Tibet kültürü korunup geliştiriliyor

    Şimdi dinlediğiniz parça Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nin merkezi Lasa'ya bağlı Niangre nahiyesi halk sanat topluluğundan sanatçıların provada söyledikleri "Droaw Sangmo" adlı Tibet operasına ait. Tibet Operası, Tibetlilerin yaşadıkları bölgelerde yaygın olan ve hikayeyi şarkı ve danslarla anlatan bir sanat türüdür.

    Son yıllarda Tibet'te kaydedilen ekonomik ve sosyal gelişmelerle gittikçe hızlanan reform ve dışa açılma adımları Tibet Operası gibi Tibet'in geleneksel ve özgün kültürünü yeniden canlandırırken, Tibet Operası'nın kaybolmak üzere olan çok sayıda eseri korundu. Tibetli Chija, 30 yılı aşkın süredir Tibet Operası'nda oynuyor. Chija, hiç bir zaman bu kadar hevesle oynamadığını söyleyerek şunları belirtti:

    "Küçük yaşlarımdan beri Tibet Operası'nı seviyorum. Eskiden kendi kendime söylüyordum. Sanat topluluğuna katıldıktan sonra Tibet Operası'ndan bazılarını oynadık. Yerli olsun, yabancı olsun oynadığımız operaları izlemeye gelenler her geçen gün artıyor. Sanat topluluğumuz sürekli genişlerken gelirimiz de yükseldi. Bunu hükümetin destek ve teşvikine borçluyuz."

    Yerel hükümetin Tibet Operası'na yönelik destek ve koruma çalışmalarıyla Chija gibi geleneksel sanatlarla uğraşan sanatçılar koruma altına alındı.

    85 yaşındaki Samdrup, Tibet milliyetinin destanı olan Gesar Kralı'nı seslendirmeye yatkın olan bir sanatçı. Gesar Kralı'nın gelecek nesillere aktarılması için Samdrup zaman zaman yerel hükümet tarafından Tibet Üniversitesi ve Tibet Sosyal Bilimler Enstitüsü gibi akademik kuruluşlara ders vermeye davet ediliyor. Bunun yanı sıra Tibet Özerk Bölgesi'ne bağlı birimler, Samdrup gibi sanatçılara konut ve para yardımı sağlıyor.

    1980 yılından itibaren, Tibet Özek Bölgesi hükümetine bağlı birimler her yıl Gesar Kralı'ndan bir, iki hikaye yayınlamaya başladı ve şu ana kadar 30 hikaye yayınlandı. Gesar Kralı Destanı'nın, sanatçılar tarafından sözle aktarılan bir destan olmasından, günümüzde onu bilen sanatçıların çoğunun yaşlı olması ve bazılarının vefat etmesinden dolayı destanın kurtarılması ve derlenmesi çalışmaları büyük zorluklarla karşı karşıya kaldı. Tibet Özerk Bölgesi Sosyal Bilimler Akademisi'nden uzman Rigzin, bununla ilgili olarak şunları söyledi:

    "Bir an önce yapmamız gereken Samdrup gibi sanatçıların bildikleri hikayeleri kaydedip, yazılı hale getirmek ve yayınlamaktır. 5-8 yıl içinde Samdrup'un bildiği 60'tan fazla hikayenin yayınlanmasını planlıyoruz. Son 5 yıl içinde 27 kitap yayınladık."

    Uzun gelişme tarihinde Tibetliler zekalarıyla son derece zengin kültürel eserler yarattı. Tibet Operası'nın yanı sıra Tibet dansı ve atasözleri gibi milli ve kültürel unsurlar uzun geçmişe sahip. Günümüzde Tibet'in geleneksel sanatlarının toplanması, derlenmesi ve yayınlanması çalışmalarına daha çok insan katılıyor.

    Tibet Özerk Bölgesi Sosyal Bilimler Akademisi'ne bağlı Örf ve Adetleri Araştırma Enstitüsü'nden uzman Tsering Phuntsok, son 20 yıl içinde Tibet'in halk edebiyatı ve sanatlarını kurtarma çalışmalarına katılanlardan biri. Phuntsok, bu 20 yıl içinde kendisini en çok duygulandıranın Çin hükümetinin Tibet halk sanatlarına yönelik kurtarma ve koruma çalışmalarına verdiği büyük önem olduğunu söyledi ve şöyle dedi:

    "1980'li yılların sonlarında Tibet Özerk Bölgesi'ne bağlı kent ve ilçelerde milli kültürel mirasları kurtarma, derleme ve araştırma organları kuruldu. Tibet'in milli edebiyatı ve sanatlarına yönelik kurtarma, derleme, araştırma ve yayınlama çalışmalarında daha önce hiç görülmemiş sonuçlar elde edildi."