Yantai'daki yosun evler

   Sevgili izleyiciler, Çin'de Yolculuk programımızın bu bölümünde sizlerle Çin'in doğu sahilinde yer alan Yantai kentine giderek, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan geleneksel yosun evleri tanıyalım.

    Yosun evler, Çin'in Jiaodong yarımadasının doğu ucundaki sahilde yer alan balıkçı köylerine özgü geleneksel ev tipidir. Duvarları doğal taşlarla örülen bu evlerin damları, denizden çıkarılan yosunlarla kaplanır. Sivri ve yüksek damları kat kat yosunlarla örtülen evler, ahşap tekneleri andırır.

    Çin Fotoğrafçılar Derneği üyesi ve Shandong Eyaleti Sanayi ve Ticaret Akademisi öğretim görevlilerinden Liu Zhigang, Jiaodong yarımadasına özgü deniz kültürünün önemli bir mirası olan yosun evleri tanıtmak ve korumak için uzun yıllardır çaba harcayan bir fotoğraf sanatçısı. Liu, yosun evlerle ilk tanışmasını şöyle anlattı:

    "Yosun evleri görür görmez, bu sivri damlı evlere hayran kaldım. Bu evlerin tamamen yosunla kaplı damı, normal bir evin damından çok daha diktir, eğimi en az 70 derecedir. Sıra sıra dizilmiş evlerin oluşturduğu manzara, beni derinden etkilemişti."

    Özgün bir yapıya sahip olan yosun evlerin antropoloji, folklor ve mimarlık başta olmak üzere birçok bilim dalındaki araştırmalar için değer taşıdığını kaydeden Liu, bu evlerin yapımında tamamen yörenin doğal malzemelerinin kullanıldığına işaret ederek şunları kaydetti:

    "Yosun evlerin yapımında tamamen doğal malzemeler kullanılıyor. Yöre insanları, denizden topladıkları veya gelgitlerle sahile vuran yosunları güneşte kuruttuktan sonra evlerinin damında inşaat malzemesi olarak kullanıyor. Yosunun altına ise bir kat buğday sapı konulur. Evlerin kapı, pencere ve kirişleri yörede yetişen ağaçlardan, duvarları ise yöredeki taşlardan yapılır."

    Jiaodong yarımadasındaki balıkçıların pratik zekâsının bir ürünü olan yosun evler, insan ile doğa arasındaki uyuma da güzel bir örnektir. Bu ilginç görünüşlü evlerin içi kışın sıcak, yazın ise serin olur. Kullanılan malzemelerin kolay kolay çürümemesi nedeniyle yosun evlerin ömrü 300 yıla kadar çıkar.

    21. yüzyıla girildikten sonra balıkçıların yaşam tarzının değişmesiyle birlikte, yosun evler de tarih sahnesinden yavaş yavaş çekilmeye başladı. Yöre insanlarının tuğla evlere taşınması, çok sayıda yosun evin terk edilip yıkılmasına neden oldu. Son yıllarda hızla gelişen deniz çiftçiliği de yosunların azalmasına yol açtı.

    Bu geleneksel yerleşim biçimini korumak için yerel yönetim, çeşitli yöntemlere başvuruyor. Bunlardan biri, yosun evlerin toplu halde bulunduğu bölgelerin koruma altına alınarak turizme açılması oldu. Fotoğrafçı Liu, bu konuda şunları söyledi: (ses 3)

    "Yosun evlerin korunmasının birçok bakımdan önem taşıdığını düşünüyorum. Her şeyden önce bu evler, insanlığın maddi miraslarından biridir. Bunun yanı sıra bu evlere dayalı yerleşim biçimi, maddi olmayan bir kültürel mirastır. Bu evler, yöre insanlarının örf ve adetleri ile geleneksel kültürünün tipik bir örneğidir."

    Evet sevgili iznleyiciler, bir Çin'de Yolculuk programının daha sonuna geldik. Önümüzdeki hafta tekrar görüşmek üzere esen kalın.