Ziyang türküsü

  Sha'anxi eyaletinin güneyinde bulunan Ziyang ilçesi, Çin'in "türkü memleketi" olarak kabul edilir. Eyaletin güneyinde yaygın olan türkülerden en özgün özelliklere sahip olan Ziyang türküsü de, Ziyanglıların ataları tarafından çalışma sırasında ve günlük yaşamda yaratılarak bugüne kadar aktarılan değerli bir sanat mirasıdır. Ziyang türküsü, Ziyang'ın, hatta Sha'anxi eyaletinin simgelerinden biridir.

  Qin hanedanının (M.Ö.221-M.Ö.207) sonları ile Han hanedanının (M.Ö.202-M.S.220) başları arasındaki dönemde, Ziyanglıların ataları Han Nehri çevresinde yaşamaya başladı. Han Nehri bölgesinde yeşeren kültür, kesintisiz olarak sürdürülerek bölgeyi derinden etkiledi. Farklı bölgelerden göçmenlerin getirdiği çeşitli kültürler ile yerel özelliklerin kaynaşması, Ziyang kültürünü zenginleştirdi. Ne var ki, bu temelde doğan Ziyang türküsü ise çok kapalıdır. Coğrafi koşullardan kaynaklanan bu kapalılık, Ziyang türküsünün saflığının korunmasına ve varlığını bugünlere kadar orijinal haliyle devam ettirmesine yol açmıştır. Ziyang türküsünün sözleri çok sade ancak canlıdır. Türkünün birçok çeşidi vardır. Bu türkü, dans etmeye, hikâye anlatımına ve farklı duyguların ifade edilmesine uygundur. 1950'li yıllarda Ziyang türküsü, Sha'anxi Müzisyenler Derneği, Sha'anxi Sanat Müzesi ve Xi'an Konservatuvarı'ndan uzman, profesör ve çalışanlar tarafından fark edilir edilmez tüm eyalette yayılmıştır. 1970'li yıllar, Ziyang türküsünün en fazla geliştiği dönemdir. 1980'li yıllarda Ziyang ilçesindeki edebiyatçı ve sanatçılar binlerce Ziyang türküsü ve halk hikâyesi topladı. Bu derlemelerden sonra 800'den fazla türkü 10 ciltte, hikâyeler ise beş ciltte toplanarak kitap halinde basıldı.

  Ziyang türküsünün daha iyi aktarılması, korunması, yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi amacıyla, bu değerli mirasla ilgili bir ders kitabı hazırlanarak, Ziyang ilçesindeki ilk ve orta okullarda çeşitli etkinliklerle tanıtıldı.

  Ekim 2002'de Ziyang ilçesi, Sha'anxi Eyaleti Kültür Müdürlüğü tarafından "Sha'anxi eyaletinin türkü memleketi" olarak ilan edildi. Mart 2003'te ise, ilçeye Çin Kültür Bakanlığı tarafından "Çin halk sanatının memleketi" unvanı verildi. Ziyang türküsü, ilk grup devlet düzeyinde Maddi Olmayan Kültürel Miraslar Listesi'ne alındı.