Finansal kriz karşısında Avrupa'nın tepkisi

     Dünyanın dördüncü büyük yatırım bankası olan ABD Lehman Brothers Şirketi'nin önceki gün (15 Eylül) iflas başvurusunda bulunduğu haberinin yayılması, Avrupa finans piyasasını ciddi şekilde etkiledi. Avrupa Merkez Bankası, piyasaları kurtarmak için acil önlemler almak zorunda kaldı. Ancak ekonomi çevrelerine mensup şahsiyetler, Lehman Brothers olayının Avrupa'daki sıradan yatırımcılar üzerinde sınırlı bir etki yaratacağını belirtiyor.

     Almanya'daki Frankfurt Borsası için 15 Eylül günü "Kara Pazartesi" oldu. Borsadaki DAX endeksi bir ara 6000 puanın altına düştükten sonra 6000'in hemen üzerinde kapandı. Endeksin bir günlük düşüşü 170 puan oldu. DAX endeksi dün de yüzde 1.63 oranında düşerek, 5965.17 puanla kapandı. Bu, Kasım 2006'dan sonraki en düşük puan oldu. Deutsche Bank hisselerinin ve sigorta senetlerinin değer kaybetmesi, yatırımcıların Lehman Brothers Şirketi'nin iflas etmesinin bir domino etkisi yaracağı endişesi duymasından kaynaklanıyor. Almanya Frankfurt Borsası'ndaki birkaç hissedar, şöyle konuştu. 

     "Bence bu küresel bir etki. Alman borsasının dünya borsalarından etkilenmemesi mümkün değil."

    "Habere göre, durum çok ciddi, ancak ABD'liler bu ciddi durumun üstesinden gelebilir."

    "Alman borsası kısa bir sürede değil, en erken gelecek yıl normale dönebilir."

     Piyasada likiditeyi artırmak ve Lehman Brothers Şirketi'nin iflasının finansal krizi daha da ciddileştirmesini önlemek amacıyla, Avrupa Merkez Bankası avro bölgesindeki piyasaya önceki gün 30 milyar ve dün de 70 milyar avro nakit para sürdü. Bankanın son verilerine göre, dünya genelindeki 56 banka finans piyasalarına toplam 102 milyar 480 milyon avro sürdü. Ancak Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean Claude Trichet, bankanın piyasaya para sürme girişimi üzerinde fazla bir yorum yapmadı, sadece piyasadaki gelişmeleri takip edeceklerini belirtti.

     Almanya Finans Denetim ve Yönetim Komitesi, Lehman Brothers Şirketi'nin Almanya'daki yavru şirketini kapattı, Frankfurt Bankalar Federasyonu da gayrimenkullerinin değer kaybedeceği endişesinden dolayı, işlemleri durdurdu. Bazı Alman ekonomistler, Lehman Brothers Şirketi'nin iflasının Alman tükecileri dolaylı şekilde etkileyeceğini savunuyor. Frankfurter Commerzbank'ın başekonomist Jörg Kramer şunları dile getirdi.

     "Sokaktaki sıradan vatandaş, krizden dolaylı şekilde etkilenecek. Almanya'da geçen yıl durum iyiydi, ancak önemli ticaret ortaklarının ekonomisi iyi performans gösteremediği için, Almanya ekonomisinde düşüş görüldü, istihdam piyasası da etkilendi. Bu açıdan, kriz sıradan Alman vatandaşı üzerinde dolaylı etki yaratacak."

     Finansal krizi önlemek için, Almanya'nın en büyük bankası Deutsche Bank Dünya Bankalar Birliği'ne katıldı. Birliğin çatısı altında 70 milyar avroluk acil yardımlaşma fonu var; bunun 7 milyar avroluk kısmı Deutsche Bank'a ait. Buna rağmen, bazı Alman ekonomistler, ABD'deki finansal krizin tüketicilerin bankalara olan güvenini etkileyeceğini belirttiler. Almanya Baader Wertpapierhandelsbank'ta işlemci olarak çalışan Stefen Scharffetter, şunları söyledi.

     "Geçen birkaç ay boyunca insanlar, gerçekleri keşfetmeye, Almanya'daki bankaların, özellikle ABD bankalarının güvenilirliğini öğrenmeye çalıştı. Şimdiki gelişmeler, insanların bankalara olan güvenini az ya da çok etkileyecek."

     Almanya'nın siyasi ve eknomik çevrelerinden bazı şahsiyetler Lehman Brothers Şirketi'nin iflasının dünya finans piyasasında yol açtığı dalgalanmanın Almanya'daki etkisinin sınırlı olacağını savunuyor. Almanya Maliye Bakanı Peer Steinbruck ve Almanya Merkez Bankası Başkanı Axel Weber, ayrı ayrı yaptıkları konuşmalarda, Almanya finans sisteminin sınamalardan geçtiğini ve istikrarından kuşku duyulmaması gerektiğini belirttiler. Weber, Alman bankalarının müşterilerinin ve finans piyasasının kaygı duymadığına işaret ederek, şu anki gerginliğin önümüzdeki birkaç hafta veya birkaç ayda yumuşayacağını ifade etti. Steinbruck, Almanya'daki bankacılık sisteminin ABD'ye göre daha sağlıklı olduğunu, özellikle Almanya'nın Sparkasse Bankası'nın sistem üstünlüğüne sahip olduğunu kaydetti. Bavaria Finans Merkezi Başkanı Wolfgang Gerke, şunları dile getirdi.

     "Krizin gerçek ekonomide kendini göstereceğini söylemiştim, şimdi herkes bunu gördü. İnanan var mı yok mu önemli değil, şimdi en düşük seviyeye ulaşıldığını ifade edeceğim. Bundan sonra en az bir yıl içinde krizin etkisini hissedeceğiz, ancak herşey düzelecek. Finans sisteminde yeniden örgütlenme olacak mı? Olacak, daha güçlü yeni bankalar ortaya çıkacak. Bu arada yatırım bankacılığındaki rekabet azalacak, durum daha da iyileşecek."