Deniz Genez Aydın: " Büyük olimpiyatlar, yeni Beijing'i yarattı."

"TEK DÜNYA TEK RÜYA" sloganıyla seslendi Çin, bütün dünyaya. Bugün programımızı bu sloganla açmak istiyorum. Tek dünyada, tek rüyayı paylaşmış bir kentten, Beijing'den merhaba.

Çok büyük ve bir o kadar emekle hazırlanmış bir organizasyon arkasından uzun uzun konuşmak için, adım adım gözlemlediğimiz değişimi, bir kentin, bir yaşam standardının değişimini çok yakından izlemiş bir konuğumla birlikte sizlerleyiz. Sevgili arkadaşım Deniz Genez Aydın, daha önce de bizlerle olmuş, Çin'e bakışını paylaşmıştı Çin Uluslararası Radyosunun Türkçe servisinden sizlerle.

Arkadaşım, olimpiyat oyunları süresince Beijing'deydi ve beni kırmayıp, gözlemlerini paylaşmak için, yeniden bizlerle.

CRI- Denizciğim seni tekrar programımızda ağırlamaktan çok mutluyum. Öncelikle sormak istiyorum, Beijing'e ilk gelişinle, şimdiki Beijing arasında neler değişti?

Deniz Genez Aydın- Teşekkür ederim, ben de. Çok büyük bir değişiklik var. Beijing'de yaşarken, bir şehrinde yaşadığını hissediyor insan gerçekten. Kendi deyimleriyle, büyük olimpiyatlar, yeni Bejing'i yarattı gerçektende. Dört yıl, beş yıl önce biz ilk geldiğimizde hala sokaklarda üniformayla gezen insanlar, şu anda rengarenk giysiler içinde, çeşitli markalarla dolaşıyorlar. Bunun yanı sıra tabii en büyük değişim mimaride oldu benim gözlediğim kadarıyla ve ulaşımda. Şehrin neredeyse büyük bir kısmını yeniden yapılandırdılar. Eski hutongları veya bizim gecekondu türü kenar mahalle dediğimiz yerleri tamamen değişime uğrattılar. Yeni yapılan binaların ise, her biri başka mimaride, her biri başka güzel. Özellikle gece baktığınızda, ışık şovlarıyla gerçekten bir dünya kenti oldu Beijing. Bunun dışında, büyük değişimlerden biri de yollarda oldu. Biz geldiğimizde yalnızca iki hat olan metro, şu anda beş hatta çıkmış durumda. Her şeyde oldukça hızlı bir gelişim gözlüyoruz. Yani dediğim gibi, gerçekten bu şehir yaşıyor ve büyüyor.

CRI- Büyük bir inşaat kentiydi değil mi Beijing. Her yer toz, toprak içindeydi. Fakat sonuç inanılmaz güzel, inanılmaz fonksiyonel ortaya çıktı.

D.A.- Evet. En önemli değişimlerden biri de, tabii bu arada bunlar yapılırken, üretimle ilgili bütün tesisleri beşinci, altıncı çevre yolunun dışına taşıdılar. Şehrin içinde kesinlikle fabrika veya üretim tesisi bırakmadılar. Bu da hava kirliliği için çok önemli bir etken.

CRI- Olimpiyat oyunları öncesinde basında çok dikkatimizi çeken konu, hava şartlarının gelecek olan konuklara uygun olup, olmadığıydı. O dönemde Beijing'de hava nasıldı?

D.A.- Son beş yılın bence en güzel yazını yaşadık Beijing'de. Hem hava kirliliği açısından, hem de nem oranı açısından, gerçek anlamıyla iklim yönetimini becerdi Çinliler. Eleştirmek yerine, herhalde hepimiz ayakta alkışlamalıyız diye düşünüyorum. Beijing'in havası gerçekten kötüydü geçmiş yıllarda ve bu sene inanılmaz bir değişim oldu. Son iki yıldır aslında. Geçen sene de baya bir farklılık olmuştu. İklim de bu sene oldukça iyiydi. Dile kolay, kırk yedi tane termik santral kapattılar, olimpiyat öncesi.

CRI- Çokta yeşil geliyor bana Beijing, bu dönemde. Daha önceki yıllara göre, çok daha yeşil, çok daha çiçek dolu, çok daha büyük ağaçlara sahip Beijing yolları şu anda.

D.A.- Evet. Özellikle olimpiyat öncesi biz bunu gözle gördük. Bütün kıraç alanları, boş alanları yeniden yeşillendirdiler, yeni peyzajlar yaptılar ve şehri gelinlik kız gibi süslediler. Her tarafta çiçekler ve çiçeklerden yapılmış heykeller var. Çok güzel bir görüntü tabii.

CRI- Senin de söylediğin gibi, geçirdiğimiz dört yıl içerisinde Beijing, yeniden yaratıldı. Yeniden çok büyük ve çok güzel bir kent olarak dünyaya kendini gösterdi. Peki, bilmiyorum benimle hemfikir misin, sanıyorum her bir bireyinde amacıydı ülkesini olimpiyat oyunları sırasında iyi şekilde tanıtmak. Sence Çin halkı, üstüne düşeni yapabildi mi?

D.A.- Kesinlikle! Herkes bu konuda oldukça dikkatli davrandı. Özellikle de gönüllü ordusu olarak. Çok büyük, ben başka hiç bir ülkede böyle bir gönüllü ordusu olduğunu zannetmiyorum. Tüm olimpiyatlar boyunca Beijing'e gelen yabancılara, sadece başka ülkelerden gelen yabancılar değil, Beijing dışından gelen yabancı Çinlilere de yol göstermek amacıyla ciddi büyük bir gönüllü ordusu çalıştı. Bu da çok büyük bir şey.

CRI- Olimpiyat oyunlarının açılışı ve kapanışı tüm dünyada inanılmaz yankı uyandırdı. Sen neler söylemek istersin bu konuda? Gerçekten heyecan vericiydi değil mi?

D.A.- Evet. Gerçekten çok büyük bir açılış yaptılar ve uzun yıllar sanıyorum bunun yankısı devam edecek. Bir başka büyük ülke, belki bir Amerika'da olimpiyatlar yeniden düzenlenene dek. Benim kanaatim bu şekilde. Biz açılış günü sokaklardaydık. O gün, Qianmen denen bir semt var biliyorsun, eskiden saray ahalisinin alışveriş merkezi. İki yıldır kapalıydı orası. Restorasyon çalışmaları sürüyordu ve açılış günü açıldı. Sokakları görmeliydiniz. Çok büyük bir kalabalılık, büyük bir coşku. Bütün insanlar alınlarına bantlar yapıştırmışlar, " Çin'i seviyorum, en büyük Çin, bravo Çin" yazıları, çıkartmaları. Son derece büyük bir coşku, büyük bir kalabalık vardı. Qianmen, çok kalabalıktı, çok güzeldi. Büyük bir coşku vardı. O eski hareketli havasına kavuşmuştu. Tian' Men ve Wanfujin'de ki bunlar çok büyük merkezleri biliyorsun Beijing'in ve ilk gösterinin başladığı, havai fişek gösterisinin başladığı yerler, tank büyüklüğünde büyük havai fişek atan araçlar yerleştirilmişti ve belli bir saatten sonra tabii hepsi kapatıldı ama, insanlar hiç bir yere gitmediler. Oturdular ve beklediler gösteriyi saatlerce, binlerce insan. Güzeldi. Ama, beni asıl mutlu eden, açılış ve kapanışın muhteşemliği yanı sıra her zaman , her ülkede hep ikinci planda kalıp, birazda unutulmuş gibi olan, paralimpikin açılışıydı işin aslı. Ciddi etkileyici bir açılış yaptılar. Bir olimpiyat açılışından kesinlikle farkı yoktu. Özen olarak da, koreografi olarak da çok daha estetikti bence. Olimpiyat açılışı çok ciddi teknikti. Teknoloji ağırlıklıydı ve paralimpik açılışı son derece estetikti, güzeldi. Onun dışında, iki yerde birden açılış yaptılar. Qindao'da ve Beijing'de. Dünde televizyonda Qindao'daki açılışı tekrar verdi. Cidden çok hoştu. Yani çok büyük bir onur! Azmin zaferini, resmen ayakta selamladı Çin, diye düşünüyorum ve çok hoşuma gitti bunlara şahit olabilmek tabii.

Değerli dinleyiciler, Deniz Hanım'la sohbetimize önümüzdeki hafta, aynı gün devam edeceğiz.