Qinghai Gölü kenarındaki ceylanlar

     "Dünyanın Damı" olarak adlandırılan Qinghai-Tibet Yaylası'nın kuzeydoğusunda yer alan Qinghai Gölü, Çin'in en büyük kıta içi tuzlu gölüdür. Üç tarafı dağlarla çevrili Qinghai Gölü, eşsiz güzellikteki doğasıyla ün salmıştır.

    Bu güzel gölün kıyısında, güzellikleriyle ve rüzgâr gibi hızlı koşmalarıyla bilinen yabani ceylanlar yaşıyor. İlk kez 1875 yılında Rus kâşif Przewalski tarafından keşfedildiği için bu hayvanlar Przewalski Ceylanı olarak adlandırılır. Bir zamanlar İç Moğolistan, Gansu, Ningxia, Xinjiang ve Qinghai bölgelerinin geniş alanlarında yaşayan Przewalski ceylanlarının yaşam alanı, bugün yalnızca Qinghai Gölü kıyısındaki bozkırlarla sınırlıdır. Burası, Przewalski ceylanlarının son yurdudur.

    Bu nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan hayvanlar, gerek Çin hükümetinin gerekse uluslararası toplumun dikkatini çekmiştir. Çin hükümeti tarafından birinci düzey devlet koruması altına alınan Przewalski Ceylanı, aynı zamanda Ormancılık Müdürlüğü tarafından belirlenen, acil kurtarılması gereken 15 canlı listesine alınmıştır. Qinghai Eyaleti yönetimi de bu değerli yabani hayvanı kurtarmak için bir dizi önlem almıştır. Qinghai Eyaleti Yabani Hayvan ve Bitkileri Koruma ile Doğal Koruma Bölgeleri Yönetimi Müdürü Gao Jingyu, çalışmaların sonuç vermeye başladığını belirterek şunları anlattı:

    "Yürüttüğümüz kurtarma ve koruma çalışmaları sonucunda, Przewalski ceylanlarının yaşam ortamı büyük ölçüde düzeldi. 1980'li yıllarda 200'e kadar inen ceylanların sayısı, bugün 400'ü geçmiş bulunuyor."

    Qinghai Gölü'ne gelen turistler, eğer şanslılarsa, Przewalski ceylanlarını görme imkânı yakalayabilir. Yaklaşık bir metre boyundaki ceylanların görünüşü çok sevimlidir. Dudakları siyah, alt çeneleri beyaz olan bu ceylanların yazın kırmızımsı kahverengiye dönen tüyleri, kışın sarımsı kahverengi olur. Kuyrukları ise koyu kahverengidir. Erkek ceylanların siyah ve sert boynuzları vardır. Ceylanlar koşarken, havada dalgaları andıran çizgiler çizer.

    Przewalski ceylanları, çok şüpheci ve dikkatli olmalarına rağmen, insan sevgisini hisseder, kendisine sevgi gösteren insanlara bağlanır, çocuk gibi etraflarında dolaşır. Qinghai Gölü çevresinde çobanlarla ceylanlar arasında kurulan duygu bağına ilişkin hikâyeler dilden dile dolaşır.

    Haiyan ilçesinde yaşayan Zhu Shengfu ve Liu Xiumei çiftinin bir yavru ceylanı yetiştirmesi, bunun bir örneği. 2006'da bir Mayıs akşamı koyun sürüsüyle birlikte eve dönen Zhu Shengfu, yolda ölmek üzere olan bir yavru ceylan görür. Yeni doğan bu yavru ceylana çok acıyan Zhu, onu evine götürüp süt içirir. Zhu ve eşinin yakın ilgisi sayesinde ceylan iyileşir, büyür ve onların çocuğu gibi olur. Zhu ve eşi nereye giderse gitsinler, ceylanı yanlarından ayırmazlar. Çok yüksek paralar teklif ederek ceylanı satın almak isteyenler olur. Ancak çoban çift, bu tür istekleri hiç tereddüt etmeden geri çevirir. Ceylanın bir an önce doğaya ve hemcinslerine yeniden kavuşmasını sağlamak için Zhu ve eşi, çok sevdikleri ceylanı yöredeki hayvan koruma birimlerine teslim ederler.

    Zhu ve eşi, Qinghai Gölü kıyısında ceylanları büyük özenle koruyan çoban ailelere bir örnek. Göl etrafındaki çobanlar, çocuklarına verdikleri inek sütünü hasta yavru ceylanlara içirir, otlaklarını yem bulmaya gelen ceylanlara bırakır, karlı günlerde aç ceylanlara yem verir.

    Buna rağmen, Przewalski ceylanlarının yok olma tehlikesi henüz atlatılmış değil. Bu değerli hayvanları koruma çalışmalarının hâlâ ciddiyetini koruduğuna dikkat çeken Qinghai Eyaleti Yabani Hayvan ve Bitkileri Koruma ile Doğal Koruma Bölgeleri Yönetimi Müdürlüğü'nün uzmanlarından Cai Ping şunları söyledi:

    "Son yıllarda sürdürülen koruma çalışmaları sayesinde Przewalski ceylanlarının sayısı belirli oranda arttı, ancak yok olma tehlikesi halen sürüyor. Dünyada binlerce yıldır yaşayan bu değerli hayvanı korumak için daha fazla çaba harcanmalı."

    Qinghai Gölü'ne gelip Przewalski ceylanlarını görmek, sizin için ayrı bir deneyim olacaktır.

    Bir yayla gölü olan Qinghai Gölü, etrafını çevreleyen geniş bozkır, karlı dağlar ve çöllerle birlikte eşsiz bir manzara oluşturur. Göl bölgesine Qinghai Eyaleti'nin merkezi Xining'den trenle gidilebilir. Xining'deki turizm acentaları tarafından Qinghai Gölü'ne günübirlik gezi turları da düzenleniyor. Turların fiyatları 70 ila 100 yuan arasında değişiyor. İsterseniz Xining'den 400 yuan karşılığında araba da kiralayabilirsiniz.