Jingzhe

    Bugün sizlere Çin Ay Takvimi'nde yarımşar aydan oluşan 24 sezondan Jingzhe sezonunu tanıtacağım.

    Jingzhe sezonu, genellikle 5 Mart günü civarında başlar. Çin Ay Takvimi'ne göre yılın 3. sezonu olan Jingzhe'yle ilgili güzel bir efsane var.

    Yaşadığımız bu dünyayı yaratan Pangu, 18 bin yıl yaşadıktan sonra ölmüş. Ölmeden önce sol gözü güneşe, sağ gözü aya dönüşürken, son nefesi rüzgar ve bulut, ağzından çıkan son sesi de gök gürültüsü olmuş. Gök gürültüsü sonbahar ve kışın topraklar altında saklanırmış, baharda köylüler ekim yaptığında gök gürültüsü toprak altından çıkarmış. Kış uykusunda bulunan yılan, akrep, kırkayak ve kaplumbağa gibi böcek ve sürüngenler, Zhe Böcekleri olarak da adlandırılır. Bütün kış mevsimin boyunca böcekler toprak altında yemeden, hareket etmeden kalır. Ama Jingzhe sezonunun başladığı gün, böcekler gök gürültüsü tarafından uyandırılır. Jingzhe, önemli bir sezondur. Bir gök gürültüsü, sadece Zhe böceklerini uyandırmakla kalmayıp, aynı zamanda tüm yerküreyi de uyandırır, canlılık getirir. ABD bilimadamlarının araştırmalarına göre, bir gök gürültüsü, yeryüzünde on binlerce gübrenin oluşumasına yol açar.

    Eski çağlarda Çin'de Jingzhe'yle ilgili bazı örf ve adetler varmış: Çin'in bazı bölgelerinde insanlar, tütsüsü yakarak, özel olarak hazırlanan eşyalarla Gökgürültüsü Tanrısı'na tapınır ve bereketli bir yıl ile yeterli yağmur suyu dilermiş; Shanxi eyaletinin bir bölgesinde Jingzhe gününde armut yenilirmiş; Yunnan eyaletinin Xuanwei bölgesinde köylüler, Jingzhe sabahı serçe sesi duyunca hemen tarlaların kenarında üflemeli müzik aletlerini çalıp sihirli sözler söylermiş, çünkü böylece kuşların sonbaharda olgunlaşmış tahılları yemeyeceğine inanılırmış; birçok bölgede ilk gökgürültüsü duyulduğunda bir anne, çocuğunun yattığı yastığı çevirirmiş. Bunun anlamı, yerküredeki varlıkların uyanmış olduğu ve bir daha uzun uyumayacağıymış.

    Jingzhe sezonunda hava daha da ısınmaya başlar. Örneğin Çin'in ortasından geçen Huaihe ırmağı havazasındaki hava sıcaklığı, 6, 7 derece olur, bir önceki sezon olan Yushui sezonuna göre 3 derece artar; havzanın kuzeyindeki bölgelerde yağmur yoğunluğu, 15 ile 20 mm bulurken, güneyindeki bölgelerdeki yağmur miktarı 20 ile 40 mm arasında değişir. Kırmızı şeftali çiçekleri açarken ve kırlangıçlar dönerken, Çin'in birçok bölgesi bahar ekimine girer. Çin'in orta bölgelerinde yaygın olan bir atasözü vardır: "Jingzhe sezonuna girilince, bahar ekimi bırakılmaz." Kışın ekilen tahılların yavaş yavaş olgunlaşma mevsimine girdiği için Jingzhe sezonunda köylüler çok meşgul olur. Örneğin buğday için su miktarının fazla veya az olması tehlikelidir, çünkü her ikisi de zararlıdır. Bunun için köylülerin hava durumunu yakından takip ederek, don olayını, fazla ve az yağışı önlemeye çaba göstermeleri, ayrıca tarlalardaki böceklerin vereceği zararları önlemeleri gerekir.

    Jingzhe, hava ısındığı ve çiçeklerin açıldığı bir mevsim olmasına rağmen, aynı zamanda hastalıkların da yaygın olduğu bir sezondur. Çin tıbbı, "olmuş hastalıkları değil, henüz olmamış hastalıkları tedavi etmeye" özen gösterir, yani hastalıkları önceden önlemeye önem verir. Jingzhe sezonunun özelliliklerine göre, insanlar birçok hastalığa yakalanmamak için önlemleri almalı:

    1- Grip ve nezlenin önlenmesi. Hava sıcaklığına göre giyilen elbiselerin sayısı azaltılabilir veya artılabilir; zayıf olan insanların kamu yerlerine az gitmesi tavsiye edilir, öğleyin güneşlenmenin faydası vardır; gece eğlenceleri uygun miktarda tutulmalı; kolayca nezleye yakalananların sabah ve akşam iki defa tuzlu suyuyla gargara yapması önerilir...

    2- Akıl hastalığının önlenmesi. Hava durumunun çok değişken olması durumunda insan vücudunun psikolojik işlevleri bozulur, sinir ve sindirim sistemleri etkilenir. Bu durumda akıl hastalıkları sıkça görülür. Bu nedenle Jingzhe sezonunda insanlar oturma alışkanlığına özen göstererek, boş zamanlarda dans etme ve şarkı söyleme, müzik dinleme, kent dışına çıkarak gezinti yapma ve sohbet etme etkinlikleri düzenleyip, mutsuzluktan kaçınmalı.

    3-Polen alerjisi gibi cilt hastlıklarının önlenmesi. Alkalik yerine asidik sabun kullanılmalı. Kol ve bacak ciltleri balla korunabilir. Örneğin Song hanedanı döneminden kalma bir kayda göre, Çin Ay Takvimi'ne göre 3. ayın 3. gününde şeftali çiçekleri toplatılıp, kurutulur, sonra toz haline getirildikten sonra balla karıştırılır. Gece yatmadan yüzünüze sürüp ertesi sabah yıkarsınız, sadece 4. 5 gün sonra yüzünüzün cildi ince ve pürüzsüz olur. Meyveler de her zamanki olduğu gibi tavsiye edilir.