Çin kaligrafi sanatının hazinesi—Xi'an Taş Yazıtlar Müzesi

    Çin'de Yolculuk programının bu bölümünde, Çin'in kuzeybatı kesiminde yer alan Sha'anxi Eyaleti'nin merkezi Xi'an'daki Taş Yazıtlar Müzesi'ni tanıtacağız.

    Eski Çin kültüründe taş yazıtların ayrı bir yeri vardır. Önemli tarihi kayıt niteliğindeki bu yazıtlar, aynı zamanda geleneksel Çin kaligrafi ve oymacılık sanatlarının da örneklerini oluşturur. Xi'an'daki Taş Yazıtlar Müzesi, Çin'in en zengin taş yazıt koleksiyonuna ev sahipliği yaptığı için, "kaligrafi ve taş oyma sanatlarının hazinesi" ya da "taş kütüphane" olarak adlandırılıyor.

    Müzedeki ilk taş yazıtlar koleksiyonunun bundan yaklaşık 900 yıl önce M.S 1087'de oluşturulduğunu anlatan müze müdürü Zhao Liguang, müze hakkında şu bilgileri verdi:

    "1087 yılında, dönemin Song Hanedanı'nın Ulaştırma Bakanı Lü Dazhong'un önerisiyle, buraya bazı tanınmış taş yazıtlar getirilerek ilk koleksiyon oluşturulmuş. Bu koleksiyon, Jin, Yuan, Ming ve Qing hanedanları döneminde sürekli zenginleştirilerek bugünkü boyutuna ulaştı."

    Xi'an Taş Yazıtlar Müzesi'nde, 2 bin yıllık bir zaman diliminde, çeşitli dönemlere ait yaklaşık 4 bin taş yazıt bulunuyor. Taş yazıtlar hakkında uzun süre araştırma yapan Japonya Hannan Üniversitesi öğretim görevlilerinden Prof. Yamamoto Kenji, müzeyle ilgili olarak şunları söyledi:

    "Buradaki taş yazıtlar, çok değerli kültürel miraslardır. Farklı dönemlere ait bu kadar taş yazıt, çeşitli dallardan araştırmacıların başvurulabileceği değerli kaynaklar sağlıyor."

    Taş Yazıtlar Müzesi'nde, üzerinde yabancı yazılar bulunan bazı yazıtlar da var. Bunların başında, bugün yurt dışında çok iyi bilinen "Nasturiliğin Çin'deki Yayılışı Yazıtı" gelir. M.S 781 yılına ait bu yazıtta, Hristiyanlığın Nasturi mezhebinin Bizans İmparatorluğu'ndan Çin'e gelişi ve Çin'deki yayılışı anlatılıyor. Aynı zamanda yazıtta, Aramice ve Çince 72 Nasturi rahibin ismi ile Hristyanlığın haç simgesi de bulunuyor. Dünya genelinde bilinen bu yazıt, tarihte Çin ile hem Avrupa hem de Orta ve Batı Asya arasındaki kültürel değişimleri anlatan önemli bir kaynak olarak kabul ediliyor.

    Müzedeki taş yazıtlar, birer tarihi kayıt olduğu kadar geleneksel Çin kaligrafi sanatının da seçkin örnekleridir. Çünkü yazıtlardaki yazıların büyük bir bölümü, ünlü kaligraflar tarafından yazılmıştır. Taiwan'da bir üniversitede öğretim görevlisi olan Prof. Geng Huiling, bu konuda şöyle konuştu:

    "Yaklaşık 900 yıllık geçmişi olan bu müzedeki taş yazıt koleksiyonu, Çin ulusunun 5 bin yıllık kültürünü yansıtıyor. Kaligrafi, Çin kültüründe önemli yer tutan bir sanattır. Bu yazıtlara oyulan yazılar, geleneksel Çin kaligrafi sanatının temsilcileridir."

    "Yabancıların gitmesi gereken başlıca 50 yer"den biri olarak seçilen bu müze, her gün onbinlerce ziyaretçi ağırlıyor. Artan ziyaretçi sayısı karşısında müze yönetimi, 300 milyon yuan harcama yaparak, mevcut sergi alanını iki katına çıkarmayı planlıyor.

    Bunun yanı sıra müzeyi sanal ortama da taşıyacaklarını anlatan müze yetkililerinden Qiang Yue, bu konuda şunları kaydetti:

    "Sanal müze denemelerine kısa süre içinde başlayacağız. Öncelikle bazı yazıtları sanal ortama taşıyacağız, bunları cep telefonundan ziyaretçilere aktaracağız. Böylece ziyaretçiler, yazıtların yazılarını, simgelerini ve diğer bütün verileri cep telefonundan okuyarak, çok rahat biçimde ve kapsamlı olarak bilgi edinme imkânına sahip olacak."