Çin Ulusal Halk Meclisi Yıllık Toplantısı, Beijing'de bugün (14 Mart) tamamlandı. Çin Başbakanı Wen Jiabao toplantının kapanış töreninin ardından yerli ve yabancı gazetecilerle bir araya geldi.
Başbakan Wen Jiabao üç saat süren basın toplantısının öncesinde söylediği gibi, kendisine yöneltilen 14 soruyu "ciddi ve özenli" bir biçimde yanıtladı. Çin'in büyüme hızını düşürmesi, siyasi reformlar ve gelir dağılımındaki adaletsizliğin giderilmesi gibi sorular karşısında Wen Jiabao, Çin'de reform hareketinin kritik bir döneme girdiğini ve reformları kararlılıkla ilerleteceklerini belirtti.
1991 yılınden bu yana, Ulusal Halk Meclisi'nin yıllık toplantısının sonunda Çin Başbakanı'nın katılımıyla bir basın toplantısı düzenlenir. Bu toplantı, Çin hükümetinin dış ve iç politikalarının uluslararası toplum tarafından incelenip değerlendirildiği en önemli platformlardan biridir.
Bu yılki hükümet çalışma raporunda, ülkenin ekonomik büyüme hedefi yıllarca süren yüz 8'den düşük olarak yüzde 7,5 oranında belirlendi. Bu değişiklik, yurtdışında büyük ilgi uyandırdı. Herkes şu soruyu sordu: Çin hızlı büyüme dönemine veda mı ediyor?
Başbakan Wen Jiabao bu soruya "ekonomik büyümenin biçimi, bilim ve teknolojinin ilerlemesiyle çalışanların yeteneğinin yükselmesine dayalı olmalı. Gerçekten kaliteli bir büyüme gerçekleştirmeliyiz. Çin'in toplam ekonomi hacminin 47 trilyon yuana ulaştığı günümüzde, bu değişiklik vatandaşların ülkenin gelişmesinden daha fazla faydalanabilmesini amaçlıyor" dedi. Başbakan şöyle devam etti:
"Çin ekonomisinin, dengesiz, eşgüdümsüz ve sürdürülemez sorunların üstesinden gelerek, kaliteli gelişme yolunda ilerlemesi aslında dünya ekonomisinin gelişmesi için de yararlı. Ekonominin istikrarlı ve hızlı olarak gelişmesi, yapısal ayarlaması ile enflasyonun kontrol altına alınması arasındaki ilişkileri iyice halletmemiz lazım. Aynı ekonomi hacminden daha fazla fayda çıkarmak ve böylece vatandaşlara daha fazla yarar getirmek için vargüçle çalışmalıyız."
Wen Jiabao'nun başbakanlığındaki hükümet, son yılına girdi. Basın toplantısında konuşan Başbakan Wen, hükümetin yetkisinin halk tarafından verildiğinin altını çizdi. Wen ayrıca, ekonominin gelişmesi ve reformun derinleşmesiyle, ülkenin gelir dağılımında eşitsizlik ve yolsuzluk gibi sorunlarla karşı karşıya bulunduğunu açık bir dille ifade etti. Wen Jiabao, adı geçen sorunların çözülmesi için hem ekonomik hem de siyasi reformların yapılması, özellikle parti ve devletin liderlik sisteminde reform uygulanması gerektiğini dile getirdi. Wen, siyasi sistemdeki reformun Çin'in gerçek koşullarından hareket etmesi gerektiğini de vurguladı.
"Reformun zorluğunu biliyorum. Çünkü bütün reformlar halkın reformların bilincinde olmasına, halkın desteğine ve yaratıcı ruhuna ihtiyaç duyar. 1 milyar 300 milyon nüfuslu Çin'de, devletin gerçek koşullarına uyum sağlayarak sosyalizmin demokratik siyasi sisteminin adım adım kurulması lazım. Bu kolay bir iş değil. Ama reformu ilerletmek lazım, bu hedef ne durgunluğa düşünebilir, ne de gerileyebilir. Herhangi bir durgunluk ve gerileme olursa, reformlar başarıya ulaşamaz."
Wen Jiabao, adaletin güneşten daha parlak olduğunu söylemişti. Wen Jiabao son basın toplantısında, mevcut hükümetin iktidara geçmesinden bu yana ekonominin ve toplumun sürekli geliştiğini hatırlattı: İnsan haklarının korunmasının Anayasa'ya yazılması; tarihi bin yıl önceye uzanan tarım vergisinin, köylü nüfusu 900 milyon olan ülkede tamamen kaldırılması; dokuz yıllık zorunlu eğitimin ülke genelinde etkinleştirilmesi, yaşlılık ve sağlık gibi konuları içeren sosyal güvenlik sisteminin daha sağlıklı hale getirilmesi. Wen Jiabao, buna rağmen yine de ciddi sorunların bulunduğunu ve görevlerinin son yılında, en zor sorunları çözmeye çalışacaklarını dile getirdi:
İlk olarak, gelir dağılımı sisteminde reforma ilişkin genel planın uygulanması; ikincisi, köylü arazilerle ilgili tazminat yönetmenliklerinin hazırlanıp hayata geçirilmesi ve böylece köylülerin mal haklarının korunması; üçüncüsü, yaşlılık sigortasının bütün kentler ile kırsal kesimlerde uygulanması; dördüncüsü, yoksullukla mücadele çalışmalarında yenilenen standartların uygulanması; beşincisi, eğitim masrafına Gayri Safi Milli Hasılası'nın yüzde 4'ünün ayrılması ve bütçenin uygun biçimde kullanılması."
İç politikayla ilgili konuların yanı sıra, dış politikayla ilgili sorular da Başbakana yöneltildi. El Cezire muhabirinin "Çin'in Suriye sorunundaki tutumu"nu sorması üzerine Wen Jiabao, "Suriye sorununda Çin, başta Suriye hükümeti olmak üzere herhangi bir tarafın yanında değildir, ayrıca Çin'in bencil çıkarları da yoktur. Çin esas durumu doğru değerlendirme yapacak ve karar verecek" dedi. Wen şunları ekledi:
"Sivil halkın can güvenliğinin korunması lazım. Suriye'deki taraflar masum sivileri öldürmeyi durdurmalı. Çin, Suriye halklarının reform ve kendi çıkarlarını korumak yönündeki mantıklı talebine saygı gösteriyor. Çin, BM-Arap Birliği ortak elçisinin Suriye'de arabuluculuk yapmasına destek veriyor. Suriye halkının insani acılar çekmesinden büyük üzüntü duyuyoruz ve insani yardım çalışmalarına katılmaya devam edeceğiz. Çin artık kendi tedbirleriyle Suriye'deki ilgili taraflarla diyalog sürecine başladı. Arap halklarının demokratik taleplerine saygı gösterilmeli ve bu taleplere gerçekçi cevaplar verilmeli."
"Devlet için canımı verebilirim, felaket olduğunda kaçayım, mutlu günlerde kalayım demek olur mu!" Başbakan Wen Jiabao bu sözleri Mart 2003'te düzenlenen ilk basın toplantısında söylemişti. Bugün bu ifade tekrarlandı. Çin'de reform ve gelişmeye gösterilen yoğun ilgi karşısında, Wen Jiabao bu yılın en zor yıl, ama muhtemelen en fırsat verici yıl olduğunu kaydederek, Çin halkı sakin, cesur ve samimi olmalıdır; hükümetin, halkın güven, destek ve yardımına ihtiyacı vardır dedi:
"Uluslararası finans krizi ve Avrupa'da borç krizinin ciddileşmesine karşın, en kritik sorumluluğumuz, görevimizi iyice yapmaktır. Görevimi sonuna kadar yerine getireceğim ve her zaman halkların yanındayım."
