Çin'de reform ve dışa açılma politikasının 1978 yılında uygulamaya konmasından beri "reform", en fazla konuşulan kelimelerden biri oldu. Aslında Çin'in 30 yılı aşkın gelişme süreci göz önünde bulundurulduğunda, reform, hiçbir zaman gözlerimizin önünden kaybolmadı. İlk zamanlar ekonomik sistemde reform, kırsal bölgelerde ekonomik reform, kente yönelik reform. Daha sonra kamu işletmelerine yönelik reform, sağlık sisteminde reform, eğitim reformu, finansal sistem reformu derken, reform çalışmaları hâlâ sürdürülüyor.
Reform uygulamalarından farklı sonuçlar alınmasına rağmen, "Çin'in yerden göğe kadar değişmesi" kuşkusuz bu çalışmalar sayesinde oldu. Çin Başbakanı Wen Jiabao, reformun Çin ekonomisinin büyümesi ve toplumun gelişmesi için kalıcı bir itici güç olduğunu belirtmişti. Wen Jiabao'nun söylediği gibi 20 yıldır ekonomisi hızla büyüyen Çin, dünya ekonomisinin gelişmesinde mucizevi bir etki yarattı.
Reformlar, sadece Çin'i ilgilendirmiyor
82 yaşındaki ünlü Çinli ekonomist Prof. Li Yining, kısa süre önce Londra'da yapılan Çin-İngiltere Yayın ve Basın Sektörleri Yatırım Forumu'nda bir konuşma yaptı. Prof. Li, Çin ekonomisinde kaydedilen başarıların sadece aşamalı bir sonuç olduğunu belirterek, Çin hükümetinin reformu derinleştirmesi gerektiğine, yoksa başarıların etkisiz hale gelebileceğine işaret etti. Ama eski döneme göre Çin'deki reform artık sadece Çin'in kendi işi değildir. Sonuçları artık bütün dünyada etki yarattığı için Çin'de uygulanan reformlar bütün dünyanın dikkatini çekiyor.
Birçok ülkeye lokomotif oldu
İlk olarak, Çin, 2010 yılında Japonya'yı geçip dünyanın en büyük ikinci ekonomisi haline geldi. Uluslarası Para Fonu'nun (IMF) tahminine göre alım gücü paritesi (Purchasing Power Parity) açısından Çin ekonomisinin 2016 yılında ABD'yi geçip dünyanın en büyük ekonomisi haline gelmesi bekleniyor. Aslında Avrupa ülkeleri ve ABD'nin derin ekonomik krizler yaşadığı günümüzde, Çin ekonomisi, birçok ülke ekonomisine lokomotif oldu. Dolayısıyla bazı Batılı ülkeler Çin ekonomisinde bu yılın başından beri görülen yavaşlamadan endişeleniyor.
"İştah açan" gelişmeler
İkinci olarak, Çin mal ticareti açısından dünyadaki en büyük ihracat ve ikinci büyük ithalat ülkesi haline geldi. Çin'in dış ticaretinin dünya ticaretindeki payı 30 yıl önce yüzde 1' di bugün yüzde 10'a ulaştı. Çok sayıda ülke, 1 milyar 370 milyon nüfuslu Çin piyasasına iştahla bakıyor ve pay elde etmek istiyor. Çin ekonomisinin büyümesiyle Çin'in gelecek dönemde dünyanın en büyük ithalat ülkesi haline gelmesi bekleniyor.
Son yıllarda daha fazla Çin işletmesi ve yatırımcısı, yurtdışına gidip yabancı ülkelerde yatırım yapıyor. Çin, çok sayıda ülkeye giren önemli yatırım kaynaklarından biri oldu. Çin Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan verilere göre 2009 yılında Çin, yabancı ülkelere doğrudan yatırım yapan ülkeler arasında beşinci sıraya oturdu.
Bütün bu gelişmeler nedeniyle, Çin'in gelecek dönemde uygulayacağı reformlar da küresel anlam taşıyor ve bütün dünyada merak uyandırıyor.
Diğer ülkelerle beraber kazanacak
Uluslararası ticaret açısından yabancı ülkeler, Çin'in ekonomideki yapısal düzeltmeyi en kısa süre içinde nasıl tamamlayabileceğiyle ilgileniyor. Yabancı ülkeler, Çin'in ekonomiyi sadece ihracata dayanarak geliştirmemesini ve iç talebini artırmasını istiyor. Çünkü böylece yabancı ürünlerin Çin piyasasına girme fırsatı daha da artar ve Çin'e ticaret açığı veren ülkeler, açıklarını azaltabilirler.
Bunun yanı sıra Çin hükümetinin adalet ve yönetim sistemlerinde yaptığı düzenlemeler, politikalarda şeffaflığı artırması ve telif ve patent haklarını korumak için aldığı tedbirler de yabancı yatırımcılar tarafından yakından takip ediliyor.
Uluslararası toplum, Çin'in siyasi ve toplumsal istikrarına büyük önem veriyor. Çin hükümetinden, ekonomik yapıya yönelik reformda büyük başarı kazanırken, siyasi sistemdeki reformda da mucizeler yaratması bekleniyor.
Çin'in dünya ekonomisi içindeki konumu güçlendikçe, gelecekte uygulayacağı reformlar, küresel açıdan daha büyük önem taşıyacak. Çin, reform yapmakla diğer ülkelerle beraber kazanacak.
