Lasa'daki olayın gerçek yüzü

    Kısa süre önce, Tibet Özerk Bölgesi'nin merkezi Lasa'da Dalay Lama Kliği'nin planlayıp kışkırttığı kundaklama ve yağmalama olayları meydana geldi. Az sayıdaki keşiş tarafından çıkarılan olay, kentteki normal yaşamı ciddi şekilde bozdu ve Lasa'daki vatandaşların büyük can ve mal kaybına uğramasına yol açtı. Olaydan sonra Tibet bölgesel hükümeti hemen etkili önlemler alarak, sözkonusu şiddet ve suç eylemlerini yasalara göre bastırdı. Lasa'da şu an yaşam esas olarak normale dönmüş durumda. Lasa'daki şiddet ve suç olayı nasıl meydana geldi? Çin Uluslararası Radyosu'nun (CRI) Tibet'teki muhabiri, olayın birkaç tanığını ziyaret etti. Şimdi röportajı dinleyelim.

    14 Mart günü saat 11 sularında bir grup keşiş, Lasa'nın kuzeydoğusunda bulunan Ramoche Tapınağı'nda toplanarak, görev yapan polisleri taşlamaya başladı. Ardından bazı isyancılar sokaklara dökülerek, anavatanı bölmeyi amaçlayan sloganlar attı, büyük çaplı yağmalama ve kundaklama girişimlerinde bulundu ve olay hızla yayıldı. Yasadışı eylemlere girişen isyancılar, Lasa'daki ana caddelerin her iki kenarında bulunan dükkan, okul, hastane, banka ve basın kuruluşlarını ateşe verdi, yağmaladı, geçen arabaları yaktı ve yolcuları dövdü. Lasa'daki Haicheng İlkokulu'nun Müdürü Nyima Tsering, öğrencilerinin öğle yemeği saatinden sonra okula döndüğünde isyancıların okula saldırdığını belirtti: 

    "O isyancılar, deli gibi okulumuzun binasına saldırdı, öğrenci ve öğretmenlerin can güvenliği ve okulun mal güvenliğini ciddi şekilde tehdit etti. Durum çok acildi. Biz öğretmenler olarak, hemen kendi öğrencilerimizi dersanelerine çağırıp, koruma altına aldık ve teselli ettik. Sonra durumu hemen ebeveynlere bildirdik, akşam öğrencileri aldırdık. Olay, okulumuza 1.4 milyon yuanlık kayba mâloldu, daha önemlisi öğrencileri psikolojik açıdan yaraladı."

   2. sınıfa giden Dawa Yudron, olaydan bahsederken hâlâ korkuya kapıldığını söyledi. 

    "O gün bazı insanların polisi dövdüğünü, dükkanlara saldırdığını gördüm, çok korktum. Büyükannem 'okula gitme' dedi, ben de okula gitmedim, 3 gün evde kaldım."

    Bildirildiğine göre, olayda 210 ev ve dükkan ile 56 araç ateşe verildi, 13 masum vatandaş öldürüldü. Lasa'daki ana caddeler tahrip olmuş mallarla dolu. İsyancılar, çok sayıda yağmaladı. Bir dükkan sahibi olan Feng Bixia, ağlayarak kendi yaşadıklarını anlattı: 

    "14 Mart günü öğleden sonra yemek pişiriyordum, komşum bana gelip dükkanımı kapatmamı istedi, çünkü yakınlardaki dükkanların kapatıldığını söyledi. O anda, 5 yaşındaki bir Tibetli çocuğu okula gönderecek olan bir dadı, olaydan kurtulmak için çocukla beraber dükkanıma girdi. Çocuk çok korkuyordu ve eşime onu eve götürmesi için yalvarıyordu. Eşim 'Şimdi olmaz' dedi, ancak çocuk çok yalvardı. Eşim dayanamadığından kapıyı açtı, yüzüne hemen tuğlalar fırlatıldı. Biz dışarıya koştuk, ama ben fırlatılan tuğlalardan dolayı hemen yere düştüm, biraz sonra çocuğum ve eşim de biraz ileride yere yatırılarak dövüldü."

    Muhabirimiz Lasa'daki bir hastanede olayda yaralanan Peng Xiaobo'yu ziyaret etti. Peng, sahibi olduğu 4 düdkkanın isyancılar tarafından ateşe verildiğini, olaya hazırlıklı olmayan kendisinin ve ailesinin kendilerini hemen evin 2. kattındaki pencereden yere attığını, eşinin belkemiğinin kırıldığını, amcası ve kuzeninin kaçmakta geç kaldığı için yangında diri diri yandığını söyledi. 

    "Benim henüz 18 yaşında bir kız kardeşim var. O anda evimizin merdiveni alev almıştı. Pencereden aşağıya atlamaya cesaret edemiyor ve merdivene dönüyordu. Ancak merdiven alev içindeydi. Kardeşim merdivene basınca merdiven kırıldı, kardeşim de düştü, yangında yandı."

    Yakınlarının ölümü, Lasa'daki vatandaşları büyük acıya boğdu. İsyancıların şiddet eylemleri ise Tibet'teki çeşitli çevrelerce şiddetle protesto edildi ve kınandı. Kundaklama ve yağmalama olaylarında yaralanan vatandaşlar, Tibet'te kaldırıldıkları büyük hastanelerde şu anda tedavi altında bulunuyor.

    Muhabirimiz, bugün (20 Mart) Lasa'nın ana semt ve caddelerine çıktığında trafiğin düzenli olduğun, dükkanların çoğunun açıldığını ve okulların derslere başlamış olduğunu gördü. Yani Lasa'daki yaşam esas olarak normale dönmüş durumda.