Tibetliler'den Lasa'daki şiddete kınama

    Tibet Özerk Bölgesi'nin merkezi Lasa'da bu ayın ortalarında yaşanan şiddet ve sabotaj olayları, Tibet'te başta din adamları, sıradan vatandaşlar ve akademik çevreler olmak üzere her kesim tarafından sert dille kınandı. Şiddet eylemlerinin insanlığa aykırı olduğu gibi Lasa'nın yapılanmasında kaydedilen gelişmeleri de baltaladığına dikkat çeken Tibetliler, benzer olayların tekrarlanmasını istemediklerini ve huzurlu bir ortamda yaşamayı arzuladıklarını vurguladı.

    Bazı keşişler, 14 Mart günü Lasa'daki Ramoche Tapınağı yakınlarında olağan görevinin başında bulunan polise taşla saldırdı. Ardından caddelerde toplanan eylemciler, bölücü sloganlar atarak kundaklama dahil çeşitli şiddet eylemlerine başladı. Lasa'nın belli başlı caddeleri üzerinde bulunan işyerleri, okullar, hastaneler ve banka şubeleri ile caddelerden geçen araçlar kundaklandı, insanlar dövüldü, şehir sakinlerinin mal ve can güvenliği tehdit edildi.

    Çin Budizm Derneği Tibet Şubesi Başkanı Drukhang Thubten Khedrup, az sayıdaki keşişin din eğitimi görmek yerine din kurallarına aykırı davranmak suretiyle din ve dine inanan vatandaşların temel haklarına zarar verdiğini belirterek şunları kaydetti:

    "Bazı keşişlerin yasadışı eylemcilerle birlikte şiddete katıldıklarını görünce hem şoke oldum, hem de çok utandım. Bu eylemler, insanlığa ve Budizm'in kurallarına aykırıdır. Bir Budist için ahlâk önemlidir. Tibet halkı, bugün mutlu yaşıyor, Budist kültürü de büyük canlanma gösterdi. Devletten bu tür suç eylemlerini ağır biçimde cezalandırmasını bekliyorum."

    İstatistikler, Lasa'daki şiddet ve sabotaj olayları sırasında 18 masum sivilin öldüğünü, 120 ev ve 908 işyerinin kundaklandığını, yedi okul ve beş hastanenin maddi hasara uğradığını, yaklaşık 250 milyon yuan maddi kaybın meydana geldiğini gösterdi. Lasa sakinlerinden Losang, büyük öfke içinde şöyle konuştu:

    "Lasa'da bir avuç yasadışı eylemcinin yarattığı şiddet olaylarından büyük öfke duydum. Tibet'in bugünkü istikrar ve refahı, bölgede yaşayan bütün etnik gruplardan vatandaşların ortak çabalarının bir meyvesidir. Bunun elde edilmesi de kolay olmadı. Ancak bir avuç yasadışı eylemci nedeniyle ciddi kayba uğradık. Lasa'nın efendisi olan bizler, bundan büyük öfke duyuyoruz. Dalay Lama kliğinin emrinde büyük suçlar işleyen bu kişilerin kamplosuna asla izin veremeyiz."

    Lasa'daki şiddet olayları sırasında eylemciler, çok vahşi yöntemlere başvurdu. Motosikletle caddeden geçen bir erkeğe saldıran onlarca eylemci, tuğlalarla onun başına vurdu ve sol kulağını kesti; bu erkeğin sağ gözü de görme kabiliyetini yitirdi. Bu vahim olaya tanık olan Lasalı Chodrek, şunları anlattı:

    "14 Mart günü öğleden sonra eve dönerken, asla tahammül edilemeyecek olaylara tanık oldum. Bir avuç eylemcinin huzurlu yaşamımızı bozarak şehrin her yerinde işlediği suçları kendi gözlerimle gördüm. Vatandaşların can ve mal güvenliğine büyük zarar veren, şehrin düzen ve istikrarını ciddi biçimde bozan bu eylemlere katılanların en kısa sürede ağır biçimde cezalandırılmasını ısrarla istiyoruz. Huzur ortamına ancak böylelikle yeniden kavuşabiliriz."

    Din üzerinde uzun süre araştırma yapan Çin Tibet Bilimi Araştırma Merkezi araştırmacılarından Dukar Tsering, Çin hükümetinin Budizm'in Tibet mezhebine büyük önem verdiğini, yüklü yatırımlar yaparak bol miktarda altın ve gümüşle Tibet'teki Potala Sarayı ile Tashilhunpo ve Jokhang Tapınakları dahil çeşitli dini mekânları restore ederek koruma altına aldığını hatırlattı. Tibet'te bugün halka açık 1787 tapınak ve başka dini mekân bulunduğunu, Budizm'in kutsal kitaplarının da bilimsel yöntemlerle derlenerek korunduğunu belirten Tsering, keşişlerin yaşamına yakın ilgi gösterilerek onların adım adım sosyal güvenlik sistemine dahil edildiğine işaret etti. Tsering sözlerine devamla şunları söyledi:

    "Yaptığım bütün araştırmalara dayanarak şunu söyleyebilirim: Budizm'in Tibet mezhebinin normal düzenine, Tibetlilerin geleneksel kültürünün yeniden canlandırılmasına, Tibetlilerin eğitim davasının gelişmesine ve bölgenin istikrarına en büyük tehdit ve engel, Dalay Lama kliğinden geldi."

    Lasa'daki şiddet olaylarının ardından Tibet Özerk Bölgesi yönetimi, yasaların öngördüğü müdahalelerde bulundu. İşyerleri ve okulların yeniden açılmasıyla tarihi bir şehir olan Lasa'daki yaşam, yeniden düzene girdi.