Lasa'da yaşanan 14 Mart olayının gerçek yüzü

    Çin devlet televizyonu tarafından dün (20 Mart), Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nin merkezi Lasa'da 14 Mart'ta meydana gelen yağmalama, insanlara şiddet uygulama ve kundaklama gibi olaylarla ilgili bir belgesel yayımlandı. Olaya ilişkin birçok ayrıntılı bilginin verildiği belgeselde, yollarda eylemcilerin saldırılarına uğrayan masum insanların ve eylemciler tarafından ateşe verilen birçok dükkan ve yapının görüntüleri ekrana geldi.

    14 Mart sabahı bazı keşişler, Lasa'nın kuzeydoğusundaki Ramoche Tapınağı'nda nöbet tutan polislere taşlı saldırı düzenledi. Daha sonra sokaklarda bir araya gelen eylemciler, devleti bölmeyi amaçlayan sloganlar atarak, yağmalama, insanlara şiddet uygulama ve kundaklama girişimlerinde bulundu. Olay, hızla yayıldı.

    Lasa kentinin merkezinde bazı süpermarketler, mağazalar ve lokantalar ateşe verildi. Ateşe verilen bir konfeksiyon mağazasında çalışan beş genç kız kaçmayı başaramadı ve yangında öldü. Bu dükkandan kaçabilen tek kişi olan Drolma, o günkü durumu anlatırken şunları söyledi:

    "Dükkanımızda, camdan yapılmış bir kapı vardı. Eylemciler, kapı camlarını parçaladılar. Korkarak ağladık. Herkes titriyordu. Hiçkimse konuşamıyordu. Sabah işe sevinçle gitmiştik, ama aniden bu olay çıktı. Hayal bile edemezdik. Fakat suç işleyen bu kişilere, bu kadar masum insanı neden öldürdüklerini sormak isterim."

    Bu şiddet olayında eylemciler, çok zalimce yöntemlere başvurdu. Eylemciler, motosikle yolda geçen bir adamın yolunu kestiler, sonra tuğlalarla başına vurdular. Bu adamın sağ gözü yediği dayak sonucunda kör oldu ve sol kulağı kesildi. Dahası adamı kurtarmaya gelen doktorlar da eylemcilerin saldırısına hedef oldu. Lasa kentindeki Halk Hastanesi'nda çalışan Doktor Losel Tsering dövülerek yaralandı. Losel Tsering gazetecilere şunları anlattı:

    "Yolda karşılaştığımız eylemciler, tıp personeli ve sağlık çalışanı olduğumuzu öğrenince hemen bindiğimiz otomobilleri tahrip etmeye ve bizi dövmeye başladı."

    Lasa'da elektrik, haberleşme tesisleri, banka, hastane, ilk ve orta dereceli okullar ciddi hasar gördü. Eylemciler, Lasa kentindeki İkinci Ortaokul'a girerek okulu ateşe verdi. Yangını söndürmeye gelen İtfaiye görevlileri de eylemcilerin saldırılarına uğradı. İki itfaiye aracı tamamen tahrip edildi. Dört görevli ciddi şekilde yaralandı.

    Lasa'da şiddet olaylarının meydana gelmesinden sonra, Tibet Özerk Bölgesi hükümeti, polis kuvvetlerini derhâl harekete geçirerek toplumsal düzen ile halkın can ve mal güvenliğini korumaya yönelik önlemler aldı. Televizyon görüntülerinde, polislerin, görevlerini yaparken hiçbir silah kullanmadığı izleniyor. Polisler ellerinde yalnızca kalkanlar tutarak eylemcileri dağıtmaya çalıştılar. Ancak polislerin kendileri, taş ve tuğla gibi cisimler atan ve uzun bıçak gibi çeşitli kesici aletler kullanan eylemcilerin saldırılarına uğradı.

    Yapılan istatistiklere göre, bu şiddet olayında eylemciler, toplam 216 sivil konut ve dükkanı ateşe verdi. 56 otomobil tahrip edildi, 13 masum insan öldürüldü. Tibet Özerk Bölgesi hükümeti yetkililerinden Padma Tsinle, Lasa'da meydana gelen yağmalama, insanlara şiddet uygulama ve kundaklama gibi tedhiş olaylarının, Dalay Lama kliğince perde arkasında incelikle planlanan sabotaj eylemleri olduğunu kanıtlayan yeterli olgular bulunduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:

    "Çeşitli eylemlere başvuran Dalay Lama kliği, Tibet Özerk Bölgesi'ndeki bazı keşişlerle temas kurarak, çeşitli kanallarla emirler iletti. Bunun yanı sıra Dalay Lama kliği, aldatma ve kışkırtma yöntemleriyle, gerçeklerden haberdar olmayan bazı kişilerin yağmalama, insanlara şiddet uygulama ve kundaklama gibi tedhiş olaylarına karışmasını sağladı."

    Tibet Özerk Bölgesi'ndeki ilgili kurumların verdiği bilgilere göre, 19 Mart günü saat 22:00'ye kadar Lasa'da olaylara karışan yaklaşık 170 kişi teslim oldu. Gazeteciler dün, Lasa kent bölgesinin önemli yollarından otomobillerin rahatlıkla geçtiğini, dükkanların çoğunun yeniden çalışmaya başladığını, üniversite ile ilk ve orta okullarda derslere başlandığını gördüler. Lasa'da toplumsal düzen esasen normale dönmüş durumda.