsanelerine dayanarak kaleme alınan bir uzun şiirdir.

    Şiirde Beşir Kralı Mirzebah'ın oğlu Prens Mesut ile Elambak Kralı Şebar Pali'nin kızı Prenses Dilala arasındaki aşk konu edilir. Klasik Uygur şiirlerinde sıkça kullanılan Mednevi aruz veznine göre yazılan şiirde, aşk yolunda mutluluğun her zaman zorluklarla birlikte olduğu ve fedakarlık olmadan gerçek aşkın mümkün olamayacağı anlatılır. İnsanların binbir zorluğun üstesinden geldikten sonra ancak gerçek mutluluğa ulaşabileceği belirtilen şiirde, zorluklar ne kadar fazla olursa olsun, aşkın asla önlenemeyeceği ifade edilir.

    "Üzüntünün Öğütleri"

    "Üzüntünün Öğütleri", Qing Hanedanı döneminde Kaşgar'da yaşayan tanımış Uygur Şair Nevruzahon Katip Ziya tarafından 1843 yılında yazılan bir uzun şiirdir.

    Altı bölümden ve 4 bin 800 mısradan oluşan şiirde, Ziya'nın toplum, felsefe ve bilim anlayışıı ile ahlak görüşü anlatılır. Aynı zamanda şiirde şairin doğup büyüdüğü Kaşgar'a olan sonsuz sevgisi de ifade edilir.

    "Vamuk ile Uzla"

    "Vamuk ile Uzla", Qing Hanedanı döneminde Kaşgar'da yaşayan tanımış Uygur Şair Nevruzahon Katip Ziya tarfından Uygur halk hikayelerinden esinlenerek yazdığı başka bir uzun şiirdir.

    İki bölümden ve 566 mısradan oluşan şiirde, toplumun farklı iki kesiminden gelen iki genç Vamuk ile Uzla arasındaki aşk trajedisi romantik şekilde anlatılır. Feodal toplumun zulmü gözler önüne serilerek haksız sınıf anlayışının eziyeti altındaki gençlere olan sempatinin dile getirildiği şiirde, şairin evlilik özgürlüğü düşüncesi ifade edilir.