Tibetlilerin yaşamında büyük değişiklikler

    2009 yılında, Tibet Özerk Bölgesi'nde demokratik reform uygulanmasının 50. yıldönümü kutlanacak. 50 yıl içinde bölgede sağlanan ekonomik ve toplumsal gelişmelerle birlikte, Tibetli köylülerin ve çobanların yaşamlarında da muazzam değişiklikler meydana geldi.

    Tibet'te demokratik reform uygulanmasından sonra Tibetliler, daha yüksek bir yaşam seviyesine kavuşmakla kalmayıp daha geniş demokratik haklara da sahip oldu. 1961 yılında Tibet'te yapılan seçimle, tarımsal köleler ve diğer köleler, ilk kez Tibet'in sahipleri olmalarını sağlayan demokratik haklara kavuşmuş oldu. Böylece birçok köle, özerk bölgenin çeşitli kademelerdeki yönetimlerinde yer almaya başladı.

    Eylül 1965'te Tibet Birinci Halk Temsilciler Konferansı başarıyla toplandı ve Tibet Özerk Bölgesi ve halk hükümeti resmen kuruldu. Bu da Tibet'te yaşayan çeşitli etnik gruplara mensup halkın devlet işlerinin yönetimine ve bulundukları bölgedeki işlerin yönetimine eşit şekilde katılma haklarına sahip olmalarını sağladı.

    1965 yılında Tibet Özerk Bölgesi'nin kurulması, milli bölgesel özerklik sisteminin Tibet'te kapsamlı şekilde hayata geçirilmesini simgeleyen bir gelişme oldu. Milli bölgesel özerklik sisteminin uygulanmasından bu yana Tibet'teki ekonomik, kültürel ve toplumsal yaşamda muazzam değişiklikler meydana geldi. 1980'li yılların başlarında Çin merkezi hükümeti Tibet Özerk Bölgesi'nde "gelecekte hiç değiştirilmemesi şartıyla toprağın köylülere ait olması ve köylülerce işletilmesi" ve "gelecekte hiç değiştirilmemesi şartıyla hayvanların köylülere ait olması ve köylülerce besicilik yapılması" politikasını uyguladı. Bunun yanı sıra iskan projesiyle çıkış yapan yeni tipte köy inşası ve ücretsiz sağlık sistemi temelindeki kooperatif sağlık sistemi gibi köylülerin yarına olan bir dizi politika da Tibet nüfusunun yüzde 80'ini oluşturan köylü ve çobanların somut yarar görmelerini sağladı.

    Milli bölgesel özerklik sisteminin hayata geçirilmesiyle birlikte başta Tibetliler olmakla üzere bütün azınlık etnik gruplara mensup halkın siyasete ve yönetime katılma hakları da etkili bir şekilde güvence altına alınmış oldu. Günümüzde bölge çapında çeşitli düzeylerde 34 bini aşkın Halk Meclisi temsilcilerinin yüzde 94'ünü Tibetliler ve diğer azınlık etnik gruplara mensup halk oluşturuyor. Tibet Özerk Bölgesi Halk Meclis Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı A Deng, şunları söyledi:

    "Tibetlilerin ve diğer azınlık etnik gruplara mensup halkın siyasi haklarını kullanma isteği son derece yüksek. Çeşitli düzeylerdeki Halk Meclisleri seçimlerine katılım oranı öteden beri çok yüksek oluyor. 2007 yılında bölge genelinde yapılan 4 kademeli Halk Meclisi seçimlerine katılım oranı yüzde 96.4'e ulaştı ve bazı bölgelerdeki seçime katılım oranı ise yüzde 100'i buldu."

    Tibet'te modernleşme adımlarının daha da hızlanmasıyla birlikte Çin merkezi hükümeti, azınlık etnik gruplara mensup kadrolar görevlendirilmesi ve profesyonel kalifiye elemanlar yetiştirilmesi politikası uyguladı. Günümüzde başta Tibetliler olmak üzere Çin Komünist Partisi ve hükümet yönetiminde görev yapan kadrolar ve profesyonel teknik elemanlar Tibet'in çeşitli yönetimlerinde ve çeşitli alanlarda belkemiği haline geldi. Tibet Sosyal Bilimler Enstitüsü'nden araştırmacı Kelzang Yeshe, şunları söyledi:

    "Demokratik reformun uygulanmasından bu yana yalnızca 50 yıl geçti. Ancak Tibet'te yerden göğe kadar değişiklikler meydana geldi. Bu 50 yılda kaydedilen gelişme, feodal kölelik sisteminin uygulandığı 300 yılı aşkın sürede asla kaydedilememişti."