Urumçi'deki Xinjiang Eğitim Üniversitesi'nden Profesör Dilmurat Ömer, Çin'in yasa dışı göç olaylarının çözümünde uluslararası işbirliği talep ettiğini söyledi.
Tayland yönetimi, Pekin tarafından iadesi talep edilen 100'ün üzerinde yasa dışı göçmeni Çin'e gönderdi. Bazı ülkelerde tepki uyandıran kararı protesto eden kişiler İstanbul'daki Tayland Başkonsolosluğu'na saldırdı. Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'de bulunan Xinjiang Eğitim Üniversitesi'nden Profesör Dilmurat Ömer'e yasa dışı göç konusunu ve son gelişmelerle ilgili görüşlerini sorduk.
Konuya dair kamuoyunda araştırmalar yürüttüklerini belirten Prof. Dilmurat Ömer, "Yasa dışı yollardan başka ülkelere göç edenlerin tamamı başkalarınca kandırılan kişiler. Bunlardan bazıları tekrar Çin'e döndü, çünkü gittikleri yerlerde berbat koşullarda yaşamaya çalışıyorlardı. Çin'e döndükten sonra da bizzat tanık olduklarını, yurt dışında yaşadıklarını anlattılar. Bu kişiler arasında yasa dışı göç hareketlerine yardım eden kişiler de yer alıyor" dedi.
Araştırmaların, radikal güçlere katılmak üzere başka ülkelere yasa dışı yollardan göç eden kişilerin eğitim seviyesinin çok düşük olduğunu gösterdiğine işaret eden Prof. Dilmurat Ömer, "Bazı kişiler, sadece ilkokula gitmiş, bazıları bu eğitimi dahi almamış. İslam'ın asıl anlamını da bilmiyorlar. Hatta, bazı çok basit ve en temel dinî soruları sorduğunuzda yanıtlayamıyorlar. Başkalarınca kandırılıyorlar. Yani bu kişiler toplumda zulüm gördükleri için yurt dışına sığınmak zorunda kalıyorlar değil" ifadelerini kullandı.
Günümüzde radikalizm sorununun birçok bölgede yaşandığına, Ortadoğu'ya bakıldığında farklı ülkelerin IŞİD tehdidine maruz kaldıklarına dikkat çeken Prof. Dilmurat Ömer, "Radikalizm ve terör sorununu Xinjiang'da da yaşıyor ve bunu araştırıyoruz. Gerçekten çok istikrarlı, barışçıl ve huzur dolu bir topluma ihtiyaç duyuyoruz. Halk da aynı tutumda, onlar da aynı şeyi istiyor. Uyumlu bir topluma ihtiyacımız var" diye konuştu.
Çin, Tayland'a yasa dışı yollardan göç eden bazı suçluların iadesini talep etmiş, Tayland yönetimi 100'den fazla Uygur'u Çin'e göndermişti. Tayland'ın kararı, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bazı ülkelerden tepki gördü. Bu gelişme sonrası, İstanbul'daki Tayland Başkonsolosluğu saldırıya uğradı.
Konuyla ilgili açıklama yapan Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, söz konusu Uygur vatandaşların ülkeye iadesinin Tayland ile aralarındaki olağan iş birliğinin bir neticesi olduğunu söyledi.
Bazı hükümetlerin ve dış güçlerin gerçeği görmezden gelerek, yasa dışı göçmenleri 'mülteci' olarak kabul ettirmeye ve meseleyi siyasileştirmeye çalıştıklarını belirten Çinli sözcü, Türkiye'deki Çinlilere ve Taylandlılara yönelik saldırıları da kınadı.
