Hejiaying Bandosu'nun öyküsü

      Çin'in kuzeybatı kesiminde yer alan Shan'anxi eyaletinin merkezi Xi'an yakınlarında bir grup köy kökenli müzisyen var. Bu köylü müzisyenlerin çaldıkları müzik, "Xi'an Davul Müziği" olarak adlandırılıyor. Bugün bu müzik türünü tanıtacağım. 

      Xi'an yakınlarında Hejiaying adlı bir köy bulunuyor. Bu köydeki köylülerin hemen hemen hepsi Xi'an Davul Müziği çalabiliyor. İşte bu köylüler bir araya gelerek bir bando kurdu ve bandoya köyün ismi verildi Böylece bandonun ismi "Hejiaying Davul Müziği Bandosu" oldu. Köy Komitesi Başkanı He Yongkang, Xi'an Davul Müziği'nin, bin yıl önce hüküm süren Tang hanedanına dayandığını belirtti. 

      "Buradaki davul müziği, Tang Hanedanı döneminde ortaya çıktı. He Changqi adlı bir general ordusunu bizim köye getirip yerleştirmiş, beraberinde saray müziğini de getirmiş. Eskide köyde General He'nın konutu ve bahçesi bulunuyordu. Tang hanedanının saray müziği de bu general sayesinde sıradan halkla buluşup bugüne kadar geldi."

       Köy Komitesi Başkanı He'nın dediği gibi, Xi'an Davul Müziği eski zamanlarda sadece sarayda çalınırmış. Xi'an Davul Müziği ağızdan ağıza aktarılarak nesilden nesile devredilmiş. Xi'an'ın dışında yaşıyan Zhao Gengchen 92 yaşında. Zhao, davul müziği çalan müzisyenlerin en yaşlısı o.

       Zhao'nun söylediği "Ay" adlı beste, Xi'an Davul Müziği'ni temsil eder nitelikte bir parça. Xi'an Davul Müziği, dinleyicilere inişli ve çıkışlı öyküler sunuyor. 

       Zhao Gengchen, 15 yaşından itibaren davul müziği öğrenmeye başlamış. Bugüne kadar aradan tam 76 yıl geçmiş. Zhao, davul müziğini ilk öğrendiğinde tek amacı geçimini sağlamakmış. Ancak davul müziğinin şimdi yaşamının önemli bir parçası olduğunu söylüyor. 

       "Bunu çok seviyorum. Artık canım istediği zaman söylüyorum, şarkı da beste de söylüyorum. Pazara giderken yolda da söylüyorum."

       Bugün pop müziğini sevenlerin sayısı daha çok. Zhao, Xi'an Davul Müziği öğrenenlerin sayısı azaldığı için giderek kaybolma tehlikesi içinde olduğunu ve bundan endişe duyduğunu söylüyor. Ancak Xi'an Davul Müziğini sevenler de var. Bugün Xi'an'da 4-5 davul müziği bandosu var. Hejiaying Bandosu bunlardan biri.

      Dengkou, bandonun en meşhur bestesi. Köye önemli konuklar gelince veya bando köy dışında gösteri yaparken "Dengkou" adlı beste mutlaka çalınır. Eskiden sadece erkekler davul müziği çalarken, bandoya şimdi kadınlar da katılıyor. Eskiden bandonun üye sayısı 10 küsur iken, şimdi kadınların katılımıyla 60'a kadar çıkmış. Bando üyelerinin hepsinin işleri güçleri var. Davul müziğini, sadece akşam saatlerinde bir araya gelip çalıyorlar. Bandonun üyesi olan taksi şoförü He Sukui, akşamları bandonun provalarına katılıyor.

      "Bandoda bir çalışma varsa taksiciliği bırakıyorum, kazançtan olmak önemli değil, önemli olan müziğin aktarılması. O yıl Beijing'de gösteri yapıp, Kültür Bakanı'nın övgüsünü kazandık. Bakanın 'Ülkeye ait bu mücevher kaybedilmemeli' sözü bende derin bir iz bıraktı. Bu nedenle parayı düşünmeden bandonun çalışmalarına katılıyorum."

      He Sukui'nin mensup olduğu bando, sadece eyaletin merkezi Xi'an ve başkent Beijing'e değil, Ürdün ve Malezya'ya da gidip dinleti vermiş.

       Hejiaying bandosu İtalya, Almanya ve Avusturya'daki müzik çevrelerinin dikkatini çekmiş. Ünlü İtalyan müzik üstadı Raffaella bandoyu ziyaret ettikten sonra yurduna döndüğünde yayınladığı "Geleneksel Çin Müzikleri" adlı kitapta "Hejiaying" adlı bir bölüme de yer vermiş.

      Hejiaying köyünde bugün davul müziğini öğrenenler, sadece bandonun 60'tan fazla üyesiyle sınırlı değil; onların dışında, Hejiaying İlkokulu'ndan öğrenciler de bu müziği öğrenenler arasında yer alıyor. Köy yönetimi, okula çalgı aletlerini ücretsiz olarak sağlıyor. Okulun 6. sınıfında okuyan He Yan, davul müziği aile geleneği olduğu için, bu müziği öğrenme avantajına sahip. 

      "Dedem, dedemin kardeşi, babam, halam ve amcam, herkes bu müziği çalabiliyor. Ben de küçüklükten beri davul müziğini seviyorum, yıl boyunca dinlediğim için öğrenip çalabilmek benim için kolay oldu. Davul müziğini genellikle boş zamanlarımızda çalıyoruz. Köydeki diğer çocuklar için de zor olmadı. Çünkü herkes çocukluktan itibaren bu müziği dinliyor. "

      Davul müziğin aktarılmasına sadece icracıları değil, onu seven hayranları da katkılarda bulunuyor. Bunlardan biri olan Zhi Yong şunları söyledi.

      "Xi'an Davul Müziği hayranıyım. Geçen 2 yıl boyunca araştırma yaptım ve fotoğraflar çektim, bandoları takip ettim. Bu yeni dönemde köylüler sadece tarla işleriyle uğraşmak ve para kazanmakla sınırlı kalmayıp, klasik kültür ürünlerini aktarmaya da özen gösteriyor."

       Yaşlı dede Zhao'dan bandonun diğer üyelerine, ilkokul öğrencilerinden davul müziği hayranlarına kadar herkesin sıradan bir yaşamı var. Kimileri tarım işleriyle uğraşıyor, kimileri fabrikada veya hükümet kuruluşlarında çalışıyor, kimileri okula gidiyor... Ancak davul müziği onları bir araya getirerek yaşamı sevmelerini ve yaşamın tadını çıkarmalarını sağlıyor.